Το να μεγαλώνει ένας έφηβος δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο… και για τον γονιό και για το ίδιο το παιδί. Και μπορεί κάθε περίπτωση να είναι ξεχωριστή σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες, αλλά πάντα υπάρχουν μερικοί βασικοί κανόνες που κάνουν τα πράγματα πιο εύκολα και πιο αποτελεσματικά. Οι πιο κάτω «παροτρύνσεις», πιστεύουμε, είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για όσους γονείς ζουν τώρα στην εμπειρία να μεγαλώνουν το παιδί τους στην εφηβεία. 

■    Να του δείχνουμε σεβασμό: Και όταν λέμε σεβασμό εννοούμε πολύπλευρο σεβασμό. Σεβασμό στη γνώμη του, στα συναισθήματά του και στην προσωπικότητά του. Είναι θεμιτό να θέλουμε να γνωρίζουμε τι κάνει το παιδί μας, αλλά το να ψάχνουμε, για παράδειγμα, τα πράγματά του ή τις τσέπες του είναι κάτι που δεν διορθώνει τίποτα. Οφείλουμε να ακούμε τις απόψεις του και να τις συζητάμε μαζί του. Να είμαστε θετικοί στις προσεγγίσεις και όχι απειλητικοί απέναντι του επισείοντας συνεχώς τιμωρίες κ.λπ. Όταν το παιδί νιώσει πως του δείχνουμε σεβασμό, να είμαστε σίγουροι πως θα μας ανταποδώσει τον ίδιο, αν όχι μεγαλύτερο.

■    Να το ακούμε: Πόσες φορές έχουμε ακούσει εφήβους να λένε τη φράση: «Δεν με καταλαβαίνουν…». Βέβαια, ίσως αυτή ακριβώς τη φράση να την έχουμε πει και εμείς για τους δικούς μας γονείς. Γνωρίζουμε λοιπόν από πρώτο χέρι τι σημαίνει να μη μας ακούνε. Άρα γιατί να επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη; Και το να ακούει κάποιος έχει κανόνες. Άλλο είναι να ακούμε πραγματικά, και άλλο να διακόπτουμε ή να προετοιμάζουμε τι απάντηση θα δώσουμε την ώρα που το παιδί μας μιλάει. Και σε τελική ανάλυση, πώς θα μάθουμε τι το απασχολεί αν δεν μάθουμε να το ακούμε πραγματικά;

■    Να το κάνουμε να καταλάβει πως θα είμαστε πάντα δίπλα του: Εμείς το ξέρουμε…. τα παιδιά μας όμως; Τους έχουμε δημιουργήσει εκείνο το ασφαλές συναίσθημα ότι, μολονότι ξέρουμε πως δεν μπορούμε να επηρεάσουμε σε απόλυτο βαθμό τη ζωή τους, ό,τι κι αν τους συμβεί, ωστόσο, εμείς θα είμαστε δίπλα τους για να τα ακούσουμε και να τα βοηθήσουμε;

■    Να μην προσπαθούμε να τους αλλάξουμε: Οι έφηβοι από τη φύση τους περνούν μια φάση έντονων αναπτυξιακών μεταβολών. Σε αυτή την περίοδο ανακαλύπτουν
τον εαυτό τους. Η προσπάθεια που κάνουν είναι μεγάλη. Το μόνο που δεν θέλουν είναι γονείς που προσπαθούν να τους ωθούν σε κατευθύνσεις που οι ίδιοι δεν επιθυμούν. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να δεχτούμε τα παιδιά μας όπως είναι και να είμαστε περήφανοι για αυτά, έστω κι αν διαφωνούμε με κάποια στοιχεία της προσωπικότητάς τους.

■    Να είμαστε ήρεμοι και συνεπεί5: Η συμπεριφορά ενός έφηβου συχνά μπορεί να είναι απρόβλεπτη και εκρηκτική. Η ένταση πολλές φορές μοιάζει αναπόφευκτη. θα παρασυρθούμε ρίχνοντας λάδι στη φωτιά ή θα παραμείνουμε ήρεμοι; Αν παραμείνουμε ήρεμοι, βοηθάμε και το παιδί μας να αντιμετωπίσει τα πράγματα με ηρεμία, παροτρύνοντάς το να δουλέψει το μυαλό του αντί το πάθος του. Κι αν κάποια στιγμή παρασυρθούμε και ρίξουμε και εμείς λάδι στη φωτιά, να μη διστάσουμε αμέσως, μόλις συνειδητοποιήσουμε το λάθος μας, να ζητήσουμε συγγνώμη για τη συμπεριφορά μας.

Επίσης…

■    Να μην γκρινιάζουμε συνεχώς: Να αποφεύγουμε να εστιάζουμε την προσοχή

μας στα αρνητικά και να αρχίσουμε να έχουμε μια πιο θετική στάση απέναντι σε κάθε πρόβλημα που μπορεί να έχουν. Σε μια συζήτηση να μην αρχίζουμε με τα αρνητικά, αλλά με τα θετικά κάθε κατάστασης,

■    Να διασκεδάζουμε μαζί του: Έστω κι αν ο χρόνος που περνάμε μαζί τους είναι περιορισμένος. Μισή ώρα της ημέρας ας είναι γεμάτη γέλιο και αστεία! Το να γελάμε μαζί με τα παιδιά μας είναι μεγάλη υπόθεση και με σημαντικές επιδράσεις στον τρόπο που μας βλέπουν και τα βλέπουμε.

■    Να μην παίρνουμε τα πράγματα προσωπικά: Οι έφηβοι «βράζουν» μέσα τους. Εύκολα μια απλή συζήτηση μπορεί να οδηγηθεί σε εκρηκτικές καταστάσεις. Εκεί εμείς πρέπει να σταθούμε ήρεμοι, να μην ακολουθήσουμε, να μην ανταποδώσουμε τη «μια λέξη παραπάνω» που θα ακούσουμε.

■   Να μη φωνάζουμε: Απλά δεν βοηθάει σε τίποτα και κανέναν. Τόσο απλά.

■   Να μην κάνουμε κήρυγμα: Εμείς οι μεγάλοι ξέρουμε περισσότερα. Ας βρούμε, λοιπόν, πιο επικοινωνιακούς τρόπους να τα μεταδώσουμε στα παιδιά μας από το να κάνουμε κήρυγμα σε παθητικούς ακροατές.

Εν κατακλείδι… ΣΕΒΑΣΜΟΣ στους εφήβους. Τον ίδιο που δείχνουμε σε ενήλικες που εκτιμούμε και αγαπάμε… και ίσως περισσότερο γιατί αυτοί οι έφηβοι τυχαίνει να είναι παιδιά μας, ίσως στην κρισιμότερη από πλευράς ανάπτυξης φάση της ζωής τους.

Χαρά Καραμήτσου – λογοπεδικός