Εντάσεις και διαφωνίες αποτελούν συχνά στοιχεία φυσιολογικά ακόμα και στις πιο ιδανικές σχέσεις και είναι αναπόφευκτες.

«Κακή» σχέση θεωρείται αυτή που χαρακτηρίζεται από μια συνεχή ματαίωση: Φαίνεται ότι έχει δυνατότητες και προοπτική, αλλά αυτές μοιάζουν μακρινές επειδή το ένα μέλος της είναι για κάποιο λόγο «άπιαστο», δηλαδή δεν θέλει ή δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες του συντρόφου του. To γεγονός αυτό οδηγεί το «εξαρτημένο» μέλος στη μοναξιά, την οργή, τού δημιουργεί εμπόδια στην εξέλιξη και του μειώνει κατακόρυφα την αυτοεκτίμηση. Τα κοινά σημεία μεταξύ των δύο καταλήγουν να είναι ελάχιστα, η επικοινωνία σπάνια και η απόλαυση  μικρή.

Σε μία τέτοια σχέση, μία από τις σημαντικότερες ελευθερίες που στερείται κάποιος είναι να είναι ο εαυτός του. Επίσης στερείται το δικαίωμα να αγαπά από επιλογή και να φεύγει γιατί, παρ’ όλο τον πόνο που βιώνουν, πολλοί βρίσκουν δύσκολο να εγκαταλείψουν τέτοιες σχέσεις. Ένα κομμάτι τους αρνείται ή νιώθει αδύναμο να βρει διέξοδο.

Πολλοί είναι οι παράγοντες που μας εμποδίζουν να φύγουμε: Πρακτικοί (οικονομικοί λόγοι, παιδιά κ.λπ), αλλά και βαθύτεροι που έχουν να κάνουν με πεποιθήσεις που προέρχονται από κοινωνικά μηνύματα («η αγάπη διαρκεί για πάντα», «είναι τρομερό να μένει κανείς μόνος» κ.λπ). Εδώ συμπεριλαμβάνονται επίσης και προσωπικές μας πεποιθήσεις όπως «δεν θα βρω ποτέ άλλον/η» ή «δεν είμαι αρκετά ελκυστικός/ή». Ο κυριότερος όμως παράγοντας που μας φυλακίζει σε άκαρπες σχέσεις είναι τα ασυνείδητα συναισθήματα που αναπτύχθηκαν κατά την παιδική ηλικία: Αν οι γονείς με την αγάπη τους μας ενθάρρυναν να είμαστε ανεξάρτητοι και να στηριζόμαστε στις δυνάμεις μας, νιώθουμε ασφαλείς με τις έννοιες της απώλειας και του αποχωρισμού. Αν όχι, τότε είμαστε τρωτοί και έχουμε ανάγκη τους άλλους.

Τα σημάδια της εξάρτησης

1. Ξέρετε ότι πρόκειται για «κακή» σχέση, αλλά δεν κάνετε καμιά ενέργεια να την τερματίσετε.

2. Οι λόγοι που σας κρατούν σε αυτή είναι μη ακριβείς ή μη επαρκώς ισχυροί για να εξουδετερώσουν τις αρνητικές πλευρές της σχέσης. (π.χ. «Τις περισσότερες φορές ακυρώνει το ραντεβού μας την τελευταία στιγμή, αλλά πάντα μου κάνει ένα δώρο μετά»).

3. Στη σκέψη του τερματισμού νιώθετε αγωνία και φόβο.

4. Προσπαθώντας να τερματίσετε τη σχέση νιώθετε επώδυνα στερητικά σύνδρομα που ανακουφίζονται μόνο με το να επανακτήσετε επαφή.

Τεχνικές για να ξεπεραστεί μια εξαρτημένη σχέση

1. Πρώτη προτεραιότητα είναι το να αναρρώσετε.

2. Φροντίστε τον εαυτό σας και ικανοποιήστε τις προσωπικές σας ανάγκες.

3. Αντιμετωπίστε με θάρρος τα προβλήματα και τις αδυναμίες σας.

4. Καλύψτε τα κενά που σας κάνουν να νιώθετε ότι δεν αξίζετε.

5. Εστιάστε στις δικές σας ανάγκες. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα αναζητάτε ασφάλεια προσπαθώντας να ελέγξετε και να αλλάξετε τους άλλους.

6. Καλλιεργήστε την πνευματική σας πλευρά.

7. Μάθετε να μην παγιδεύεστε σε παιχνίδια σχέσεων, αποφύγετε επικίνδυνους ρόλους («σωτήρας», «θύμα»).

8. Βρείτε μια ομάδα υποστήριξης φίλων.

9. Ανοιχτείτε και μοιραστείτε με τους άλλους ό,τι μάθατε από μια τέτοια εμπειρία.

10. Ζητήστε βοήθεια από ειδικό.

Βεατρίκη Παλέρμου Ψυχολόγος