Δεν υπάρχει ποιο παρεξηγημένη και διαστρεβλωμένη έννοια στον κόσμο από αυτή της θρησκευτικής πίστης. Η ιστορία, και ίσως όλοι οι ανθρώπινοι πολιτισμοί, έχουν βαθιά επηρεαστεί από το θρησκευτικό συναίσθημα.
Πρόκειται μήπως -όπως ισχυρίστηκαν κάποιοι- για ένα συναίσθημα το οποίο προκλήθηκε από τον φόβο του ανθρώπου για το άγνωστο; Ή μήπως έχει σχέση με την ίδια την φύση μας; Δεν είναι γεγονός, το ότι υπήρξε το μέσον (η εκάστοτε θρησκευτική πίστη) για την χειραγώγηση του όχλου; Αν ήταν απλά ένα αίσθημα φόβου, τότε πως γίνεται τολμηροί άνθρωποι, στην πορεία της ιστορίας, να ήταν βαθιά θρησκευόμενα άτομα; Ακόμα και άνθρωποι του πνεύματος, στην αρχαία αλλά και στην ποιο σύγχρονη εποχή, δεν δίσταζαν να ομολογήσουν την πίστη τους σε μια ανώτερη δύναμη. Ο Σωκράτης, λόγου χάριν, λίγο πριν πιει το κώνειο είπε στον πιστό του φίλο: «Κρίτων, οφείλουμε μια ευχαριστήρια θυσία στον Ασκληπιό, έναν πετεινό. Κάντε το, και μην το ξεχάσετε.». Ήταν άραγε ο φόβος του άγνωστου που τον υποκίνησε ή μήπως κάποιο βαθύτερο συναίσθημα;
Ο έγκριτος γερμανός δημοσιογράφος – συγγραφέας Ούλριχ Σνάμπελ, που πρόσφατα δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο «Η καταμέτρηση της πίστης» υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση «προγραμματισμένος» να πιστεύει: «Εξ όσων γνωρίζουμε η πίστη συνόδευε τον άνθρωπο ήδη από τα πρώτα του βήματα στη γη. Ορισμένοι βιολόγοι που εξειδικεύονται στην εξελικτική ιστορία λένε μάλιστα, ότι το μόνο που μας διαχωρίζει στην ουσία από τα ζώα είναι το θρησκευτικό μας πιστεύω. Διότι όλα τα υπόλοιπα όπως οι ικανότητες, ο πολιτισμός, τα εργαλεία, υπάρχουν σε διάφορες μορφές, έστω και στοιχειωδώς, και στο ζωικό βασίλειο. Η πίστη όμως παρατηρείται ωστόσο μόνο στους ανθρώπους. Μερικοί μάλιστα βιολόγοι προχωρούν ακόμα περισσότερο και υποστηρίζουν ότι η πίστη ορίζει τελικά εμάς τους ανθρώπους».
Η γερμανική εφημερίδα DIE ZEIT είχε πρόσφατα ένα αφιέρωμα στο πολύ σοβαρό ένθετο περιοδικό ZEIT WISSEN, με γενικό τίτλο: «Γιατί πρέπει να πιστεύουμε;». Και αφιέρωσε μια σειρά άρθρων (βλ εδώ) γύρω απ’ αυτό το ενδιαφέρον θέμα. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η δήλωση, ότι: «Οι αποδείξεις περί Θεού όλο και πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια. Δεν είναι όμως αυτή τη φορά κάποιοι φιλόσοφοι, αλλά έμπειροι ερευνητές του εγκεφάλου, οι οποίοι δηλώνουν, ότι μπορούν να πιστοποιήσουν την ύπαρξη της θεότητας».
..
Από τα στοιχεία που παραθέτονται στα άρθρα αυτά, μπορεί να καταλήξει κάποιος στο συμπέρασμα, ότι είναι στη φύση τού ανθρώπου να πιστεύει σε μια ανώτερη δύναμη. Και το «από τη φύση του» ορίζεται ανθρωπολογικά και όχι από τα γονίδια. Ο Ούλριχ Σνάμπελ απορρίπτει την άποψη του αμερικανού μοριακού βιολόγου Ντίν Χέιμερ που υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος διαθέτει θρησκευτικό γονίδιο, στο οποίο οφείλεται η πίστη του: «Είναι μια παρακινδυνευμένη θεωρία που στην ουσία λέει ότι η πίστη του ανθρώπου οφείλεται σε ένα, δύο ή τρία συγκεκριμένα γονίδια. Το μόνο που έχει αποδειχθεί είναι ότι ο άνθρωπος έχει μια, θα μπορούσαμε να πούμε, προδιάθεση για ένα θρησκευτικό αίσθημα. Με λίγα λόγια δηλαδή το παιδί του ιερέα θα ψάξει περισσότερο το ζήτημα της θρησκείας παρά το παιδί μιας οικογένειας, στην οποία η θρησκεία δεν παίζει κανένα ρόλο».
Έτσι μόνο μπορεί να εξηγηθεί η βαθιά αφοσίωση κάποιων ανθρώπων στην εκάστοτε θρησκεία τους, παρά την αποκάλυψη όποιων σκανδάλων γύρω από την εκάστοτε ιεραρχία, και αντίστοιχα η καπήλευση αυτής της εσωτερικής ανάγκης, από τους διάφορους επιτήδειους καιροσκόπους.
Δεν αποτελεί σύγχρονο -και μόνο ελληνικό- φαινόμενο η εκμετάλλευση της θρησκευτικής πίστης του όχλου από κάποιους ασυνείδητους «απατεώνες», που «πλασάρουν» τους εαυτούς τους ως θρησκευτικούς σεβάσμιους καθοδηγητές, ενώ το μόνο στο οποίο αποσκοπούν στην πραγματικότητα είναι, αντί στην επουράνια ευλογία, μάλλον στην απόλαυση των …«γήινων αγαθών».
