Η χρήση των ναρκωτικών από έφηβους και νέους αυξάνεται με δραματικό ρυθμό. Η μάστιγα των ναρκωτικών προσβάλλει αδυσώπητα νέους, παιδιά και τις οικογένειες τους ανεξάρτητα από το κοινωνικό, μορφωτικό και οικονομικό επίπεδο.
Το πρόβλημα μπορεί να εμφανιστεί τόσο σε οικογένειες που φαινομενικά παρουσιάζονται υγιείς και ευτυχισμένες, όσο και σε οικογένειες με διάφορα σοβαρά προβλήματα.
Για ένα γονιό, η αντίληψη του γεγονότος ότι το παιδί του είναι χρήστης ναρκωτικών, αποτελεί μια έντονη, τραυματική, ψυχική εμπειρία.
Η κατάσταση αυτή δημιουργεί στο γονιό αισθήματα θυμού, ενοχής και αποτυχίας που τον βασανίζουν και τον αποσταθεροποιούν.
Η ψυχολογική αναστάτωση που προκαλείται στους γονείς, δεν τους επιτρέπουν να αντιμετωπίσουν την κρίση αυτή, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για το παιδί τους και την οικογένειά τους.
Είναι πολύ σημαντικό στις περιπτώσεις αυτές, οι γονείς να παραμένουν ήρεμοι, χωρίς θυμό και χωρίς αισθήματα αυτοενοχής. Δεν είναι σωστό να αφήνουν τον εαυτό τους να αποδιοργανώνεται από αρνητικές σκέψεις αλλά πρέπει να ενεργήσουν γρήγορα και με νηφαλιότητα.
Δεν θα πρέπει να αντιδράσουν με θυμό, επιθετικότητα και απογοήτευση εναντίον του παιδιού τους αλλά τουναντίον άμεσα να δείξουν ότι το αγαπούν, νοιάζονται και φροντίζουν για αυτό.
Πρέπει με κάθε τρόπο να αποτελέσουν ένα σταθεροποιητικό παράγοντα που θα βοηθήσει και θα οδηγήσει το παιδί τους δια μέσου των δυσκολιών της αντιμετώπισης του προβλήματος των ναρκωτικών.
Ποια είναι όμως τα ανησυχητικά σημεία, που δείχνουν ότι ένα παιδί υποφέρει από μια τέτοια κατάσταση; |
Στην ουσία μια σειρά από αρνητικά σημεία στη συμπεριφορά του παιδιού, σε συνδυασμό και όχι το κάθε ένα ξεχωριστά από μόνο του, μπορεί να κινήσουν την προσοχή ότι κάτι δεν πάει καλά:
-
Απομόνωση: Ένα παιδί που ενώ πριν ήταν περισσότερο κοινωνικό, τώρα απομακρύνεται και επιζητά την απομόνωση, μπορεί να είναι δείκτης ότι το παιδί ψυχολογικά υποφέρει.
Παιδιά που χρησιμοποιούν ναρκωτικά θέλουν να το κρύψουν. Δεν θέλουν οι άλλοι να καταλαβαίνουν τις ενέργειες που προκαλούν τα ναρκωτικά πάνω σε αυτά. Οι μυρωδιές και διάφορα άλλα σημάδια χρήσης ναρκωτικών μπορεί να αποκαλύψουν το πρόβλημα. Επίσης με την απομόνωση θέλουν να αποφεύγουν τις ερωτήσεις για το που ήσαν, τι έκαναν
-
Αλλαγές της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς: Η σημαντική μείωση της σχολικής απόδοσης, η έλλειψη ενδιαφέροντος στο να επιτυγχάνει καλούς βαθμούς, η αδιαφορία για το σχολείο, είναι σημεία που θα πρέπει να κινήσουν την προσοχή των γονιών.
Επίσης οι εξάψεις θυμού ή ευφορίας, το γεγονός ότι το παιδί έχει γίνει πολύ πιο ευερέθιστο παρά πριν, οι απότομες αλλαγές της διάθεσης είναι σημεία που πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψη. Οι αλλαγές στη προσωπικότητα του παιδιού μπορεί να είναι απότομες ή να εγκατασταθούν σταδιακά
-
Σωματικές αλλαγές: Η απώλεια βάρους, η αδυναμία που φαίνεται στο πρόσωπο, η απουσία του ενδιαφέροντος του παιδιού για τη σωματική του εικόνα σε αντίθεση με το τι ήταν πριν, οι δυσκολίες συγκέντρωσης και συντονισμού και γενικά μια όψη του παιδιού που έχει αλλάξει και δεν φαίνεται υγιής, θα πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς
-
Αλλαγές στους φίλους: Εάν ξαφνικά το παιδί σταματήσει να βλέπει τους καλύτερους του φίλους, εάν διακόψει με τους παλιούς του φίλους και εμφανιστεί κάποιος άλλος με ταυτόχρονη αλλαγή στη συμπεριφορά με σημεία όπως αναφέρουμε πιο πάνω, θα πρέπει να κάνει τους γονείς να φροντίσουν να μάθουν τι συμβαίνει
Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να έχουν κάποιες κατευθυντήριες γραμμές στο πως θα συμπεριφερθούν και να ενεργήσουν, όταν βρεθούν αντιμέτωποι με ένα τέτοιο σοβαρό πρόβλημα που απειλεί το παιδί τους και την οικογένειά τους:
Εάν υποπτεύονται ότι το παιδί τους είναι θύμα των ναρκωτικών, θα πρέπει να το μιλήσουν μαζί του. |
Οι γονείς θα πρέπει να μιλήσουν στο παιδί τους για τις υποψίες τους, με νηφαλιότητα και όταν όλοι αισθάνονται ήρεμοι. Πρέπει να αποφύγουν τις κατηγορίες και όσο και αν είναι δύσκολο, να αποφύγουν το θυμό.
Ο θυμός και οι κατηγορίες προς αυτό, θα το απομακρύνουν ακόμη περισσότερο.
Ένα σημαντικό θέμα είναι η αναζήτηση στο δωμάτιο του παιδιού, σημείων ή αντικειμένων που να δείχνουν ότι το παιδί χρησιμοποιεί ναρκωτικά.
Οι γονείς θα πρέπει να συζητήσουν το θέμα με το παιδί τους και εκτός από το ότι και οι ίδιοι θα πρέπει να είναι προσεκτικοί, είναι καλό να κοιτάξουν το δωμάτιο και μαζί με το παιδί τους.
Οι γονείς θα πρέπει να ρωτήσουν το παιδί και να ενδιαφερθούν για το τι συμβαίνει στη ζωή του. |
Οι γονείς με ήπιο τρόπο, χωρίς να δημιουργήσουν αντιδράσεις, θα πρέπει να ενδιαφερθούν και να ρωτήσουν το παιδί τους, για το τι συμβαίνει στη ζωή του.
Θα πρέπει να είναι ειλικρινείς και να μιλήσουν στο παιδί για αυτά που έχουν αντιληφθεί και τα οποία τους ανησυχούν.
Η ειλικρινής προσέγγιση μέσα σε ένα πνεύμα συνεργασίας, θα επιτρέψει στο παιδί να εκφραστεί ελεύθερα και εάν υπάρχει πρόβλημα θα φανεί, διαφορετικά θα φύγουν οι υποψίες.
Εάν το παιδί δεν θέλει να μιλήσει, μπορεί να χρειαστεί βοήθεια από το σχολείο, τους καθηγητές του ή άλλους. |
Σε περίπτωση που το παιδί δεν θέλει να μιλήσει ή ακόμη όταν οι γονείς ανησυχούν για κακή απόδοση στο σχολείο, τότε θα πρέπει να πουν στο παιδί τους ότι θα επισκεφτούν το σχολείο για να πάρουν περισσότερες πληροφορίες.
Στην έρευνα τους στο σχολείο και στο περιβάλλον του παιδιού, οι γονείς δεν θα πρέπει να συγκεντρωθούν ή να ρωτούν για θέματα ναρκωτικών. Θα πρέπει να ψάξουν για να πάρουν μια γενικότερη εικόνα της κατάστασης του παιδιού τους.
Είναι καλό στη συνέχεια να συζητήσουν τα θέματα αυτά μαζί με το παιδί τους.
Οι γονείς θα πρέπει να διερωτηθούν για τούς λόγους στη ζωή του παιδιού τους που θα μπορούσαν να το ωθήσουν προς τα ναρκωτικά. |
Οι πιέσεις στις οποίες υποβάλλεται το παιδί, τα οικογενειακά προβλήματα, θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο προβληματισμού κατά πόσο μπορούν να αποσταθεροποιήσουν το παιδί και να το ωθήσουν προς τα ναρκωτικά.
Οι γονείς θα πρέπει να αντιληφθούν τις καταστάσεις αυτές και να βοηθήσουν προληπτικά το παιδί τους. Παράλληλα μιλώντας μαζί του, θα μπορέσουν καλύτερα να καταλάβουν τι συμβαίνει.
Είναι καλό στην καθημερινή ζωή του παιδιού να καθιερωθούν και να εφαρμόζονται κάποιοι κανόνες. |
Γενικά τα παιδιά χρειάζονται για να νιώθουν ασφάλεια, κάποιους κανόνες στην καθημερινή τους ζωή.
Οι γονείς έχουν τάση να δίνουν στα παιδιά τους περισσότερη ελευθερία απ’ όση αυτά μπορούν να χειρίζονται.
Η εφαρμογή των κανόνων αυτών και η τακτική αναθεώρησή τους μαζί με το παιδί μπορεί να προσφέρει ένα κλίμα οργάνωσης και ασφάλειας που θα το προστατεύσει από πολλούς κινδύνους όπως και τα ναρκωτικά
Οι γονείς θα πρέπει να βρουν τρόπους για να καλλιεργηθεί και να υπάρχει εμπιστοσύνη μεταξύ τους και του παιδιού τους. |
Είναι σημαντικό οι γονείς να φροντίσουν να κτιστεί μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί τους.
Αυτό θα επιτρέψει την καλύτερη επικοινωνία, την καλύτερη επίλυση προβλημάτων, βελτίωση της σχολικής απόδοσης και θα προσφέρει προστασία από τα ναρκωτικά και τη κατάχρηση αλκοόλ.
Η ανάγκη για βοήθεια από ειδικούς ψυχολόγους ή παιδοψυχίατρους ή ακόμη από τον οικογενειακό γιατρό. |
Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει ανάγκη για βοήθειας από ειδικούς επαγγελματίες σε θέματα ναρκωτικών όπως παιδοψυχίατροι, παιδοψυχολόγοι. Επίσης ο οικογενειακός γιατρός μπορεί να βοηθήσει.
Χρήση και συμπτώματα:
- Ανορεξία ή αύξηση της όρεξης, αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, ανεξήγητη απώλεια ή απόκτηση σωματικού βάρους
- Αλλαγή στον τρόπο βαδίσματος με επιβράδυνση ή υπερβολικά γρήγορο ρυθμό
- Ο συντονισμός των σωματικών κινήσεων δεν είναι καλός
- Δυσκολία ξυπνήματος, τα παιδί παραμένει ξύπνιο σε ώρες που δεν συνηθίζεται και παρουσιάζει ασυνήθιστη τεμπελιά
- Τα μάτια είναι κόκκινα, υπερβολικά υγρά, οι κόρες των ματιών είναι μικρότερες ή μεγαλύτερες από ότι συνήθως, απλανές βλέμμα
- Κρύες, ιδρωμένες παλάμες των χεριών, τρέμουλο χεριών
- Φουσκωμένο πρόσωπο, με κοκκίνισμα ή χλωμάδα
- Η αναπνοή, το σώμα ή τα ρούχα του παιδιού, έχουν μυρωδιά μιας ουσίας
- Ακραία υπερδραστηριότητα, υπερβολική ομιλητικότητα
- Τρέξιμο της μύτης, ξερόβηχας
- Σημάδια χρήσης βελονών από ενέσεις στα χέρια, στους βραχίονες, στα πόδια ή στα πέλματα
- Αναγούλες, εμετοί ή υπερβολική εφίδρωση
- Τρεμούλιασμα των χεριών, των ποδιών ή του κεφαλιού
- Ανώμαλος καρδιακός ρυθμός
Αλλαγές της συμπεριφοράς και της ψυχολογικής κατάστασης που είναι δυνατό να παρουσιάζονται σε παιδιά ή έφηβους που παίρνουν ναρκωτικά:
- Αλλαγή στη συνολική νοοτροπία, στάση και στην προσωπικότητα του παιδιού χωρίς να υπάρχει άλλη αναγνωρίσιμη αιτία
- Αλλαγές στους φίλους, νέοι χώροι στους οποίους συχνάζει το παιδί, αποφυγή των παλιών φίλων, αποφυγή συνομιλιών σχετικά με τους νέους φίλους και ύπαρξη φίλων που είναι γνωστοί χρήστες ναρκωτικών
- Αλλαγές δραστηριοτήτων ή των χόμπι
- Πτώση των βαθμών στο σχολείο ή της απόδοσης στην εργασία. Το παιδί χάνει μέρες στο σχολείο διότι δεν πηγαίνει ή αργεί να προσέρχεται σε αυτό
- Αλλαγές των συνηθειών στο σπίτι, απώλεια ενδιαφέροντος για την οικογένεια και τις οικογενειακές δραστηριότητες
- Δυσκολίες στη συγκέντρωση, δυσκολίες μνήμης (λησμοσύνη)
- Γενικά απώλεια κινήτρων, ενέργειας και αυτοεκτίμησης, αδιαφορία για όλα
- Ξαφνικές εξάρσεις υπερευαισθησίας, εξάρσεις θυμού, πικαρίσματα
- Κακοκεφιά, ευερεθιστικότητα ή νευρικότητα
- Ανόητη συμπεριφορά
- Παρανοϊκές σκέψεις
- Υπερβολική ανάγκη για απομόνωση, παιδί που γίνεται απρόσιτο
- Μυστικοπάθεια ή ύποπτη συμπεριφορά
- Εμπλοκή σε αυτοκινητιστικά δυστυχήματα
- Χρόνια ανειλικρίνεια, ατιμία
- Ανεξήγητη ανάγκη χρημάτων, κλοπή χρημάτων
- Αλλαγές στις συνήθειες προσωπικής περιποίησης
- Κατοχή σχετικών για χρήση φαρμάκων και ουσιών
Συμπτώματα που έχουν σχέση με χρήση φαρμάκων:
- Μαριχουάνα: Απλανές κρύο βλέμμα με κόκκινα μάτια, δυνατή ομιλία με ανάρμοστο γέλιο που ακολουθείται από υπνηλία, μυρωδιά γλυκού καμένου, απώλεια ενδιαφέροντος και κινήτρων, απώλεια ή πρόσληψη βάρους
- Αλκοόλ: Αδεξιότητα, δυσκολίες βάδισης, μπερδεμένη ομιλία, νύστα, ανικανότητα κρίσης, διευρυμένες κόρες των ματιών, μυρωδιά αλκοόλ, κατοχή πλαστής ταυτότητας (σε ορισμένες χώρες που υπάρχει περιορισμός για την ηλικία στην οποία κάποιος μπορεί να αγοράσει αλκοόλ)
- Κατευναστικά (συμπεριλαμβανομένων των βαρβιτουρικών και ηρεμιστικών): Το άτομο φαίνεται ως να είναι μεθυσμένο χωρίς όμως τη χαρακτηριστική μυρωδιά του αλκοόλ, δυσκολίες συγκέντρωσης, αδεξιότητα, κακή δυνατότητα κρίσης, μπερδεμένη ομιλία, υπνηλία, κόρες των ματιών μικρές, με μειωμένη διάμετρο
- Διεγερτικά (αμφεταμίνες, κοκαΐνη): Υπερδραστηριότητα, ευφορία, ευερεθιστικότητα, ανησυχία, υπερβολική ομιλία, φλυαρία που ακολουθείται από κατάθλιψη και ύπνο σε ασυνήθιστες ώρες. Μακρές περίοδοι χωρίς φαγητό ή ύπνο, διευρυμένες κόρες ματιών απώλεια βάρους, ξηρότητα στόματος και μύτης
- Εισπνεόμενα (κόλλες, αεροζόλ, ατμοί): Υπερβολικά υγρά μάτια, αλλοιώσεις της όρασης, της μνήμης και της σκέψης. Εκκρίσεις από τη μύτη ή εξανθήματα γύρω από τη μύτη και το στόμα. Πονοκέφαλοι, αναγούλες, όψη ατόμου που βρίσκεται σε μέθη, ζαλάδα, κακός έλεγχος των μυών, αλλαγές της όρεξης, ανησυχία, ευερεθιστικότητα, παρουσία ασυνήθιστα μεγάλου αριθμού δοχείων σπρέι στα σκουπίδια
- Παραισθησιογόνα (LSD): Διευρυμένες κόρες ματιών, παράξενη και παράλογη συμπεριφορά με επιθετικότητα, παράνοια και ψευδαισθήσεις, αλλαγές διάθεσης, απομάκρυνση από τους ανθρώπους, το άτομο κλείνεται στον εαυτό του, μπερδεμένη ομιλία, σύγχυση
- Ηρωίνη: Σημάδια από βελόνες, ύπνος σε ασυνήθιστες ώρες, εφίδρωση, εμετοί, βήχας και ρουθούνισμα, σπασμωδικές κινήσεις, μείωση της διαμέτρου των κορών των ματιών και οι οποίες δεν αντιδρούν στο φως
- Καπνός/Νικοτίνη: Μυρωδιά καπνού, χαρακτηριστική χροιά των δακτύλων και των δοντιών