Month
Ιούλιος 2010

Ο Καρτέσιος και η προβληματική της θεμελίωσης της νεότερης σκέψης

Η εμφάνιση του Καρτέσιου σηματοδοτεί μια οριακή στιγμή στην ιστορία της φιλοσοφικής σκέψης. Με τον Καρτέσιο έχουμε όχι μόνον το πέρασμα από τη μεσαιωνική και αναγεννησιακή σκέψη στη νεότερη, μα και την εμφάνιση ενός ολωσδιόλου ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη συνειδησιακή λειτουργία, τη νόηση -ανάλογο ενδιαφέρον για την ανθρώπινη συνείδηση είχε εκδηλωθεί με τον Σωκράτη-, η οποία με τη μορφή του καρτεσιανού cogito έρχεται να στηρίξει τις φιλοσοφικές κατηγορίες τής από καιρό ήδη αναδυόμενης νεωτερικότητας. [...]

Τα βρέφη χαρακτηρίζονται από έναν κώδικά ηθικής

Σύμφωνα με μία νέα έρευνα ψυχολόγων του πανεπιστημίου Yale στο Connecticut τα βρέφη χαρακτηρίζονται από έναν βασικό κώδικά ηθικής και μπορούν να διακρίνουν το καλό από το κακό. Τα αποτελέσματα της έρευνας έρχονται σε αντίθεση με την άποψη πολλών ψυχολόγων που υποστηρίζει ότι η ανθρώπινη ηθική διαμορφώνεται από τους γονείς και τις εμπειρίες μας. [...]

Τα γονίδια κάνουν τη διαφορά για την ευτυχία ή την κατάθλιψη

Όπως δείχνουν οι τελευταίες έρευνες, η προδιάθεσή μας προς την ευτυχία ή την κατάθλιψη εξαρτάται άμεσα από τα γονίδιά μας, καθώς και από τη δραστηριότητα στα διάφορα μέρη του εγκεφάλου μας. Αντίθετα, δεν φαίνεται να παίζουν ιδιαίτερο ρόλο η μόρφωση και το χρήμα, ούτε τα νιάτα και ο γάμος. [...]

Σας θέλει ή τζάμπα πίνετε;

Έστω ότι γνωριστήκατε μόλις. Ή ότι είστε «περίπου φίλοι». «Περίπου φίλοι» είναι εκείνη η περίπλοκη κατηγορία ανθρώπων που συναντιούνται τακτικά, γιατί παρακολουθούν το ίδιο σεμινάριο, γιατί έχουν κοινούς γνωστούς, γιατί βρίσκονται συχνά στο ίδιο μέρος. Μιλούν, συμπαθούν ο ένας τον άλλο, αλλά δε συζητούν και τα εσώψυχα τους. Συνήθως ο ένας εκ των δύο «περίπου φίλων» συνειδητοποιεί πρώτος ότι η «περίπου φιλία» έχει δυνατότητες να εξελιχθεί σε –χωρίς περίπου– σχέση. Ή, ακόμα χειρότερα, ερωτεύεται. Χωρίς να έχει συνειδητοποιήσει καμία τέτοια δυνατότητα. [...]

Διαβάστε τη γλώσσα του σώματος στο πρώτο ραντεβού

Σας έχει τύχει ποτέ να «αισθάνεστε» αν κάποιος σας συμπαθεί ή όχι, χωρίς όμως να μπορείτε να υποστηρίξετε ή ακόμα και να εξηγήσετε την άποψη αυτή με επιχειρήματα; Ο λόγος βρίσκεται στην πολυσυζητημένη γλώσσα του σώματος, για την οποία έχουν γραφτεί από βιβλία τύπου «πώς να ρίξετε την τέλεια γυναίκα» μέχρι επιστημονικές διατριβές, και την οποία το ανθρώπινο ένστικτο είναι σε θέση να αναγνωρίσει [...]

Η αλήθεια του γιατί λέμε ψέματα

Ερωτώμενος ευθέως, ο μέσος φυσιολογικός ενήλικας θα απαντούσε «φυσικά και είναι κακό να λέμε ψέματα». Μερικά λεπτά αργότερα, όμως, θα αρνιόταν να απαντήσει σε κάποιο ενοχλητικό τηλεφώνημα λέγοντας «δεν είμαι εδώ» και θα δικαιολογούσε την οκνηρία του να βγει το βράδυ με φίλους λέγοντας «είμαι πολύ κουρασμένος». Το συμπέρασμα είναι απλό, πανανθρώπινο και -κατά έναν νοσηρά αλληλέγγυο λόγο- σιωπηλά αποδεκτό: Όλοι λέμε ψέματα. [...]

Το στρες είναι κι αυτό θέμα γονιδίων

Ο ερευνητής Guillen Fernandez χρησιμοποίησε σαρωτές, για να δει πώς αντιδρά ο εγκέφαλος των ανθρώπων όταν βρεθεί σε συνθήκες πίεσης. Παρατήρησε λοιπόν ότι το άγχος πήρε τη μορφή μιας βίαιης σκηνής σε μια ταινία, που ακολουθείται από μια σειρά εικόνων θυμωμένων και φοβισμένων προσώπων. Ο Guillen Fernandez διαπίστωσε ότι η αμυγδαλή, μια ‘’πρωτόγονη’’ περιοχή του εγκεφάλου, που μας βοηθάει να ελέγχουμε τα συναισθήματά μας, ήταν πιο ενεργή σε αυτούς που είχαν κληρονομήσει το ‘’ γονίδιο του άγχους’’. [...]

Πόσα bytes μπορεί να αποθηκεύσει η ανθρώπινη μνήμη;

Ένα όλο και πιο συχνό φαινόμενο είναι η σύγκριση του ανθρώπινου εγκέφαλου με τους υπολογιστές, και της ανθρώπινης σκέψης με τα προγράμματα υπολογιστών. Κάποτε αυτό θεωρούνταν απλώς μια ποιητική μεταφορά. Πλέον όμως, η άποψη αυτή υποστηρίζεται από τους περισσότερους φιλοσόφους της ανθρώπινης συνείδησης και τους περισσότερους ερευνητές στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Αν θεωρήσουμε ακριβή αυτή η σύγκριση, τότε θα έπρεπε -όπως ακριβώς μπορούμε να ρωτήσουμε πόσα ΜΒ RAM έχει ένας υπολογιστής- να είμαστε σε θέση να πούμε πόσα MB (ή gigabytes, ή terabytes κτλ) μνήμης έχει ο ανθρώπινος εγκέφαλος. [...]

Πρακτικές συμβουλές που προστατεύουν από την εμφάνιση ψυχικών διαταραχών

Πρακτικές συμβουλές που προστατεύουν από την εμφάνιση ψυχικών διαταραχών, όπως μόνιμο άγχος, κατάθλιψη κ.α. και ταυτόχρονα βελτιώνουν την ποιότητα της καθημερινής μας ζωής (σχέση με τον εαυτό, σχέση με τους άλλους) [...]

Έρευνες δείχνουν ότι τα νέα ζευγάρια γίνονται πιο δυστυχισμένα αμέσως αφότου αποκτήσουν παιδί

Φυσικά και τα λατρεύουμε. Φυσικά και δεν μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς αυτά. Αλλά φαίνεται ότι τα μωρά δεν φέρνουν την ευτυχία. Νέες έρευνες δείχνουν μάλιστα ότι οι νέοι γονείς γίνονται πιο δυστυχισμένοι. Αμερικανοί και βρετανοί ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Γιορκ κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στην ευτυχία μπορεί να οδηγήσει ο γάμος αλλά όχι απαραιτήτως τα παιδιά. Αυτή την «αιρετική» άποψη συμμερίζεται και ο καθηγητής Ψυχολογίας στο Χάρβαρντ Ντάνιελ Τζίλμπερτ, ο οποίος μίλησε με εκατοντάδες ζευγάρια που μόλις είχαν αποκτήσει μωρό και άκουσε από πρώτο χέρι τις μαρτυρίες των νέων γονιών. [...]

Το φαινόμενο του εκφοβισμού στο σχολείο

Εκδηλώσεις βίας στο χώρο του σχολείου έχουν παρατηρηθεί από πολύ παλιά με διάφορες μορφές: σωματική βία, λεκτική, ψυχολογική, σεξουαλική, η βανδαλισμός. Μία από αυτές τις εκδηλώσεις βίας είναι και ο εκφοβισμός (bullying). [...]