Ταμπεραμέντο είναι τα βασικά εκείνα χαρακτηριστικά του ανθρώπου, που εμφανίζονται ήδη από τη γέννησή του και οργανώνουν πώς θα αντιδράσει το παιδί στα διάφορα ερεθίσματα γύρω του. Το ταμπεραμέντο και η αλληλεπίδραση με το οικογενειακό περιβάλλον διαμορφώνουν αρχικά την προσωπικότητα του παιδιού.   Σύμφωνα με τους ερευνητές Stella Chess and Alexander Thomas που μελέτησαν σε βάθος το θέμα αυτό πριν από περίπου μισό αιώνα, τα πιο βασικά από αυτά τα μοναδικά χαρακτηριστικά είναι:

Προσέγγιση/Απόσυρση: Πρόκειται για την αρχική παρόρμηση του παιδιού όταν συναντά για πρώτη φορά ανθρώπου ή έρχεται σε επαφή με καινούριες εμπειρίες, όπως για παράδειγμα να δοκιμάζει ένα φαγητό που δεν έχει ξαναφάει. Τα παιδιά που διαθέτουν το χαρακτηριστικό της “προσέγγισης” είναι γενικά εξωστρεφή και απολαμβάνουν κάθε καινούρια εμπειρία. Αντίθετα, το χαρακτηριστικό της “απόσυρσης” κάνει το παιδί πιο ντροπαλό και χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να συνηθίσει καινούρια πράγματα.

Προσαρμοστικότητα:

Αφορά τον τρόπο με τον οποίο το παιδί αντιδρά σε κάθε μικρή ή μεγάλη αλλαγή στη ρουτίνα του. Όσο μεγαλύτερη η προσαρμοστικότητα, τόσο πιο εύκολα, γρήγορα και χωρίς προβλήματα μπορεί το παιδί να προσαρμόζεται στις αλλαγές.

Ένταση: Πρόκειται για το χαρακτηριστικό που θα μπορούσε να παρομοιαστεί με το κουμπί που ρυθμίζει το ήχο! Τα παιδιά “χαμηλής έντασης” είναι συνήθως ήρεμα και η συμπεριφορά τους λίγο-πολύ προβλέψιμη. Τα “υψηλής έντασης” παιδιά τα κάνουν όλα “δυνατά” και έντονα -είτε εκφράζουν τη λαχτάρα τους για λίγη σοκολάτα είτε αντιδρούν στο γεγονός ότι ένα άλλο παιδάκι πήρε το παιχνίδι που είχαν στα χέρια τους.

Διάθεση: Τα παιδιά που έχουν θετική διάθεση, γελούν συχνά. Όσα έχουν αρνητική διάθεση είναι περισσότερο γκρινιάρικα -ακόμα κι όταν δεν υπάρχει προφανής λόγος.

Επίπεδο ενεργητικότητας: Τα παιδιά που η ενεργητικότητά τους είναι σε χαμηλά επίπεδα μπορούν να μείνουν ήσυχα για αρκετή ώρα και προτιμούν να ασχολούνται με ήρεμα παιχνίδια και δραστηριότητες. Τα παιδιά με πολλή ενεργητικότητα είναι σχεδόν αδύνατο να παραμείνουν καθισμένα για περισσότερα από λίγα λεπτά και προτιμούν να ασχολούνται με δραστηριότητες γεμάτες ένταση ή και θόρυβο.

Κανονικότητα: Το χαρακτηριστικό αυτό χωρίζει τα παιδιά σε “προβλέψιμα” και “απρόβλεπτα”. Τα πρώτα συνήθως ξυπνάνε, πεινάνε ή ακόμα και πηγαίνουν στην τουαλέτα περίπου την ίδια ώρα κάθε μέρα. Αυτά της δεύτερης κατηγορίας είναι απλώς… απρόβλεπτα!

Ευαισθησία: Τα παιδιά με μικρή ευαισθησία δεν ενοχλούνται ιδιαίτερα από τους δυνατούς ήχους, τις έντονες γεύσεις ή τα φώτα, ακόμα και στον πόνο. Αντίθετα, τα “ευαίσθητα” παιδιά δυσκολεύονται να διαχειριστούν τις ακραίες καταστάσεις σε κάθε επίπεδο -από το φωτισμό και τη θερμοκρασία μέχρι το θόρυβο.

Αφηρημάδα: Υπάρχουν παιδιά που αφοσιώνονται έντονα σε μια δραστηριότητα και δεν επηρεάζονται από τις “παρεμβολές” ή τις προσπάθειές σας να σταματήσουν να κάνουν ό,τι κάνουν. Υπάρχουν κι άλλα που δυσκολεύονται να συγκεντρώσουν την προσοχή τους κάπου για μεγάλο χρονικό διάστημα και προτιμούν να κάνουν τη μια στιγμή κάτι και την άλλη κάτι άλλο.

Επιμονή: Τα επίμονα παιδιά μπορούν να απασχοληθούν μόνα τους για ώρες και προσπαθούν πολύ να καταλάβουν πώς δουλεύει ένα καινούριο παιχνίδι ή πώς ακριβώς γίνεται κάτι που δεν καταλαβαίνουν. Τα παιδιά που δεν χαρακτηρίζονται από επιμονή χάνουν εύκολα το ενδιαφέρον τους, βαριούνται συχνά και τις περισσότερες φορές δεν ολοκληρώνουν αυτό με το οποίο ξεκίνησαν να ασχολούνται -είτε είναι οι σχολικές εργασίες τους είτε ένα παζλ με 1.500 κομμάτια.

Ταμπεραμέντο :το σύνολο των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που συνθέτουν τον ψυχικό κόσμο ατόμου ή κοινωνικής ομάδας και οδηγούν σε συγκεκριμένες αντιδράσεις στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος