Αν και συχνά έχουμε αναφέρει τα προβλήματα που μας δημιουργεί η εργασία (υπερκόπωση, άγχος, κτλ), η εργασία δεν παύει να είναι δικαίωμα για κάθε άνθρωπο. Καταλαμβάνει το 1/3 του χρόνου μας και μέσω αυτής κοινωνικοποιούμαστε, αναπτύσσουμε σχέσεις πέρα από τις οικογενειακές, πραγματοποιούμε τους στόχους και τα σχέδια μας.
Η έλλειψη εργασίας εκτός από τα οικονομικά προβλήματα που δημιουργεί στο άτομο, αφήνει χαραγμένο το στίγμα της και στον ψυχολογικό κόσμο του ατόμου. Τα ποσοστά ανεργίας μήνα με το μήνα αυξάνονται και πια η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες με την υψηλότερη ανεργία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το να μείνει κανείς άνεργος επηρεάζει άμεσα τον ίδιο αλλά και το περιβάλλον του. Η καθημερινότητα του ατόμου αλλάζει ραγδαία και η αίσθηση ανασφάλειας και φόβου για το αύριο μεγαλώνει διαρκώς.
Μετά το αρχικό σοκ της απόλυσης, την ουρά στον ΟΑΕΔ και το άγχος για το αν δικαιούσαι επίδομα ανεργίας έρχεται το σύνδρομο αορατότητας.
Ο άνεργος αισθάνεται σαν να μην “μετράει”, σαν να μην υπάρχει, αφού στην άκρως ανταγωνιστική κοινωνία που έχουμε δημιουργήσει “μετράει” ο έχων εισόδημα για κατανάλωση. Αναγκάζεται να μειώσει την κοινωνικότητα του λόγω μειωμένων πόρων, αλλά και τις αγοραστικές του συνήθειες. Αυτό τον κάνει να νιώθει αόρατος από τους γύρω του. Νιώθει ανήμπορος να αντεπεξέλθει στη ζωή που είχε οικοδομήσει και προσπαθώντας να αντεπεξέλθει αισθάνεται ανεπαρκής. Αν και αρκετοί αντιμετωπίζουν προβλήματα, λίγοι βρίσκουν την δύναμη να ζητήσουν βοήθεια σε ειδικούς ή ακόμη και σε φίλους ή συγγενείς αφού ντρέπονται.
Οι ψυχολογικές επιπτώσεις διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία των ανέργων. Τα νεαρά σε ηλικία άτομα εξαγριώνονται, έχουν επιθετικές τάσεις και εναντιώνονται προς το κοινωνικό σύνολο. Στην συνέχεια περιορίζουν τις κοινωνικές επαφές, αυξάνουν την παθητική τους στάση και παρουσιάζουν καταθλιπτικές τάσεις. Απομονώνονται στο σπίτι, ντρέπονται την οικογένεια ή τους φίλους τους, εμφανίζουν πεπτικά ή δερματολογικά προβλήματα και νιώθουν να ευθύνονται για την ανεργία τους.
Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας στην αρχή νιώθουν αποπροσανατολισμένοι και φοβισμένοι για το τι θα συμβεί. Για κάποιον καιρό θα παρουσιάζουν μια άρνηση της ανεργίας και θα συμπεριφέρονται σαν να είναι σε διακοπές. Με το πέρασμα του χρόνου θα αρχίσουν να αναζητούν εργασία. Πιθανή αποτυχία ανεύρεσης εργασίας θα δημιουργήσει ευερεθιστότητα. Θα νιώθουν πως το φαινόμενο της ανεργίας είναι προσωπική αποτυχία και θα περάσουν στην ψυχολογική αδράνεια. Τα νεύρα και ή όλη καταπίεση του θυμού θα οδηγήσει σε καρδιαγγειακές παθήσεις.
Τα άτομα που έμειναν άνεργα και εμφανίζουν γενικευμένο θυμό, οξύθυμες αντιδράσεις, απάθεια και κατάθλιψη, προβλήματα στον ύπνο και στο φαγητό θα πρέπει να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή και στήριξη.
Δρα υποστηρικτικά στον εαυτό μας και στους γύρω μας η συμμετοχή σε εθελοντικές ομάδες για την παροχή εθελοντικής εργασίας.
Βιβλιογραφία: Η Θεωρία της Ανεργίας, Patitkin, Εκδ. Παπαζήσης
Οικονομική κρίση και ψυχική υγεία, Γιωτάκος, Ψυχιατρική 2010
