Συνηθίζουμε να δίνουμε στην ένταξη των παιδιών μας στο σχολείο μια σημασία η οποία είναι εντελώς αβάσιμη. Αυτό οφείλεται μόνο στο σεβασμό για τη μικρή αρετή της επιτυχίας. Θα έπρεπε να μας αρκούσε να μην μένουν πολύ πίσω από τους άλλους, να μην αποτυγχάνουν στις εξετάσεις. Δεν μας αρκεί όμως.
Ζητούμε απ’ αυτά την επιτυχία, θέλουμε να μας προσφέρουν ικανοποίηση του εγωισμού μας. Αν πάνε άσχημα στο σχολείο ή απλώς όχι τόσο καλά όσο θα θέλαμε, υψώνουμε αμέσως ανάμεσα σε εκείνα και σε εμάς το φράγμα της διαρκούς δυσαρέσκειας, υιοθετούμε απέναντι τους τον εκνευρισμένο και παραπονεμένο τόνο φωνής εκείνου που διαμαρτύρεται για όταν ταπεινώνεται. Τότε, τα παιδιά μας απομακρύνονται ενοχλημένα από κοντά μας.
Ίσως όμως και να τα υποστηρίζουμε στις διαμαρτυρίες τους εναντίον των δασκάλων που δεν τα καταλαβαίνουν και να τα ανακηρύσσουμε, σε πλήρη αρμονία μαζί τους, σε θύματα μιας αδικίας. Και κάθε μέρα διορθώνουμε τα μαθήματα που ετοιμάζουν στο σπίτι, καθόμαστε πλάι τους όταν τα ετοιμάζουν, μελετούμε μαζί τους τα μαθήματα.
Στην πραγματικότητα το σχολείο θα έπρεπε εξ αρχής να είναι για το παιδί η πρώτη μάχη την οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσει μόνο του, χωρίς εμάς. Εξ αρχής θα έπρεπε να καθίσταται σαφές ότι αυτό είναι το δικό του πεδίο μάχης, όπου θα μπορούσαμε να του προσφέρουμε μόνο μια εντελώς περιστασιακή και ελάχιστη βοήθεια.
Και, αν εκεί υφίσταται αδικίες και δεν βρίσκει κατανόηση, είναι ανάγκη να το αφήσουμε να καταλάβει ότι κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου παράλογο, επειδή στη ζωή πρέπει να αναμένουμε διαρκώς να μην μας καταλαβαίνουν ή να μας παρανοούν και να είμαστε θύματα αδικίας.
Το μόνο που έχει σημασία είναι να μη διαπράττουμε αδικίες εμείς. Τις επιτυχίες ή αποτυχίες των παιδιών μας τις μοιραζόμαστε μαζί τους, επειδή τα αγαπάμε πολύ, αλλά κατά τον ίδιο τρόπο και στον ίδιο βαθμό που και εκείνα θα μοιράζονται, καθώς θα μεγαλώνουν, τις δικές μας επιτυχίες και αποτυχίες, την ικανοποίηση και τις ανησυχίες μας.
Είναι λάθος ότι έχουν την υποχρέωση απέναντι σε εμάς να ενταχθούν στα σχολεία και να αναπτύξουν εκεί το καλύτερο ταλέντο τους. To καθήκον τους απέναντι σε εμάς, αφού ήδη τους έχουμε προσφέρει τις σπουδές, είναι να πάνε μπροστά. Av το καλύτερο ταλέντο τους δεν θέλουν να το αναπτύξουν στο σχολείο, αλλά να το διοχετεύσουν σε κάτι άλλο που να τα συναρπάζει, είτε πρόκειται για τη συλλογή τους από κολεόπτερα είτε για τη μελέτη της τουρκικής γλώσσας, είναι δικό τους θέμα και δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να αντιδράσουμε, ούτε να δείξουμε ότι έχει πληγωθεί ο εγωισμός μας ή ότι απογοητευθήκαμε.
Αν το καλύτερο ταλέντο δεν φαίνεται προς το παρόν να θέλουν να το διοχετεύσουν οπουδήποτε και περνούν όλες τις μέρες στο θρανίο δαγκώνοντας το μολύβι τους, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση δεν έχουμε το δικαίωμα να τα μαλώνουμε πολύ. Ποιος ξέρει; Ίσως, αυτό που σε εμάς φαντάζει σαν τεμπελιά, να είναι στην πραγματικότητα φαντασία και σκέψεις που αύριο θα αποδώσουν καρπούς.
Αν φαίνεται να χαραμίζουν την καλύτερη ενέργεια και το καλύτερο ταλέντο τους ξαπλωμένοι σε μια πολυθρόνα και διαβάζοντας ανόητες ιστορίες ή παίζοντας σαν τρελά ποδόσφαιρο, ούτε αυτή τη φορά μπορούμε να ξέρουμε αν πράγματι πρόκειται για σπατάλη ενέργειας και ταλέντο ή αν και αυτό ακόμα δώσει αύριο καρπούς με κάποιον τρόπο.
Δν πρέπει όμως να αφηνόμαστε να πέφτουμε, εμείς οι γονείς, στην παγίδα του πανικού και της αποτυχίας. Επειδή οι δυνατότητες του πνεύματος είναι απεριόριστες. O θυμός μας πρέπει να είναι σαν ριπή ανέμου ή καταιγίδας: βίαιος αλλά να περνάει γρήγορα.
* Να μην κάνουμε τίποτα που θα μπορούσε να σκιάσει τη φύση των σχέσεων μας με τα παιδιά μας, να διαταράξει τη διαφάνεια και τη γαλήνη τους.
* Βρισκόμαστε εδώ για να παρηγορούμε τα παιδιά μας, αν κάποια αποτυχία τα έχει στενοχωρήσει.
* Βρισκόμαστε εδώ για να τα παρηγορήσουμε, αν κάποια αποτυχία τα έχει ταπεινώσει.
* Βρισκόμαστε επίσης εδώ για να τους κόβουμε τον αέρα, αν κάποια επιτυχία τους έχει πάρει τα μυαλά.
* Βρισκόμαστε εδώ για να περιορίσουμε το σχολείο στα στενά, ταπεινά όρια του σχολείου* τίποτα που θα μπορούσε να υποθηκεύσει το μέλλον μια απλή προσφορά εργαλείων, μεταξύ των οποίων είναι δυνατόν να επιλεγεί ένα το οποίο θα απολαμβάνουμε αύριο.
Το μόνο που πρέπει να έχουμε υπόψη μας με την εκπαίδευση είναι ότι ποτέ δεν πρέπει να ελαττωθεί η αγάπη των παιδιών μας για τη ζωή. Αυτό είναι δυνατόν να λάβει πολλές μορφές και συχνά, από ένα ανεπτυγμένο, μοναχικό και συνεσταλμένο παιδί δεν λείπει η αγάπη για τη ζωή, ούτε καταπιέζεται από τον πανικό του να ζήσει, αλλά απλώς βρίσκεται σε στάση αναμονής, προσέχοντας πώς θα προετοιμαστεί για την ιδιαίτερη κλίση του.
Και τι άλλο είναι μια κλίση ενός ανθρώπου, αν όχι η πιο υψηλή έκφραση της αγάπης του για τη ζωή;
Natalia Ginzburg (Ιταλίδα συγγραφέας), “The Little Virtues”