Month
Ιούνιος 2011

Κερδισμένοι οι πραγματικά καλοκάγαθοι άνθρωποι

Το Κέντρο Έρευνας Διδύμων και Υιοθεσίας της Minnesota μελέτησε επτά χιλιάδες ζευγάρια διδύμων που χωρίστηκαν στη βρεφική ηλικία. Ο λόγος; Θέλησαν να αποδείξουν στατιστικά πόσα από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας κληρονομούνται και πόσα διαμορφώνονται από το περιβάλλον. [...]

Η Πυθαγόρεια φιλοσοφία για τη μουσική και τα μαθηματικά

Το πρόσωπο και η διδασκαλία του Πυθαγόρα είναι θέματα μάλλον σκοτεινά. Από το έργο του τίποτε δεν σώθηκε, οι αρχαίες, βιογραφικές κυρίως ειδήσεις (από το Διογένη το Λαέρτιο, τον Ιάμβλιχο, τον Πορφύριο), είναι γεμάτες ανεκδοτολογικά στοιχεία. [...]

Ο φυσικός Κόσμος του Καρτέσιου

Πόσο σημαντικό είναι το έργο του Καρτέσιου; Για την ακρίβεια είναι ανεκτίμητο γιατί σηματοδοτεί τη ρήξη ανάμεσα στο πριν (τον Αριστοτέλη) και το μετά (τη μοντέρνα επιστήμη). Μέχρι τότε, η φιλοσοφία θεωρούσε δεδομένο το φυσικό κόσμο και προσπαθούσε να ερμηνεύσει την ύπαρξη του με διάφορες θεωρίες. Αντίθετα, ο Καρτέσιος ανασκευάζει τη φυσική, ώστε να εξηγεί πραγματικά τα φυσικά φαινόμενα, σε σχέση με τα μηχανικά τους αίτια, τα μόνα που μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα. [...]

«Σοφιστής» και «σοφιστική»

Πριν μιλήσουμε για την ιστορική και κοινωνική εξέλιξη της αρχαίας σοφιστικής, καλό είναι να αποσαφηνίσουμε τους όρους «σοφιστής» ότι οι σημασίες τους καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα εννοιών και οι μαρτυρίες φτάνουν έως τον 7ο αι. π.Χ. (Ησίοδος). Συνοπτικά στην ελληνική φιλοσοφική και πολιτιστική παράδοση σοφιστές χαρακτηρίζονται ποιητές (συμπεριλαμβάνονται ο Όμηρος και ο Ησίοδος), μουσικοί και ραψωδοί, μάντεις και προφήτες, οι εφτά σοφοί, άλλοι σοφοί και διάσημοι άντρες, πολλοί προσωκρατικοί φιλόσοφοι, διάφοροι εφευρέτες ή επινοητές πρακτικών δεξιοτήτων κ.λπ. [...]

Ο φόβος της απόρριψης

Η αναζήτηση του έρωτα και της αγάπης αλλά κι ο φόβος της απόρριψης ή της μοναξιάς περπατούν χέρι-χέρι στις ζωές των ανθρώπων. Κανείς δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι δεν απέρριψε ή δεν απορρίφθηκε αλλά και κανείς δεν μπορεί να δηλώσει άτρωτος μπροστά στον πόνο ότι εκδιώχθηκε, στο φόβο ότι θα μείνει μόνος ή ότι δεν θα βρει ποτέ τον άνθρωπο της ζωής του. [...]

Μην απολογείσαι, μην εξηγείς και μην γκρινιάζεις

Κάποιοι θεωρούν τον εαυτό τους λιγότερο άξιο από τους άλλους, ζουν στον συνεχή φόβο μην πουν ή μην κάνουν το παραμικρό λάθος στις σχέσεις τους, καταρρέουν κυριολεκτικά αν αυτό συμβεί. Βλέποντας όλα τα θετικά τους στοιχεία να σωριάζονται σαν χάρτινος πύργος, καταφεύγουν σε παράπονα, απολογίες και άπειρες εξηγήσεις για να δικαιολογηθούν, από τον φόβο ότι δεν είναι αρκετοί για να έλξουν τη συμπάθεια και την αγάπη, εκτός κι αν είναι άψογοι [...]

Η εισοδηματική ανισότητα φέρνει δυστυχία

Πολλοί οικονομολόγοι και ψυχολόγοι διεθνώς έχουν προειδοποιήσει για τους κινδύνους, στην κοινωνική και προσωπική ζωή, από τη διεύρυνση της “ψαλίδας” ανάμεσα στα πλουσιότερα και τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού. [...]

Το πρόβλημα της μεταβολής στον Ηράκλειτο, Παρμενίδη και Εμπεδοκλή

Οι τρεις Μιλήσιοι φιλόσοφοι (Θαλής, Αναξίμανδρος, και Αναξιμένης) όπως είδαμε πίστευαν σε ένα – και μόνο – πρωταρχικό στοιχείο, από το οποίο είχαν προκύψει τα πάντα. Αλλά πώς μπορούσε ένα στοιχείο ν’ αλλάξει ξαφνικά μορφή και να γίνει κάτι εντελώς διαφορετικό; Το πρόβλημα αυτό μπορούμε να το ονομάσουμε πρόβλημα της μεταβολής. [...]

Οι πρώτες εικόνες του εγκεφάλου την ώρα που χάνει τη συνείδησή του

Τη στιγμή που μπαίνει στην κατάσταση του ασυνείδητου κατάφεραν για πρώτη φορά να απεικονίσουν τον εγκέφαλο Βρετανοί επιστήμονες. Προς μεγάλη τους έκπληξη διαπίστωσαν, καταγράφοντας την αυξομείωση της ηλεκτρικής δραστηριότητας στον εγκέφαλο την ώρα που ο ασθενής χάνει τις αισθήσεις του, ότι διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου φαίνεται ότι συνεχίζουν να «συνομιλούν» μεταξύ τους. [...]