Σωκράτης

Η ζωή του Σωκράτη

O Σωκράτης γεννήθηκε στην Αθήνα, στον δήμο Αλωπεκής, τη σημερινή Γαργαρέτα ή το Κυνοσαργες, το 469 π.Χ.Ήταν μακρινός απόγονος του Δαίδαλου, αλλά η οικογένεια του, χωρίς να είναι φτωχή, δεν διακρινόταν ιδιαίτερα για την κοινωνική της θέση. Είναι χαρακτηριστικά για τη φιλοσοφική του μοίρα και την αφοσίωση του στην ηθική τα σχετικά με την αρετή και τη σωφροσύνη ονόματα των γονιών του, Σωφρονίσκου και Φαιναρέτης, καθώς και τα επαγγέλματα τους. O πατέρας του ήταν λιθοξόος («λιθουργός»), δούλευε το μάρμαρο, το πιο σκληρό και ανθεκτικό υλικό, και το έπλαθε όπως ήθελε, και η μητέρα του «μαία», έφερνε στο φως τη ζωή ύστερα από πολλές ωδίνες. [...]

Η Απολογία του Σωκράτη

Η κατηγορία που προσαρτήθηκε το 399 π.Χ εναντίον του Σωκράτη ήταν αφενός για ασέβεια προς τους θεούς και αφετέρου για διαφθορά των νέων: ότι ο Σωκράτης πιστεύει σε θεούς που η πόλη δεν πιστεύει, ότι εισάγει καινούριους θεούς και θεότητες και ιδέες περί αυτών, οπότε βάσει αυτού διαφθείρει τους νέους με νέες νοοτροπίες. [...]

H ηθική της μη βίας του Σωκράτη

O Σωκράτης τασσόταν κατά της χρήσης σωματικής βίας στις διανθρώπινες σχέσεις. Την αποφυγή της βίας συνιστούσε και στην περίπτωση που κάποιος γίνεται θύμα αδικίας ή κακομεταχείρισης. Όταν αδικείται κάποιος, δεν παθαίνει κάποιο ουσιαστικό κακό. H αδικία βλάπτει κυρίως αυτόν που αδικεί, όχι τον αδικούμενο. Εννοεί στην περίπτωση αυτή ο Σωκράτης κάποια ψυχική βλάβη εκείνου που αδικεί. [...]

Η Ηθική του Σωκράτη

O Σωκράτης είναι πριν από τον G.E. Moore ο σπουδαιότερος ερωτητής στην ιστορία της ηθικής φιλοσοφίας, ένας «αιώνιος ερωτητής» (Pierre Hadot).Έθετε κυρίως ερωτήματα, παρά έδινε απαντήσεις (W. P. Cleveland). Αρκετοί σύγχρονοι ηθικοί φιλόσοφοι αρχίζουν την προβληματική τους στην κανονιστική ηθική, τη μεταηθική και την εφαρμοσμένη ηθική θέτοντας και πάλι τα ριζικά ερωτήματα του Σωκράτη (Frankena,Prionggi, Sahakian). H έγνοια του για το «τι εστίν» κάθε πράγματος, έννοιας και αρετής, ανάλογο με το αριστοτελικό «διότι» στον χώρο της επιστήμης, κληροδοτήθηκε από τον Σωκράτη στην ανθρωπότητα ως θεμελιακή αφετηρία της φιλοσοφίας. Και η αγωνία του για το «πως βιωτέον» και «όντινα τρόπον χρη ζην» αποτέλεσαν τα καταστατικά προβλήματα τόσο της ηθικής φιλοσοφίας όσο και της ηθικής πράξης. [...]