κοινωνιολογία

Γιατί τα λεφτά δεν είναι ΠΟΤΕ η λύση;

Μπορεί να πιστεύετε ότι λίγα χρήματα παραπάνω θα έλυναν όλα σας τα προβλήματα, αλλά δεν ισχύει. Δεν ισχύει τουλάχιστον στο βαθμό που το πιστεύετε, καθώς μπορεί τα χρήματα να έλυναν κάποια από τα προβλήματα, αλλά δεν θα τα έλυναν όλα και –σίγουρα- δεν θα έλυναν τα πιο σημαντικά. [...]

Η θρησκεία σε ερωτήσεις

Η ανθρωπότητα (τουλάχιστον, το κομμάτι της που δικαιούται να θεωρεί τον εαυτό του πολιτισμένο) συγκλονίζεται από ένα ακόμα αποτρόπαιο έγκλημα θρησκευτικού φανατισμού. Και ο χρονικός ορίζοντας της λέξης «ακόμα» είναι βραχύς, αφού πρόσφατες είναι οι εφιαλτικές εικόνες αποκεφαλισμών και άλλων πράξεων θηριωδίας στο όνομα κάποιας θρησκευτικής πίστης… [...]

F. Sherrard: Ο απανθρωπισμός του ανθρώπου

Σκοπός αυτής της μελέτης είναι να δείξει με ποιο τρόπο, η αυξανόμενη επιρροή της σύγχρονης επιστημονικής νοοτροπίας και η μετάφρασή της σε κοινωνικές μορφές, βάδισαν χέρι – χέρι με τον απανθρωπισμό του ανθρώπου, και ταυτόχρονα της κοινωνίας. Μια τέτοια διαδικασία απανθρωπισμού δεν ήταν βέβαια συμπτωματική. Αντίθετα, είναι αναπόφευκτη από τη στιγμή που οι κανόνες της σύγχρονης επιστημονικής νοοτροπίας αρχίζουν να εφαρμόζονται στη σφαίρα των ανθρώπινων και κοινωνικών σχέσεων για τον απλό λόγο ότι, όπως θα διευκρινήσω παρακάτω, ακριβώς σ’ εκείνες τις προϋποθέσεις πάνω στις οποίες βασίζεται αυτή η νοοτροπία οικοδομείται μια απανθρωπία. [...]

Ένας μεγάλος στοχαστής: Μαξ Βέμπερ

Ο Γερμανός κοινωνιολόγος Μαξ Βέμπερ υπήρξε ο σημαντικότερος στοχαστής του εικοστού αιώνα στον χώρο τον κοινωνικών επιστήμων. Η ιστοριογραφία, η ανθρωπολογία, η πολιτική επιστήμη, μ’ όλα τους τα σημαντικά επιτεύγματα τον τελευταίο αιώνα, δεν έχουν να περηφανευτούν για ένα πνεύμα που να συνδύαζε σε τέτοιο βαθμό την συνθετική και αναλυτική ικανότητα με την στέρεη κατοχή ενός απέραντου -και για τα σημερινά μέτρα- εμπειρικού υλικού. Ακόμη και η οικονομική επιστήμη, της οποίας οι πρόοδοι στον εικοστό αιώνα πιθανότατα ξεπερνούν εκείνες όλων των υπόλοιπων κοινωνικών επιστημών μαζί, δεν έχει να επιδείξει έναν τόσο οικουμενικό στοχαστή. [...]

Η γενιά του εφήμερου. Οι νέοι της κρίσης

Αξίζει να μιλάς με νέους, ειδικά με τους σημερινούς, που λίγο πια θυμίζουν τις πρώτες γενιές της μεταπολίτευσης, με τα παχιά λόγια και τις ασθενικές πράξεις. Τέσσερις είναι οι μεγάλες αλλαγές που τους κληροδοτήσαμε: Η επαγγελματική ανασφάλεια, η διακινδύνευση του ρόλου της πυρηνικής οικογένειας, η απαξίωση της παιδείας και η ολοένα μεγαλύτερη επίδραση του Διαδικτύου στη ζωή τους. [...]

Οι καλλιεργημένοι πολίτες «κλειδί» για την ανάπτυξη

Ανάπτυξη, επιχειρηματικότητα, καινοτομία, εξωστρέφεια, διά βίου μάθηση: αυτές είναι οι λέξεις-κλειδιά γύρω από τις οποίες περιστρέφεται συνεχώς η συζήτηση όχι μόνο στην αγωνιούσα για ανάκαμψη Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Και φυσικά, η εκπαίδευση αποτελεί εδώ τη sine qua non προϋπόθεση για όλα τα παραπάνω. Αλλά ποια εκπαίδευση; [...]

H προέλευση των ανθρώπων είναι μια χίμαιρα

Αν νομίζατε μέχρι σήμερα ότι ήμασταν οι απευθείας απόγονοι ενός πιθήκου από την Ανατολική Αφρική, ας σταματήσετε εδώ. Η προέλευση του είδους μας είναι υπό αμφισβήτηση, με τρόπους που αμφισβητούν τις ρίζες της ταυτότητάς μας. [...]

Πλούτος και πενία

Το χρήμα είναι σαν την κοπριά. Οταν συσσωρεύεται, τρέφει παράσιτα και παράγει δυσοσμία, αλλά όταν διασπείρεται στη φύση, φέρνει αποτελέσματα και χαρίζει αφθονία. [...]

Γάμος: Σύμβαση ή όνειρο

Οι κοινωνίες εκμεταλλεύονται το γάμο λόγω της βιολογικής μας αδυναμίας να ζήσουμε σωματικά μόνοι και πνευματικά μοναχικοί. Το άτομο είναι ατελές και αδύναμο. Η παρουσία συντρόφου ανάγκη σωματική και ψυχική. [...]

Να σέβεσαι και να ανέχεσαι τους άλλους

Σε μια πρόσφατη έρευνα πραγματοποιημένη από το World Values Survey με θέμα τη σημασία που δίνουν οι γονείς στη μετάδοση στα παιδιά τους της αξίας του σεβασμού και της ανεκτικότητας, η Ελλάδα κατατάχθηκε τελευταία ανάμεσα σε 69 χώρες. Με άλλα λόγια, η ελληνική οικογένεια δεν θεωρεί σημαντικό να κοινωνικοποιεί τους νέους με βάση τις παραπάνω αξίες. Καθόλου τυχαία νομίζω, χαμηλά μαζί με την Ελλάδα βρίσκονται χώρες όπως η Ουγκάντα, η Αλγερία και το Πακιστάν, ενώ οι πέντε πρώτες χώρες στη σχετική λίστα ήταν η Σουηδία, η Ολλανδία, η Δανία, η Γαλλία και η Ισλανδία. Το αποτέλεσμα της έρευνας δεν πρέπει να μας εκπλήσσει καθώς με μια προσεκτικότερη ματιά θα αντιληφθούμε πως εδώ βρίσκεται η ρίζα πολλών δεινών μας ως κοινωνία. [...]

Η νηπενθής κοινωνία, η ουτοπία και η ελπίδα

«Ο άνθρωπος του 21ου αιώνα θα είναι θρησκευόμενος ή δεν θα υπάρξει». Η προφητεία του Μαλρό δεν ήταν λανθασμένη. Η κακοδαιμονία του σύγχρονου, μη θρησκευόμενου και όλο και πιο βαθιά δυστυχισμένου και ανήμπορου ανθρώπου είναι εμφανής. [...]