Οι θεωρίες περί συνωμοσίας πρόκειται για ψευδο-λογικά κατασκευάσματα, προσανατολισμένα να χειραγωγούν την κοινή γνώμη προς μία συγκεκριμένη ιδεολογική κυρίως, κατεύθυνση.  Οι εισηγητές τέτοιων θεωριών μπορεί να είναι πρόσωπα, ομάδες, οργανωμένες ή μη, εμπνευσμένες από κάποια προσχηματική ιδέα, διανθισμένη με ρητορικά σχήματα περί ανάγκης περιφρούρησης ιδανικών, αξιών ή συμφερόντων, που φέρουν μία εξέχουσα, πλην άγνωστη για τους κατόχους τους, γνώση.

Φερόμενοι ως όργανα του πεπρωμένου, οι συνωμοσιολόγοι επιθυμούν ξεσκέπασμα των «συνωμοτών», προκειμένου να αποκατασταθεί αλήθεια. Χαρακτηριστικό της συνωμοσιολογικής ρητορικής είναι ο λαϊκισμός, δηλαδή η από μέρους του ρήτορα επίκληση στο θυμικό, σε σημεία όπου θα έπρεπε να εμβάλλει κατά κανόνα η λογική. Ο λαϊκισμός ανυψώνει σε οριακό επίπεδο το φρόνημα των οπαδών, αφαιρώντας τους την δυνατότητα να σκέπτονται.

Τα συνωμοσιολογικά επιχειρήματα είναι ρηχά και απλοϊκά: ακολουθούν πορεία από το αποτέλεσμα προς το αίτιο δεχόμενα μόνο μία διαδρομή, χρησιμοποιώντας ένα συνονθύλευμα ψυχικο-συναισθηματικού πειθαναγκασμού. Δεν είναι τυχαίο ότι τέτοιου είδους θεωρίες γιγαντώνονται σε περιόδους κοινωνικο-πολιτικής και οικονομικής αναταραχής.

Είναι περιττό να τονιστεί ότι η μετατροπή του κοινού σε αγέλη είναι εξαιρετικά επικίνδυνη: άγνοια κινδύνου, ισχυρογνωμοσύνη, εγωισμός, ανάγκη να «ανήκουμε σε μία ομάδα ασφάλειας», δημιουργούν περιβάλλον απειλής του κοινού αγαθού.

Τα καλά νέα είναι ότι οι συνωμοσιολογικές θεωρίες πλέον, αποκαλύπτονται και ανατρέπονται αμεσότερα σε σχέση με το παρελθόν: φθηνή ρητορική, αδύναμη επιχειρηματολογία, επικαλυμμένος συμφεροντολογισμός που βρίσκουν διέξοδο με εκρηκτικό τρόπο, αποτελούν πάγια χαρακτηριστικά των εισηγητών τους, τα οποία εξαιτίας της συμπεριφορικής ομοιότητάς τους αναγνωρίζονται και ως επί το πλείστον, απορρίπτονται αυτόματα.