Συνήθως, η πρωταρχική έννοια των γονιών σε σχέση με το διαζύγιο είναι «Πώς να το πω στα παιδιά για να μην το πληγώσω;». Η απάντηση, δυστυχώς,  είναι ότι ένα διαζύγιο πάντα πληγώνει. Και δεν πληγώνει μόνο τα παιδιά. Πληγώνει και τους γονείς. Όμως, υπάρχει ένα διαζύγιο που είναι «το καλύτερο» και αυτό είναι το «ξεκάθαρο διαζύγιο».

Πολλές φορές οι γονείς προτιμούν να μείνουν μαζί μόνο για το «καλό των παιδιών». Όμως οι γάμοι στους οποίους οι γονείς είναι σε συνεχή σύγκρουση είναι πολύ πιο επιζήμιοι για το παιδί, απ’ ότι ένα διαζύγιο. Ούτως ή άλλως, η κατάσταση πριν το διαζύγιο και η σχέση που έχουν οι γονείς μεταξύ τους είναι συνήθως γνωστή από τα παιδιά κι ας μην το λένε οι γονείς.

Αυτό που θα πρέπει να έχουν υπόψη τους οι γονείς που πρόκειται να πάρουν ή που έχουν ήδη πάρει διαζύγιο είναι, ότι δεν είναι το διαζύγιο που πληγώνει τα παιδιά, αλλά η κακή επικοινωνία που μπορεί να υπάρχει μεταξύ των συζύγων πριν και μετά από το διαζύγιο. Το σημαντικότερο για ένα παιδί που βιώνει ένα διαζύγιο είναι ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς θα χειριστούν τη μεταξύ τους σχέση και η στάση που θα κρατήσουν απέναντι στα παιδί. Πολλές φορές οι  γονείς κατηγορούν ο ένας τον άλλο στα παιδιά, τα οποία χρησιμοποιούνται ως «ενδιάμεσοι» ή ως «σύμμαχοι» του ενός από τους δύο γονείς, με αποτέλεσμα να εισπράττουν την εχθρότητα που αναπτύσσεται μεταξύ των γονέων. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να μην επιστρατεύονται τα παιδιά για να φροντίσουν τον ένα ή και τους δύο γονείς ούτε πρακτικά, ούτε συναισθηματικά. Αυτή η ατμόσφαιρα επιβαρύνει τη συναισθηματική κατάσταση των παιδιών και τα κρατά αιχμάλωτα. Πώς να συγκεντρωθεί ένα παιδί στα μαθήματά του στο σχολείο εάν ανησυχεί για τον τσακωμό που θα γίνει στην πόρτα, όταν έρθει να τον πάρει ο μπαμπάς του το απόγευμα; Ίσως να επιτεθεί στο συμμαθητή του, γιατί έχει κι αυτό οργή για πράγματα που ακούει από τους γονείς του που αλληλοκατηγορούνται.

Όταν παρθεί η οριστική απόφαση, είναι πολύ σημαντικό μέσα σε πνεύμα συνεργασίας να έχουν κοινή στάση ως προς τα παιδιά τους. Συγκεκριμένα:

Να εξηγήσουν από κοινού με ήπιο τρόπο στο παιδί τι συμβαίνει και να δώσουν στη συζήτηση αυτή τη σοβαρότητα που της αρμόζει. Όχι παρεμπιπτόντως και με χαμόγελα, με στόχο να «ελαφρύνουν» την κατάσταση.

Να εκφράσουν την απογοήτευση που νοιώθουν και οι δύο για την εξέλιξη αυτή της σχέσης τους, αλλά ταυτόχρονα να τα διαβεβαιώσουν ότι εξακολουθούν να είναι γονείς τους όπως και πριν, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν θα είναι πλέον σύζυγοι και ότι τα αγαπούν και θα είναι δίπλα τους σε κάθε χαρά ή λύπη. Το παιδί  έχει ανάγκη να ξέρει ότι αν και οι γονείς είναι απαλλαγμένοι από την υποχρέωση της πιστότητας ο ένας απέναντι στον άλλο και από την υποχρέωση να ζουν κάτω από την ίδια στέγη, δεν είναι απαλλαγμένοι από τα καθήκοντά τους ως γονείς.

Να τους πουν ότι δεν είναι τα ίδια υπεύθυνα για το χωρισμό. Πολλά παιδιά νοιώθουν ενοχές και συνδέουν το χωρισμό των γονιών τους με κάτι που τα ίδια έκαναν (π.χ. αταξία)

Να τα ενθαρρύνουν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να διατυπώνουν ερωτήσεις στις οποίες πρέπει να προσπαθούν να δίνουν όσο πιο ξεκάθαρες απαντήσεις

Να συζητήσουν για τις αλλαγές που θα συμβούν στη ζωή τους

Έχει μεγάλη σημασία, όταν οι γονείς αναγγέλλουν την πρόθεσή τους να χωρίσουν, να πουν στο παιδί ότι δεν μετανιώνουν που γεννήθηκε.

Ένα διαζύγιο είναι εξίσου αξιοπρεπές με ένα γάμο. Η σιωπή γύρω από το διαζύγιο, σιωπή που στηρίχτηκε στο πρόσχημα ότι πρόκειται για γεγονός που συνοδεύεται από πόνο, το κάνει να ισοδυναμεί για τα παιδιά με «βρωμιά». Οι γονείς πρέπει να κάνουν το χωρισμό τους ανθρώπινο, να τον πουν με λόγια και να μην τον κρατήσουν για τον εαυτό τους υπό μορφή άρρητου άγχους, εκφραζόμενου μόνο μέσα από ψυχικές διαθέσεις, καταθλιπτικές καταστάσεις ή καταστάσεις ερεθισμού που το παιδί αντιλαμβάνεται ως κλονισμό της ισορροπίας των γονιών του. Έχει σημασία να αναλάβουν πράγματι την ευθύνη του χωρισμού τους για να μπορέσει να γίνει μια διεργασία προετοιμασίας και για τους ίδιους και για το παιδί τους. Όσο δύσκολο κι αν μοιάζει αυτό, θα πρέπει να έχουν υπόψη τους, ότι αυτό που θα δημιουργήσει δράματα στο μέλλον είναι αυτό που δεν προκάλεσε δράματα όταν έπρεπε.

Από την Τριανταφυλλιά Χαρίλα, Ψυχολόγο – ψυχοθεραπεύτρια (http://www.kepsy.gr/)