Η έννοια της ευγνωμοσύνης έχει δύο στοιχεία. Πρώτον είναι μια “επιβεβαίωση καλοσύνης”, με την έννοια ότι νιώθουμε πως υπάρχουν καλά στοιχεία σε αυτόν το κόσμο, δώρα και οφέλη που έχουμε δεχτεί. Δεύτερον, αναγνωρίζουμε ότι η πηγή αυτής της καλοσύνης βρίσκεται εκτός του εαυτού μας… νιώθουμε ότι άλλοι άνθρωποι (ή κάποια ανώτερη δύναμη αν έχουμε κάποια θρησκευτική-πνευματική πίστη) μας έδωσαν αρκετά δώρα, μεγάλα και μικρά, προκειμένου να γευτούμε το συναίσθημα της καλοσύνης. Η ευγνωμοσύνη χαρακτηρίζεται ως ένα “συναίσθημα ενδυνάμωσης των ανθρωπίνων σχέσεων” αφού μας βοηθά να νιώσουμε πως έχουμε υποστηριχθεί από άλλους ανθρώπους και πως έχουμε “απολαύσει” την καλοσύνη που προκύπτει από την στενή επαφή.

Επιπλέον, δεδομένου ότι η ευγνωμοσύνη μας ενθαρρύνει όχι μόνο να εκτιμούμε τα καλά που μας δόθηκαν αλλά και να θέλουμε να “ανταποδώσουμε το καλό”, η ευγνωμοσύνη χαρακτηρίζεται ως η «ηθική μνήμη της ανθρωπότητας». Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ενδεχομένως εξελίχθηκε η ευγνωμοσύνη: ενισχύοντας τους δεσμούς ανάμεσα στα μέλη του ίδιου είδους, τα οποία βοηθούσαν το ένα το άλλο.

Τα τελευταία χρόνια εκατοντάδες έρευνες έχουν αναδείξει τα κοινωνικά, σωματικά και ψυχολογικά οφέλη της ευγνωμοσύνης. Πιο συγκεκριμένα:

1. Η ευγνωμοσύνη αυξάνει την ευτυχία: Σύμφωνα με σχετικές έρευνες (Robert Emmons και Sonja Lyubomirsky) η ευγνωμοσύνη έχει αποδειχθεί πως αποτελεί μια από τις πιο αξιόπιστες μεθόδους για την αύξηση της ευτυχίας και της ικανοποίησης από τη ζωή. Ενισχύει επίσης συναισθήματα αισιοδοξίας, χαράς, ευχαρίστησης, ενθουσιασμού και άλλα θετικά συναισθήματα.

2. Η αίσθηση ευγνωμοσύνης μειώνει το άγχος και την κατάθλιψη σε άτομα με χρόνιες παθήσεις.

3. Η ευγνωμοσύνη είναι καλή για το σώμα μας: Οι μελέτες του Emmons και του Michael McCullough δείχνουν ότι η ευγνωμοσύνη ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, μειώνει την αρτηριακή πίεση, μειώνει τα συμπτώματα ασθενειών, ενώ μειώνετε η ένταση του πόνου. Επίσης, μας ενθαρρύνει να ασκούμαστε περισσότερο και να φροντίζουμε περισσότερο την υγεία μας.

4. Η ευγνωμοσύνη μας κάνει να κοιμόμαστε καλύτερα: Οι άνθρωποι που νιώθουν ευγνωμοσύνη κοιμούνται περισσότερες ώρες κάθε βράδυ, μένουν λιγότερο χρόνο ξύπνιοι πριν κοιμηθούν και αισθάνονται πιο ανανεωμένοι το πρωί. Αν θέλετε να κοιμηθείτε πιο καλά, μετρήστε “τα καλά” που σας έχουν δοθεί και όχι προβατάκια.

5. Η ευγνωμοσύνη αυξάνει την ψυχική ανθεκτικότητα: Βοηθά τους ανθρώπους να ανακάμπτουν μετά από κάποιο τραυματικό γεγονός, συμπεριλαμβανομένων βετεράνων του πολέμου στο Βιετνάμ με σύνδρομο μετατραυματικού στρες, θύματα φυσικών καταστροφών και ανθρώπους που ζουν σε καθεστώς βίαιων, πολιτικών συγκρούσεων.

6. Η ευγνωμοσύνη ενισχύει τις σχέσεις: Μας κάνει να νιώθουμε πιο κοντά και πιο αφοσιωμένοι στους φίλους και τους ερωτικούς μας συντρόφους. Όταν οι σύντροφοι αισθάνονται και εκφράζουν ευγνωμοσύνη ο ένας στον άλλον, νιώθουν πιο ικανοποιημένοι από τη σχέση τους. Επίσης, η ευγνωμοσύνη μπορεί να βοηθήσει το ζευγάρι να κάνει έναν πιο ισότιμο καταμερισμό εργασιών (π.χ. στο νοικοκυριό).

7. Η ευγνωμοσύνη προωθεί τη συγχώρεση – ακόμη και μεταξύ πρώην συζύγων μετά από διαζύγιο.

8. Η ευγνωμοσύνη αυξάνει την προκοινωνική συμπεριφορά: Οι ευγνώμονες άνθρωποι είναι περισσότερο βοηθητικοί, αλτρουιστές και συμπονετικοί.

9. Η ευγνωμοσύνη είναι καλή για τα παιδιά: Τα παιδιά ηλικίας 6-7 ετών είναι πιο γενναιόδωρα όταν αισθάνονται ευγνωμοσύνη, ενώ οι ευγνώμονες έφηβοι φαίνεται πως επιδεικνύουν υψηλότερη ψυχική ανθεκτικότητα. Όταν τα παιδιά και έφηβοι (10-19 ετών) ασκούνται σε πρακτικές ευγνωμοσύνης, αναφέρουν μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη ζωή, έχουν ένα πιο θετικό συναίσθημα και αισθάνονται πιο συνδεδεμένοι με την κοινότητά τους.

10. Η ευγνωμοσύνη είναι καλή για τα σχολεία: Οι έρευνες δείχνουν ότι η ευγνωμοσύνη βοηθά τους μαθητές να αισθάνονται καλύτερα για το σχολείο τους, ενώ βοηθά τους εκπαιδευτικούς να αισθάνονται πιο ικανοποιημένοι, πετυχημένοι και λιγότερο συναισθηματικά εξαντλημένοι (ενδεχομένως μειώνοντας συμπτώματα burnout)

Πηγή