Κάποιοι θεωρούν τον εαυτό τους λιγότερο άξιο από τους άλλους, ζουν στον συνεχή φόβο μην πουν ή μην κάνουν το παραμικρό λάθος στις σχέσεις τους, καταρρέουν κυριολεκτικά αν αυτό συμβεί. Βλέποντας όλα τα θετικά τους στοιχεία να σωριάζονται σαν χάρτινος πύργος, καταφεύγουν σε παράπονα, απολογίες και άπειρες εξηγήσεις για να δικαιολογηθούν, από τον φόβο ότι δεν είναι αρκετοί για να έλξουν τη συμπάθεια και την αγάπη, εκτός κι αν είναι άψογοι.
Είναι οι άνθρωποι που τα πρωινά αντικρίζουν τη μέρα γεμάτοι κούραση και ανησυχία, φοβούνται το αύριο, το μέλλον και τις απώλειες, κάνοντας διαρκή ανασκόπηση τί είναι αυτό που δεν έκαναν σωστά και πόσο κινδυνεύουν να διασυρθούν και να εκτεθούν, πώς θα ξεφύγουν από τον εξευτελισμό, την μοναξιά και την απομόνωση.
Οι απολογίες
«Οι φίλοι σου δεν τις χρειάζονται και οι εχθροί σου, έτσι κι αλλιώς δεν θα σε πιστέψουν»
«Ο άνθρωπος στα 80% της ζωής του εκτίθεται» Γούντυ Αλλεν
Η απολογία, αν και χρήσιμη μόνο όταν κάποιος κάνει κάτι κακό και σκοπεύει να το διορθώσει, είναι μια από τις πιο διαστρεβλωμένες αντιλήψεις στις σχέσεις και είναι καλό να χρησιμοποιείται με φειδώ και λιτότητα.
Οι απολογίες, τις περισσότερες φορές δεν αφορούν κάποια κακή πράξη αλλά παραίτηση, εκχώρηση και καταπάτηση προσωπικών δικαιωμάτων, όπως είναι το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και της ελευθερίας να είναι κάποιος όπως αυτός θέλει, εφόσον αυτό δεν προκαλεί βλάβη στους άλλους. Ολοι γνωρίζουμε άνθρωπους που κάνουν αυτό το πράγμα συνεχώς (μήπως το κάνουμε κι εμείς…οι ίδιοι;;;), χωρίς να αντιλαμβάνονται πόσο ευάλωτοι γίνονται στα χέρια των άλλων.
Οι απολογούμενοι πιστεύουν ότι μια τέτοια προσαρμογή στη ζωή είναι η μόνη τους επιλογή, σαν να πιστεύουν βαθύτερα ότι δεν τους μένει τίποτε άλλο να κάνουν, σαν να μην έχουν την παραμικρή υποψία ότι μπορούν να δουν τις σχέσεις διαφορετικά.
Οι απολογίες στις διαπροσωπικές σχέσεις για οτιδήποτε δεν είναι παρά ένα- και μάλιστα κακό- δεκανίκι μια ελαττωματικής αυτοπεποίθησης, στηριγμένης στην γνώμη των άλλων. Είναι οι άνθρωποι με μειωμένη αυτοπεποίθηση που συνήθως απολογούνται από τον φόβο να μην χάσουν τους άλλους, την εκτίμηση και την παρουσία τους, καθώς μέσα από αυτούς και μόνο διαμορφώνουν την ζωή τους, τα όνειρα και τις προσδοκίες τους.
Οι εξηγήσεις
Οι πολλές εξηγήσεις είναι απαραίτητες οπουδήποτε άλλού εκτός από τις διαπροσωπικές σχέσεις. Μπορούμε για παράδειγμα να δώσουμε άπειρες εξηγήσεις μέχρι κάποιος να καταλάβει πώς να κατασκευάσει ένα όμορφο κήπο, ή να λύσει ένα μαθηματικό πρόβλημα αλλά είναι πολύ μάταιες όταν στις διαπροσωπικές σχέσεις εξηγούμε ατελείωτα γιατί δεν είναι δικό μας το λάθος. Αλήθεια, σκεφθήκατε ποτέ ότι στην πραγματικότητα κανείς δεν ενδιαφέρεται γι αυτό;
Αν έκανες λάθος, πάει το έκανες, δεν θάταν άσχημα να το ξαναδείς και να το διορθώσεις για το μέλλον αλλά μέχρις εκεί. Αν η σχέση σου σε χρεώσει σε αβάστακτο βαθμό τότε υπάρχει πρόβλημα στη σχέση κι αυτό δεν οφείλεται στο λάθος σου και μόνο.
Τα παράπονα
Τα παράπονα ενοχλούν τους άλλους, τρελαίνουν αυτόν που παραπονιέται και καταστρέφουν σχέσεις εξίσου καλά με τις απολογίες και τις ατελείωτες εξηγήσεις.
Τα παράπονα είναι η φυσική συνέχεια της απολογίας και των εξηγήσεων. Κάποιος που συνηθίζει να δίνει αναλυτικές και ατέλειωτες εξηγήσεις, που απολογείται για το κάθε τι επιφυλάσσειεπιφυλλάσσει στον εαυτό του το θλιβερό δικαίωμα να κάνει συνεχώς παράπονα, σαν να είναι ένας τρόπος προφύλαξης από αόρατες, μελλοντικές κατηγορίες. Οι άνθρωποι που παραπονιούνται έχουν συνήθως κρυφές προσδοκίες, δεν τολμούν να τις που φανερά και περιμένουν από τους άλλους να τις αντιληφθούν.
Μαρία Λασηθιωτάκη, ψυχολόγος Πηγή