Πέντε άνθρωποι αυθεντίες στον τομέα τους, που εκπροσωπούν πέντε εντελώς διαφορετικούς τομείς της σύγχρονης κοινωνικής ζωής: έναν θεωρητικό φυσικό, μία ψυχοθεραπεύτρια, έναν φιλόσοφο, μία συγγραφέα και μία καλόγρια! ρωτήθηκαν τι είναι αγάπη; Οι απαντήσεις είναι πραγματικά ενδιαφέρουσες.

Ο Jin Al-Khalili, φυσικός που απάντησε στο ερώτημα, απαντά κατ’ αρχήν μονολεκτικά, λέγοντας ότι «η αγάπη είναι χημεία». Για την ακρίβεια, αποτελεί μία νευρολογική κατάσταση μόνιμου χαρακτήρα, όπως η πείνα και η δίψα, αλλά με μονιμότερο και εντονότερο συναισθηματικό χαρακτήρα. Η προσέγγιση του είναι εντελώς επιστημονική και μεταξύ άλλων αναλύει τα συστατικά της αγάπης σε φυσικές ουσίες, εκ των οποίων οι κυριότερες είναι οι φερομόνες, η ντοπαμίνη, η νορεπινεφρίνη, η σεροτονίνη, η ωκυτοκίνη και η βαζοπρεσίνη. Και αν σου παραφαίνεται στεγνή και ξύλινα επιστημονική, σπεύδει να συμπληρώσει ότι αποτελεί έναν μηχανισμό επιβίωσης, με τον οποίο οι άνθρωποι τείνουν να καλύψουν τις ανάγκες στοργής και αλληλεγγύης τους.

Η προσέγγιση της ψυχοθεραπεύτριας Philippa Perry εκκινεί από εντελώς διαφορετική αφετηρία. Ο όρος «αγάπη» αποτελεί σύμπτυξη των αξιών της φιλίας, της φιλαυτίας και του έρωτος, των οποίων αποτελεί μετεξέλιξη. Ένας συνδυασμός δηλαδή του εγωιστικού και του αλτρουιστικού στοιχείου σε ένα, καταλήγει, όπου όσο πιο έντονη είναι η ύπαρξη των στοιχείων αυτών μεταξύ δύο προσώπων, τόσο ισχυρότερη και η ίδια η αγάπη. Δεν ξέρω αν φωτίστηκες (εγώ πάντως όχι), για αυτό και προχωράω, προσπαθώντας να σε μπερδέψω ακόμη περισσότερο.

Ο Julian Baggini, διακεκριμένος Ιταλός φιλόσοφος, θεωρεί παγίδα το ίδιο το ερώτημα και ξεκινά αντιστρόφως: το θέμα είναι τι ΔΕΝ είναι αγάπη, υποστηρίζει. Και συνεχίζει: «Χωρίς την δέσμευση, είναι μόνο ένας ενθουσιασμός. Χωρίς το πάθος είναι μόνο εμμονή. Ακόμα και η μεγαλύτερη αγάπη, χωρίς τα ην φροντίσεις και να την καλλιεργήσεις, μαραίνεται και πεθαίνει». Ομολογώ ότι μία βάση την έχει, αλλά για την ταμπακιέρα, ούτε η παραμικρή αναφορά. Αν καλύπτεσαι από την αντιστροφή του ερωτήματος, τότε οκ.

Μία συγγραφέας, η Jojo Moyes, ρωτήθηκε και έδωσε την εξής απάντηση: ότι το τι είναι η αγάπη, εξαρτάται από το πού βρίσκεσαι σε σχέση με αυτήν. Δηλαδή, όταν βρίσκεσαι ασφαλής μέσα της, μπορείς να την αισθάνεσαι τόσο φυσική και απαραίτητη, όσο τον αέρα – υπάρχεις μέσα της χωρίς καλά καλά να το προσέχεις. Όταν πάλι την στερηθείς, μπορεί να τη νιώθεις σαν εμμονή. Να σε εξαντλεί, σχεδόν σαν σωματικός πόνος. Έτσι, καταλήγει, γίνεται αφορμή για την αφήγηση όλων των ιστοριών, και όχι μόνο αυτών που αφορούν στο επάγγελμα της, αλλά του κάθε απλού ανθρώπου… Η αναζήτηση του τι είναι αγάπη ολοκληρώθηκε με την απάντηση της ηγουμένης ενός καθολικού μοναστηριού, ονόματι Catherine Wybourne. Η ίδια θεωρεί την αγάπη ως ευλογία του Θεού, ως το μόνο αγαθό που είναι ανεπίδεκτο πώλησης και ανταλλαγής, ως μη οριστέο αγαθό, αλλά βιώσιμο εν τη πράξει, και ως η ύστατη πράξη ταπείνωσης και ένωσης με την ανώτερη δύναμη, με το θείο.

Η αλήθεια είναι ότι ορισμένα πράγματα απλά δεν μπορούν να οριστούν. Αυτά εκ των πραγμάτων περισσότερο τα ζεις, παρά τα ορίζεις και τα θέτεις σε καλούπια, και στο σημείο αυτό ίσως και να συμφωνήσουμε με την κυρία ηγουμένη. Από εκεί και πέρα, τα πράγματα εξαρτώνται από την οπτική γωνία του καθενός. Και έτσι οδηγείσαι σε μία εκ των πραγμάτων στεγνή προσέγγιση, όπως ο φυσικός, μία ψυχαναλυτική, όπως η ψυχοθεραπεύτρια, μία θεολογική, όπως η ηγουμένη, ή ουσιαστικά αποφεύγεις να απαντήσεις, όπως ο φιλόσοφος.

Το ζήτημα είναι ότι κομμάτια του παζλ βρίσκονται στις απαντήσεις όλων τους. Από εσένα εξαρτάται το ποια θα επιλέξεις για να σχηματίσεις το δικό σου προσωπικό ολοκληρωμένο παζλ…