Jerome Bruner: Πώς η διδασκαλία επηρεάζει την μάθηση

Ο Τζερόμ Μπρούνερ (1915 – 2016) ήταν Αμερικανός ψυχολόγος ο οποίος έκανε σημαντικές συνεισφορές στην ανθρώπινη γνωστική ψυχολογία, στις γνωστικές θεωρίες μάθησης, στην εκπαιδευτική ψυχολογία, καθώς και στην ιστορία και στην γενική φιλοσοφία της εκπαίδευσης. Το 1939 Jerome Bruner δημοσίευσε το πρώτο του άρθρο ψυχολογίας μελετώντας την επίπτωση της αφαίρεσης του θύμου αδένα στην σεξουαλική συμπεριφορά σε θηλυκό αρουραίο. Κατά τη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου, ο Μπρούνερ υπηρέτησε στο Psychological Warfare Division αναζητώντας κοινωνικά ψυχολογικά φαινόμενα.

Γνωστική ψυχολογία

Ο Μπρούνερ ήταν ένας από τους πρωτοπόρους της κίνησης της γνωστικής ψυχολογίας στις ΗΠΑ. Αυτό άρχισε μέσα από τη δικιά του έρευνα, όταν ξεκίνησε να μελετά την αίσθηση και την αντιληπτικότητα ως ενεργές αντί για παθητικές διεργασίες. Το 1947, ο Μπρούνερ δημοσίευσε την κλασική του μελέτη Αξία και ανάγκη ως οργανωτικοί συντελεστές στη αίσθηση όπου ζητήθηκε από φτωχά και πλούσια παιδιά να εκτιμήσουν το μέγεθος των νομισμάτων ή ξύλινων δίσκων με μέγεθος αμερικανικών κερμάτων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η αξία και η ανάγκη των φτωχών και πλούσιων παιδιών που σχετίζεται με τα νομίσματα τους προκάλεσε μια σημαντική υπερεκτίμηση του μεγέθους των νομισμάτων, ειδικά όταν συγκρίνονται με τις πιο ακριβείς εκτιμήσεις τους όσον αφορά δίσκους ίδιου μεγέθους. Παρόμοια, μια άλλη κλασική μελέτη που έγινε από τους Μπρούνερ και Πόστμαν έδειξε πιο αργούς χρόνους αντίδρασης και λιγότερο ακριβείς αντιδράσεις όταν σε μια τράπουλα αντιστράφηκε το χρώμα των συμβόλων [χρώμα (χαρτιά)|χρωμάτων] για κάποια τραπουλόχαρτα (π.χ. κόκκινα μπαστούνια και μαύρες κούπες).

Αυτές οι σειρές πειραμάτων έγιναν στην αποκαλούμενη ψυχολογία της ‘Νέας όψης’, που προκάλεσε τους ψυχολόγους να μελετήσουν όχι μόνο τις αντιδράσεις ενός οργανισμού σε ένα ερέθισμα, αλλά επίσης την εσωτερική τους ερμηνεία. Μετά από αυτά τα πειράματα στην αίσθηση, ο Μπρούνερ έστρεψε την προσοχή του στις πραγματικές γνώσεις που είχε μελετήσει έμμεσα στις μελέτες της αίσθησης.

Εξελικτική ψυχολογία

Ξεκινώντας γύρω στο 1967, ο Μπρούνερ έστρεψε την προσοχή του προς το θέμα της εξελικτικής ψυχολογίας. Ο Μπρούνερ μελέτησε τον τρόπο που μαθαίνουν τα παιδιά και επινόησε τον όρο «στήριξη», για να περιγράψει τον τρόπο που τα παιδιά συχνά δομούν τις πληροφορίες που κατέχουν.

Στην έρευνα του για την ανάπτυξη των παιδιών, ο Μπρούνερ πρότεινε τρεις τρόπους αναπαράστασης: πραξιακή αναπαράσταση (με βάση την πράξη), εικονική αναπαράσταση (με βάση την εικόνα) και συμβολική αναπαράσταση (με βάση τη γλώσσα). Αντί για καθαρά περιγραφόμενα στάδια, οι τρόποι αναπαράστασης ενσωματώνονται και είναι μόνο χαλαρά διαδοχικοί καθώς «μεταφράζονται» μεταξύ τους. Η συμβολική αναπαράσταση παραμένει η βασική κατάσταση, επειδή «είναι καθαρά η πιο μυστηριακή από τις τρεις.»

Η θεωρία του Μπρούνερ προτείνει ότι όταν αντιμετωπίζεται νέο υλικό αρκεί να ακολουθηθεί μια πρόοδος από την πραξιακή, στην εικονική και στην συμβολική αναπαράσταση· αυτό ισχύει και για ενήλικους μαθητές. Ένας πραγματικός εκπαιδευτικός σχεδιαστής, ο Μπρούνερ προτείνει ότι ένας μαθητής (ακόμα και της πολύ νεαρής ηλικίας)μπορεί να μάθει οποιοδήποτε υλικό εφόσον η διδασκαλία οργανωθεί κατάλληλα, σε αντίθεση με τις απόψεις του Ζαν Πιαζέ και άλλων θεωρητικών. Όπως η ταξινόμηση Μπλούμ, ο Μπρούνερ προτείνει ένα σύστημα κωδικοποίησης στο οποίο τα άτομα σχηματίζουν μια ιεραρχική κατάταξη των σχετικών κατηγοριών. Κάθε διαδοχικά υψηλότερο επίπεδο κατηγοριών γίνεται πιο ειδικό, θυμίζοντας την άποψη της απόκτησης της γνώσης του Μπέντζαμιν Μπλουμ καθώς και τη σχετική ιδέα της εκπαιδευτικής υποστήριξης.

Σύμφωνα με αυτήν την αντίληψη της μάθησης, ο Μπρούνερ πρότεινε το σπειροειδές πρόγραμμα σπουδών, μια διδακτική προσέγγιση στην οποία κάθε θέμα ή ικανότητα επανεπισκέπτεται ανά χρονικά διαστήματα, σε ένα πιο προχωρημένο επίπεδο κάθε φορά. Το σπειροειδές πρόγραμμα σπουδών του Μπρούνερ έρχεται από την εξέλιξη για να εξηγήσει την καλύτερη μαθησιακή διαδικασία και συνεπώς δέχθηκε κριτική από συντηρητικούς. Αρχικά υπάρχει μια βασική γνώση του θέματος, έπειτα προστίθεται μια προχωρημένη γνώση, ενισχύοντας τις ίδιες αρχές που συζητήθηκαν αρχικά. Αυτό το σύστημα χρησιμοποιείται στην Κίνα. Στις ΗΠΑ οι τάξεις χωρίζονται κατά επίπεδο επιστημών ζωής στην ένατη τάξη, χημείας στην δέκατη τάξη, φυσικής στην ενδέκατη. Η σπειροειδής διδασκαλία περιλαμβάνει επιστήμες ζωής, χημεία, φυσική όλα σε έναν χρόνο, έπειτα δύο επιστήμες, ύστερα έναν και κατόπιν και τις τρεις ξανά για να γίνει κατανοητό πώς επηρεάζονται μαζί.

Ο Μπρούνερ, επίσης, πιστεύει ότι η μάθηση πρέπει να παρακινείται από το ενδιαφέρον στο υλικό παρά από τις δοκιμασίες ή την τιμωρία, αφού μαθαίνουμε καλύτερα όταν βρίσκουμε τη γνώση που παίρνουμε ελκυστική.

Πηγή: Wikipedia