ψυχολογία

Η Πυθαγόρεια φιλοσοφία για τη μουσική και τα μαθηματικά

Το πρόσωπο και η διδασκαλία του Πυθαγόρα είναι θέματα μάλλον σκοτεινά. Από το έργο του τίποτε δεν σώθηκε, οι αρχαίες, βιογραφικές κυρίως ειδήσεις (από το Διογένη το Λαέρτιο, τον Ιάμβλιχο, τον Πορφύριο), είναι γεμάτες ανεκδοτολογικά στοιχεία. [...]

«Σοφιστής» και «σοφιστική»

Πριν μιλήσουμε για την ιστορική και κοινωνική εξέλιξη της αρχαίας σοφιστικής, καλό είναι να αποσαφηνίσουμε τους όρους «σοφιστής» ότι οι σημασίες τους καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα εννοιών και οι μαρτυρίες φτάνουν έως τον 7ο αι. π.Χ. (Ησίοδος). Συνοπτικά στην ελληνική φιλοσοφική και πολιτιστική παράδοση σοφιστές χαρακτηρίζονται ποιητές (συμπεριλαμβάνονται ο Όμηρος και ο Ησίοδος), μουσικοί και ραψωδοί, μάντεις και προφήτες, οι εφτά σοφοί, άλλοι σοφοί και διάσημοι άντρες, πολλοί προσωκρατικοί φιλόσοφοι, διάφοροι εφευρέτες ή επινοητές πρακτικών δεξιοτήτων κ.λπ. [...]

Ο φόβος της απόρριψης

Η αναζήτηση του έρωτα και της αγάπης αλλά κι ο φόβος της απόρριψης ή της μοναξιάς περπατούν χέρι-χέρι στις ζωές των ανθρώπων. Κανείς δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι δεν απέρριψε ή δεν απορρίφθηκε αλλά και κανείς δεν μπορεί να δηλώσει άτρωτος μπροστά στον πόνο ότι εκδιώχθηκε, στο φόβο ότι θα μείνει μόνος ή ότι δεν θα βρει ποτέ τον άνθρωπο της ζωής του. [...]

Μην απολογείσαι, μην εξηγείς και μην γκρινιάζεις

Κάποιοι θεωρούν τον εαυτό τους λιγότερο άξιο από τους άλλους, ζουν στον συνεχή φόβο μην πουν ή μην κάνουν το παραμικρό λάθος στις σχέσεις τους, καταρρέουν κυριολεκτικά αν αυτό συμβεί. Βλέποντας όλα τα θετικά τους στοιχεία να σωριάζονται σαν χάρτινος πύργος, καταφεύγουν σε παράπονα, απολογίες και άπειρες εξηγήσεις για να δικαιολογηθούν, από τον φόβο ότι δεν είναι αρκετοί για να έλξουν τη συμπάθεια και την αγάπη, εκτός κι αν είναι άψογοι [...]

Η εισοδηματική ανισότητα φέρνει δυστυχία

Πολλοί οικονομολόγοι και ψυχολόγοι διεθνώς έχουν προειδοποιήσει για τους κινδύνους, στην κοινωνική και προσωπική ζωή, από τη διεύρυνση της “ψαλίδας” ανάμεσα στα πλουσιότερα και τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού. [...]

Το πρόβλημα της μεταβολής στον Ηράκλειτο, Παρμενίδη και Εμπεδοκλή

Οι τρεις Μιλήσιοι φιλόσοφοι (Θαλής, Αναξίμανδρος, και Αναξιμένης) όπως είδαμε πίστευαν σε ένα – και μόνο – πρωταρχικό στοιχείο, από το οποίο είχαν προκύψει τα πάντα. Αλλά πώς μπορούσε ένα στοιχείο ν’ αλλάξει ξαφνικά μορφή και να γίνει κάτι εντελώς διαφορετικό; Το πρόβλημα αυτό μπορούμε να το ονομάσουμε πρόβλημα της μεταβολής. [...]

Οι πρώτες εικόνες του εγκεφάλου την ώρα που χάνει τη συνείδησή του

Τη στιγμή που μπαίνει στην κατάσταση του ασυνείδητου κατάφεραν για πρώτη φορά να απεικονίσουν τον εγκέφαλο Βρετανοί επιστήμονες. Προς μεγάλη τους έκπληξη διαπίστωσαν, καταγράφοντας την αυξομείωση της ηλεκτρικής δραστηριότητας στον εγκέφαλο την ώρα που ο ασθενής χάνει τις αισθήσεις του, ότι διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου φαίνεται ότι συνεχίζουν να «συνομιλούν» μεταξύ τους. [...]

Η γέννηση της φιλοσοφίας στη Μίλητο

Οι λέξεις «σοφός» και «φιλοσοφία» απαντώνται ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ. Στους επικούς ποιητές Όμηρο και Ησίοδο εμφανίζονται οι λέξεις «σοφός» και «σοφία» οι οποίες σημαίνουν απλώς ότι κάποιος είναι ικανός στην εξάσκηση ενός επαγγέλματος. Για τον Όμηρο ο καλός τεχνίτης και ο ικανός ναυτικός είναι σοφοί. Στη συνέχεια σοφός θεωρείται και αυτός που ξέρει να κυβερνά και γνωρίζει πολύ καλά τους νόμους. [...]

Να μην εξαντλούνται τα παιδιά με το σχολείο

Συνηθίζουμε να δίνουμε στην ένταξη των παιδιών μας στο σχολείο μια σημασία η οποία είναι εντελώς αβάσιμη. Αυτό οφείλεται μόνο στο σεβασμό για τη μικρή αρετή της επιτυχίας. Θα έπρεπε να μας αρκούσε να μην μένουν πολύ πίσω από τους άλλους, να μην αποτυγχάνουν στις εξετάσεις. Δεν μας αρκεί όμως. [...]

Οι μυθομανείς που ζουν ανάμεσά μας

Ίσως και στο δικό σας κύκλο να υπάρχει αυτός που, μόλις ανοίξει το στόμα του, ξέρετε ότι θα πει ψέματα και ακόμα και όταν σας λέει «καλημέρα» κοιτάτε αν έχει βγει ο ήλιος. Μπορεί τα μικρά ψέματα, π.χ. για την ηλικία μας ή για το πόσο πολύ πηγαίνει σε μια φίλη μας το καινούργιο της κούρεμα, να είναι μέρος της ζωής και σε ένα βαθμό αναμενόμενα, ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις η κατάσταση ξεφεύγει από τον έλεγχο και αποκτά παθολογική διάσταση. [...]