Πρόκειται για νευροβιολογική διαταραχή που πιθανόν επηρεάζει τη δραστηριότητα στα τμήματα του εγκεφάλου που συντονίζουν τον έλεγχο των παρορμήσεων και την προσοχή. Σύμφωνα με το National Attention Deficit Desorder των ΗΠΑ, υπολογίζεται ότι περίπου 4%-6% του γενικού πληθυσμού έχει ΔΕΠ-Υ. Χαρακτηρίζεται από παρορμητικότητα, έλλειψη προσοχής ή και υπερκινητικότητα, που δεν συμβαδίζουν με την ηλικία του παιδιού. Η διάσπαση της προσοχής είναι κατάσταση που διαρκεί εφ’ όρου ζωής και τα σημάδια της είναι φανερά και στους ενηλίκους, στους οποίους εμφανίζεται με συχνότητα 2%-4%.

Αν και τα άτομα με ΔΕΠ-Υ μπορεί να πετύχουν στη ζωή τους, χωρίς τη σωστή διάγνωση και θεραπεία πιθανόν να υποστούν σοβαρές συνέπειες, συμπεριλαμβανομένη της σχολικής αποτυχίας, της δυσκολίας στις διαπροσωπικές σχέσεις, των προβλημάτων συμπεριφοράς, της χρήσης ουσιών και της επαγγελματικής αποτυχίας. Επομένως, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι ύψιστης σημασίας.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Εμφανίζονται ωνρίς στη ζωή του παιδιού, πριν από την ηλικία των 7 ετών. Υπάρχουν τρεις υποκατηγορίες ΔΕΠ-Υ: με κύριο χαρακτηριστικό την έλλειψη προσοχής, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα, ή με συνδυασμό των χαρακτηριστικών αυτών.

Προσέξτε μήπως το παιδί σας εδώ και αρκετούς μήνες εμφανίζει κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα:

■ Έχει δυσκολία προσοχής σε λεπτομέρειες και κάνει λάθη απροσεξίας.

■ Δυσκολεύεται να διατηρήσει την προσοχή του.

■ Δείχνει ότι δεν ακούει.

■ Δυσκολεύεται να παρακολουθήσει οδηγίες.

■ Δυσκολεύεται στην οργάνωση.

■ Αποφεύγει ή δεν του αρέσει οτιδήποτε απαιτεί παρατεταμένη πνευματική προσπάθεια.

■ Χάνει πράγματα.

■ Διασπάται η προσοχή του εύκολα.

■ Ξεχνάει καθημερινά πράγματα.

■ Παίζει με τα χέρια, κουνάει τα πόδια, κουνιέται στο κάθισμα.

■ Δυσκολεύεται να παραμείνει καθιστό.

■ Τρέχει ή σκαρφαλώνει υπερβολικά.

■ Δυσκολεύεται να απορροφηθεί ήσυχα σε μια δραστηριότητα.

■ Συμπεριφέρεται σαν να έχει «μοτεράκι» μέσα του.

■ Φλυαρεί υπερβολικά.

■ Απαντάει χωρίς να περιμένει να ολοκληρωθεί η ερώτηση.

■ Δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του και γενικότερα να περιμένει.

■ Διακόπτει άλλους ομιλητές, ενοχλεί με την παρουσία του. Αν ναι, καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε έναν ειδικό προκειμένου να διαπιστώσετε πού οφείλεται η ύπαρξη τους και πώς μπορούν να ελεγχθούν.

ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ

Επειδή όλοι οι άνθρωποι επιδεικνύουν παρόμοιες συμπεριφορές σε δεδομένη στιγμή, τα κριτήρια για να καθοριστεί αν κάπoιoς έχει ΔΕΠΎ είναι συγκεκριμένα. Η διάγνωση γίνεται από ειδικό, νευρολόγο ή ψυχολόγο. Η χρήση ψυχολογικών τεστ βοηθάει στην αναγνώριση των συγκεκριμένων δυσκολιών αλλά και των δυνατών σημείων του εξεταζόμενου, ώστε να δοθούν κατευθυντήριες γραμμές και οδηγίες για σχολική επιτυχία και βελτίωση της συμπεριφοράς.

Μια πολυεπίπεδη θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει:

■ Ενημέρωση και εκπαίδευση γονιών σχετικά με τη ΔΕΠ-Υ.

■ Ψυχολογική αξιολόγηση του παιδιού για εντοπισμό δυνατών και αδύνατων σημείων καθώς και μαθησιακού στυλ.

■ Στρατηγικές για αλλαγή συμπεριφοράς.

■ Κατάλληλο εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

■ Τροποποιήσει στον τρόπο μελέτης και μάθησης.

■ Ατομική και οικογενειακή συμβουλευτική.

■ Φαρμακοθεραπεία, όταν χρειάζεται.

της Λίζα Βάρβογλη, ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια.