Η νοητική ικανότητα των εφήβων μπορεί να βελτιώσει ή να μειωθεί σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα, σύμφωνα με νέα έρευνα του Κέντρου Νευροαπεικόνησης στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου, επικεφαλής της οποίας ήταν η καθηγήτρια Cathy Price. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η ευφυΐα δεν παραμένει στατική αλλά εξελίσσεται και παρουσιάζει διακυμάνσεις την κρίσιμη περίοδο της εφηβείας.

Μέχρι σήμερα υπήρχε η πεποίθηση ότι ο δείκτης IQ δεν αλλάζει σημαντικά κατά την διάρκεια της ζωής του ανθρώπου. Ωστόσο, η έρευνα σε μια σειρά από εφήβους κατά μέσο όρο 14 ετών, και στη συνέχεια επαναλήφθηκε όταν ο μέσος όρος ηλικίας τους ήταν σχεδόν 18, διαπίστωσε βελτιώσεις αλλά και μείωση του IQ.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Νature.

«Τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά για εκείνους που μπορεί να αναπτύξουν τις διανοητικές δυνατότητές τους, αλλά και μια προειδοποίηση για όσους φαίνονται ιδιοφυίες σε μικρή ηλικία, αλλά δεν διατηρούν τις ίδιες ικανότητες με την πάροδο των ετών», σχολίασαν  οι ερευνητές στο περιοδικό.

Αυτές οι αλλαγές έχουν επιπτώσεις για το πώς οι μαθητές αξιολογούνται, καθώς και η ηλικία κατά την οποία λαμβάνονται οι αποφάσεις για το μέλλον τους.

Σε αυτή η μελέτη συμμετείχαν 19 αγόρια και 14 κορίτσια, που υποβλήθηκαν σε ένα συνδυασμό τομογραφιών του εγκεφάλου καθώς και ένα λεκτικό και μη λεκτικό τεστ IQ, το 2004 και μετά το 2008.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι βρέθηκε αλλαγή στο λεκτικό IQ των εφήβων κατά 39%, με το 21% να δείχνει μια αλλαγή στο “μη-λεκτικό IQ" – μια δοκιμασία του χωρικού συλλογισμού.

Τα ευρήματα φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη ισχύ, διότι για πρώτη φορά οι διακυμάνσεις του IQ συσχετίστηκαν με αλλαγές σε δύο συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου των εφήβων.

Η αύξηση της λεκτικής νοημοσύνης αντιστοιχεί με μια αύξηση στην πυκνότητα του τμήματος του αριστερού κινητικό φλοιού – μια περιοχή που ενεργοποιείται κατά τη διάρκεια της ομιλίας.

Ενώ η αύξηση του μη-λεκτικού IQ συσχετίζεται με την αύξηση της πυκνότητας της πρόσθιας παρεγκεφαλίδας – μια περιοχή που σχετίζεται με τις κινήσεις του χεριού.

Η καθηγήτρια Cathy Price εξηγεί πώς τα εφηβικά μυαλά και ο δείκτης νοημοσύνης μπορεί να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου. Όπως δήλωσε: «Έχουμε μια τάση να αξιολογούμε τα παιδιά και να καθορίζουμε την πορεία της εκπαίδευσής τους σχετικά νωρίς στη ζωή τους. Όμως, εδώ δείξαμε ότι η νοημοσύνη τους είναι πιθανό να είναι ακόμη υπό διαμόρφωση”.

“Γι αυτό πρέπει να είμαστε προσεκτικοί για να μην διαγράψουμε τις φτωχότερες επιδόσεις στη μικρή ηλικία, ενώ στην πραγματικότητα το IQ τους μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά για μερικά ακόμη χρόνια."

Ας αναφερθεί ότι η έρευνα δεν είχε ως σκοπό να κατανοήσουν οι επιστήμονες τις αιτίες των αλλαγών.

Μια εξήγηση γι αυτές τις μεταβολές στο IQ είναι ότι οι έφηβοι ωριμάζουν σε σχετικά διαφορετικές ηλικίες – νωρίτερα ή  αργότερα – ενώ σχετικά στάνταρτ στον τομέα της εκπαίδευσης μπορεί να έχουν διαδραματίσει κι αυτά ένα ρόλο.

Ένας από τους εφήβους που συμμετείχαν στην έρευνα, ο Sebastian Friston που σήμερα είναι 23 ετών, πάντως επιβεβαιώνει τα συμπεράσματά της: είχε χαμηλό ποσοστό IQ στις αρχικές μετρήσεις, στο σχολείο δεν τα πήγαινε καλά στα μαθηματικά, ωστόσο πλέον κατάφερε όχι απλά να περάσει στο Πανεπιστήμιο αλλά πλέον να κάνει διδακτορικό στη Μηχανολογία Υπολογιστών.

«Πιστεύω ότι η αλλαγή επήλθε όταν άρχισα να ασχολούμαι στο σχολείο με μαθήματα που μου άρεσαν και προκαλούσαν το ενδιαφέρον μου, οπότε όλα μου φαίνονταν πλέον ευκολότερα», λέει ο ίδιος.

Ένα μελλοντικό πρότζεκτ μπορεί να επικεντρωθεί στον τρόπο που μπορεί να προσαρμόζεται ο εγκέφαλος πέρα ​​από την εφηβεία, και στις επιπτώσεις για την αντιμετώπιση των ψυχικών ασθενειών και άλλες νευρολογικές παθήσεις.

BBC