Ελληνίδα νευροεπιστήμων έδειξε πώς μας επηρεάζουν οι προηγούμενες εμπειρίες μας στη λήψη δύσκολων αποφάσεων
Ολοι συμφωνούμε πρόθυμα ότι όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με νέες, άγνωστες και δύσκολες καταστάσεις η εμπειρία προηγούμενων καταστάσεων μας παρέχει συχνά πολύτιμη βοήθεια προκειμένου να λάβουμε τη σωστή απόφαση.
Μέχρι σήμερα όμως μας ήταν παντελώς άγνωστοι οι εγκεφαλικοί μηχανισμοί που εμπλέκονται σε αυτή τη λειτουργία. Πρόσφατα, ομάδα ερευνητών του βρετανικού πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, με επικεφαλής την Ελληνίδα Ζωή Κουρτζή, ανακάλυψαν ότι, όταν αξιοποιούμε τις προηγούμενες εμπειρίες, τροποποιούνται κάποια εγκεφαλικά κυκλώματα με μόνιμο τρόπο ώστε να έχουμε τη δυνατότητα να κατηγοριοποιούμε τα νέα εισερχόμενα ερεθίσματα και να λαμβάνουμε τη σωστή απόφαση, ανάλογα με το πλαίσιο μέσα στο οποίο βρισκόμαστε.
Ο εγκέφαλος καλείται συνεχώς να ερμηνεύει και να νοηματοδοτεί τις πληροφορίες που δέχεται, ούτως ώστε να αποφασίζει ποιες ενέργειες πρέπει να κάνει. Η διεργασία αυτή είναι ζωτικής σημασίας, γιατί από αυτήν εξαρτάται η επιβίωσή μας. Οταν μάλιστα βρισκόμαστε ενώπιον ερεθισμάτων με μεγάλες ομοιότητες μεταξύ τους, όπως για παράδειγμα όταν πρέπει να ξεχωρίσουμε έναν φίλο από έναν άγνωστο μέσα στο πλήθος, η σπουδαιότητά της γίνεται ακόμη πιο εμφανής.
Στο συγκεκριμένο πείραμα, τα αποτελέσματα του οποίου δημοσιεύθηκαν στο έγκριτο περιοδικό «Neuron», η νευροψυχολόγος Ζωή Κουρτζή και οι συνεργάτες της χρησιμοποίησαν τόσο τις ψυχοφυσιολογικές μετρήσεις όσο και απεικονιστικές μεθόδους καταγραφής της λειτουργίας του εγκεφάλου, όπως η απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού, προκειμένου να μελετήσουν πώς οι συμμετέχοντες στο πείραμα μαθαίνουν να αναγνωρίζουν οπτικά ερεθίσματα που μοιάζουν πολύ μεταξύ τους και να τα ταξινομούν σε διαφορετικές κατηγορίες.
Από αυτή τη σύνθετη πειραματική προσέγγιση προέκυψαν μερικά εξαιρετικά ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Για παράδειγμα, ανακάλυψαν ότι η διαδικασία της μάθησης δεν περιορίζεται στην εκμάθηση της φυσικής δομής του περιβάλλοντος κόσμου. Οταν κοιτάζουμε κάτι, δεν προσπαθούμε απλώς να αντιστοιχήσουμε μια νέα εικόνα με μια άλλη που μας είναι ήδη γνωστή. Υπάρχουν περιοχές στον εγκέφαλο οι οποίες είναι εξασκημένες στο να μαθαίνουν τους κανόνες βάσει των οποίων εμείς ερμηνεύουμε τις αισθητηριακές πληροφορίες. Οι πληροφορίες που έχουν ήδη αφομοιωθεί «φιλοξενούνται» σε νευρωνικά κυκλώματα που βρίσκονται στο οπίσθιο τμήμα του εγκεφάλου. Από εκεί, σύμφωνα με τους ερευνητές, μεταδίδονται στα κυκλώματα που βρίσκονται στο πρόσθιο τμήμα του εγκεφάλου, όπου και μεταφράζονται σε αποφάσεις και ενέργειες, ανάλογα με την περίσταση.
Συνεπώς, όπως εύλογα υποθέτουν οι ερευνητές, ο εγκέφαλός μας θα πρέπει να εξελίχθηκε κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μας καταστήσει ικανούς να λαμβάνουμε τις πιο σωστές αποφάσεις και να αντιμετωπίζουμε με επιτυχία κάθε καθημερινό ζήτημα. Ετσι αποκτήσαμε ως είδος ένα σημαντικό προβάδισμα, από εξελικτική άποψη. *
