Συχνά ακούμε ανθρώπους να λένε: «Με απέρριψε» αντί: «Τα πράγματα δε λειτούργησαν» και αυτό είναι ένας τρόπος να αποποιηθούν τη δική τους ευθύνη, αποδυναμώνοντας την προσωπική τους συμβολή στη σχέση, σαν να ήταν μέρος μιας δυναμικής που ο άλλος έκανε ό,τι επιθυμούσε, που μόνο εκείνος είχε το δικαίωμα να επιλέγει, να κρίνει και να αποφασίζει.
Εκείνο που αρνείται όμως πραγματικά να κάνει καθένας από εμάς, είναι να σκεφτεί τι έκανε ο ίδιος. Τι έδωσε, τι πήρε και πως «μπήκε» μέσα στη σχέση. Ποια ήταν τα δικά του λάθη στην προσέγγιση του συγκεκριμένου συντρόφου και ποια η συμβολή του στη λήξη της σχέσης.
Μία συχνή παγίδα που πολλοί πέφτουν είναι να ξεκινούν μία σχέση, επειδή επιθυμούν να μην είναι μόνοι τους. Συνεπώς συνάπτουν δεσμό επειδή δεν αντέχουν τη μοναξιά. Σε αυτή την περίπτωση, αρκούνται στον πρώτο υποψήφιο που θα συναντήσουν, χωρίς να εκτιμήσουν άλλους παράγοντες όπως ο χαρακτήρας.
Αυτό είναι κάτι το οποίο συμβαίνει συχνά, διότι οι άνθρωποι αναζητούν ένα σύντροφο επειδή δεν είναι ικανοποιημένοι από τον εαυτό τους και τη ζωή τους. Θεωρούν ότι η θλίψη και η μιζέρια θα ανατραπούν με την παρουσία ενός προσώπου στην καθημερινότητά τους και εναποθέτουν σε εκείνο κάθε τους ελπίδα για ευτυχία;
Συνέπεια είναι η μη ρεαλιστική απαίτηση ότι ο άλλος, θα καλύψει τις δικές τους ανάγκες, ότι «θα ξέρει τι θέλουν και πως το θέλουν», μετατρέποντας τη ζωή τους σε παραμύθι. Στην προκειμένη βρίσκονται σε συναισθηματική απόγνωση και επιθυμούν μία σχέση, όποια και αν είναι.
Η κοινωνία μας πιέζει προς την κατεύθυνση της διαιώνισης της. Σε μια κοινωνία ζευγαριών θεωρείται ότι ο καθένας υποχρεούται να αναζητά την ευτυχία μέσα από τη συντροφικότητα. Ως αποτέλεσμα ριζώνουν πεποιθήσεις στον ψυχισμό του ατόμου που υπαγορεύουν ότι είναι μη φυσιολογικός, αν είναι ευτυχισμένος μόνος.
Έτσι, εκπορευόμενος είτε από τις πιέσεις του κοινωνικού του περίγυρου, είτε από την επιθυμία του να αποκτήσει παιδιά με τα χρονικά περιθώρια να στενεύουν, αναζητά ένα σύντροφο ανεξαρτήτων προδιαγραφών.
Ένα άτομο ευάλωτο στην κοινωνική επιρροή είναι πιθανό να επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τα κοινωνικά στερεότυπα, αναζητώντας κάποιον που πληροί την εικόνα του «ιδανικού συντρόφου», παρόλο που πραγματικά πιθανόν να μην ανταποκρίνεται στις πραγματικές του επιθυμίες.
(Παρομοίως, μπορεί να προσποιείται κάτι που δεν είναι, εξαιτίας των κοινωνικών επιταγών, καταπνίγοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.)
Για παράδειγμα:
μία κοπέλα που δεν ασχολείται πολύ με την εξωτερική της εμφάνιση, τροποποιεί τη συμπεριφορά της, προκειμένου να προσεγγίσει ένα σύντροφο, θεωρώντας ότι «στους άνδρες αρέσουν οι γυναίκες που είναι εντυπωσιακές».
Πέρα από τα κριτήρια επιλογής συντρόφου, μερικές φορές λάθη γίνονται και στα πρώτα στάδια της σχέσης. Η εικόνα που έχει κανείς για τον εαυτό του αποκαλύπτεται σε μία σχέση, επηρεάζοντας τη συμπεριφορά του. Όσο πιο αρνητική είναι η εικόνα, τόσο σοβαρότερες είναι οι επιπτώσεις.
Για παράδειγμα:
ένας ανασφαλής τύπος ανθρώπου, μπορεί να γίνεται κτητικός, πιέζοντας το σύντροφό του να του αφιερώνει όλο τον ελεύθερο χρόνο του, Μπορεί να τον «πνίγει» με τη συμπεριφορά του, ζητώντας του να μιλήσει για τα συναισθήματά του και για το πού «πηγαίνει αυτή η σχέση» ή να τον καταιγίζει συνεχώς με ερωτήσεις επιβεβαίωσης (π.χ. «Με αγαπάς;», «Είμαι όμορφη;»).
Αυτές οι έντονες συναισθηματικές εξάρσεις, δημιουργούν ρήγμα στη σχέση, όπως και οι επανειλημμένες ερωτήσεις για προηγούμενες σχέσεις, με τη γυναίκα (συνήθως) να ζητά όλο και περισσότερες πληροφορίες και να προβαίνει σε νοερές συγκρίσεις.
Μία ακόμη ανεπιθύμητη συμπεριφορά είναι η άσκηση κριτικής στο σύντροφο για τις συνήθειες του, τη συμπεριφορά του ή για άλλα θέματα, όπως οι φίλοι ή η οικογένειά του.
Σε αυτή την περίπτωση το μόνο που θα επιτύχετε είναι η αντίδρασή του, αφού θα νοιώσει ότι επίθεση και επίκριση, με πιθανό αποτέλεσμα να αντιγυρίσει την κριτική. Η αδιαφορία για την κάλυψη των αναγκών και των επιθυμιών του συντρόφου, μπορεί επίσης να πληγώσει τη σχέση.
Πεποιθήσεις του τύπου: «Αν δεν είναι αυτή, θα είναι κάποια άλλη», επηρεάζουν και τη συμπεριφορά του ατόμου. Κάθε άνθρωπος θέλει να αισθάνεται μοναδικός για το σύντροφό του. Ο υπέρμετρος ναρκισσισμός υπονομεύει την έλξη.
Η εξιδανίκευση του συντρόφου στα πρώτα στάδια της σχέσης αντίδραση που χαρακτηρίζει κυρίως τις γυναίκες παρεμποδίζει τις ρεαλιστικές εκτιμήσεις της προσωπικότητας του συντρόφου. Το άτομο αγνοεί ή δε δέχεται «σημάδια» ανεπιθύμητης συμπεριφοράς, είτε θεωρώντας τα ασήμαντα, είτε ελπίζοντας ότι ο άλλος θα αλλάξει.
Όταν κάποιος ξεκινά εθελοτυφλώντας ή με υπέρμετρη αισιοδοξία, πιθανώς να απογοητευτεί στη συνέχεια και να υπερπιέζει και τον σύντροφο να μεταλλαχθεί σε κάτι το οποίο ποτέ δεν ήταν, αλλά ούτε και υποσχέθηκε πως θα είναι.
Ανδριάννα Γεροντή – Συστημική και Εναλλακτική Θεραπεύτρια του ΚΕ.ΘΕ.ΣΥ
