Κληρονομικό το GPS του εγκεφάλου

Η αίσθηση του προσανατολισμού δεν είναι κάτι που μπορεί να καλλιεργηθεί, αλλά είναι ιδιότητα με την οποία γεννιόμαστε, σύμφωνα με νέες επιστημονικές έρευνες.

Ο εγκέφαλος γεννιέται με την κατάλληλη νευρωνική «καλωδίωση» που του επιτρέπει εξ’ αρχής να προσανατολίζεται και να κατευθύνεται σωστά.

Είναι η πρώτη φορά που επιστήμονες μελέτησαν τα νευρωνικά δίκτυα προσανατολισμού και κατεύθυνσης σε νεογέννητα ζώα και τα κατάφεραν με τη χρήση εμφύτευσιμων ηλεκτροδίων στον εγκέφαλό.

Οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι υπήρχαν ηλεκτρικά σήματα, που έδειχναν επικοινωνία μεταξύ των συγκεκριμένων νευρώνων προσανατολισμού από την πρώτη στιγμή της γέννησης.

«Τα ηλεκτρικά σήματα στον εγκέφαλο υπάρχουν από την πρώτη κιόλας στιγμή. Γι’ αυτό και καταλήγουμε στο ότι η κατάλληλη καλωδίωση για προσανατολισμό υφίσταται εκ γενετής», δήλωσε η υπεύθυνη της βρετανικής έρευνας Φρανσέσκα Κακούτσι του Ινστιτούτου Συμπεριφορικής Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου.

Οι επιστήμονες κατάφεραν να ξεχωρίσουν τις τρεις κύριες πλευρές του συστήματος πλοήγησης του εγκεφάλου που είναι η αίσθηση εντοπισμού θέσης, η αίσθηση κατεύθυνσης και η αίσθηση απόστασης.

Διαπίστωσαν ότι οι αρχικοί νευρώνες που ενεργοποιούνται μετά τη γέννηση του μωρού, είναι αυτοί της κατεύθυνσης. 

Τα εγκεφαλικά κύτταρα που εξειδικεύονται στην αίσθηση εντοπισμού θέσης, δηλαδή που δίνουν στον οργανισμό το στίγμα της τωρινής θέσης του μέσα στο χώρο, καθυστερούν μερικές ημέρες για να ενεργοποιηθούν σωστά.

Τελευταίοι, μετά από περίπου τρεις εβδομάδες, ενεργοποιούνται οι νευρώνες απόστασης, που δείχνουν στον οργανισμό πόσο μακριά είναι τα γύρω αντικείμενα.

Μόνο τότε τα πειραματόζωα ήσαν σε θέση να κινηθούν άνετα μέσα στον χώρο, όπως για παράδειγμα σε ένα λαβύρινθο.

Ανάλογη έρευνα θα ήταν αδύνατη σε ανθρώπους, καθώς δεν είναι επιτρεπτό να γίνει εμφύτευση ηλεκτροδίων σε μωρά. Εν τούτοις, οι ερευνητές πιστεύουν όμως ότι τα πορίσματά τους έχουν ισχύ και για τα ανθρώπινα νεογέννητα, πράγμα που σημαίνει ότι η αίσθηση κατεύθυνσης και προσανατολισμού είναι έμφυτη εκ γενετής στους ανθρώπους.

Στο πλαίσιο της δεύτερης έρευνας, που έγινε από το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Νορβηγίας, η δρ Ρόζαμουντ Λάνγκστον εμφύτευσε μικροσκοπικούς αισθητήρες σε νεογέννητα αρουραίων, που δεν ακόμη είχαν ανοίξει τα μάτια τους.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα ζώα είχαν ευθύς εξ αρχής ενεργοποιημένους τους κατάλληλους νευρώνες κατεύθυνσης και προσανατολισμού.

Οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν ακόμα την σειρά ενεργοποίησης των εγκεφαλικών κυττάρων μετά τη γέννηση: πρώτα οι νευρώνες κατεύθυνσης, μετά του εντοπισμού θέσης (στον ιππόκαμπο) και της απόστασης. Μέχρι την ηλικία των 30 ημερών όλα τα κύτταρα που σχετίζονταν με την κίνηση στο χώρο ήσαν πλήρως ώριμα.

Οι έρευνες δημοσιεύονται στο Science.

Τα Νέα