Μια μικρή μετάλλαξη που απαντάται στο 30% των Καυκάσιων σχετίζεται με ανωμαλίες στην εγκεφαλική δραστηριότητα που εντείνουν και παρατείνουν το συναίσθημα του φόβου, ίσως και το άγχος, αναφέρουν Αμερικανοί ερευνητές στο περιοδικό Science.

Σε μια άλλη σχετική εξέλιξη, διαφορετική ερευνητική ομάδα αναφέρει στο New England Journal of Medicine ότι η ταχεία χορήγηση μορφίνης έπειτα από τραυματικά γεγονότα μειώνει δραστικά την πιθανότητα εμφάνισης της διαταραχής μετατραυματικού στρες.

Γονίδιο εκφοβισμού

Όπως αναφέρει ο δικτυακός τόπος του αμερικανικού περιοδικού, ερευνητές του Πανεπιστημίου Κορνέλ στη Νέα Υόρκη εξέτασαν το ρόλο του γονιδίου BDNF, το οποίο περιέχει τις πληροφορίες για την παραγωγή ενός νευροτροφικού παράγοντα που δρα στον εγκέφαλο.

Σε πρώτη φάση, η ερευνητική ομάδα εκπαίδευσε ποντίκια και ανθρώπους εθελοντές να συνδέουν ένα ερέθισμα (έναν ήχο ή την εικόνα ενός μπλε τετραγώνου) με ένα ήπιο ηλεκτροσόκ. Ο φόβος τους ήταν δυνατό να μετρηθεί πειραματικά, καθώς τα ποντίκια «παγώνουν» και οι άνθρωποι αντιδρούν με αύξηση της εφίδρωσης.

Στην επόμενη φάση, τα πειραματόζωα και οι εθελοντές εκτέθηκαν επανειλημμένα στο ίδιο ερέθισμα χωρίς να υποβληθούν στο ηλεκτροσόκ, και σταδιακά έμαθαν να πάψουν να το φοβούνται.

Αυτό όμως δεν συνέβη με όσα πειραματόζωα και εθελοντές έφεραν μια συγκεκριμένη μετάλλαξη, η οποία προκαλεί την αντικατάσταση ενός αμινοξέος του νευροτροφικού παράγοντα με ένα άλλο. Στην περίπτωση αυτή ο φόβος παρέμενε αμείωτος παρόλο που ρεαλιστικά δεν υπήρχε λόγος.

Επιπλέον, εγκεφαλικές τομογραφίες έδειξαν ότι η μετάλλαξη σχετίζεται με υπερβολική δραστηριότητα της αμυγδαλής, μιας περιοχής που συνδέεται με τις ενστικτώδεις αντιδράσεις φόβου και οργής, και με μειωμένη δραστηριότητα στον «λογικό» προμετωπιαίο φλοιό.

Τα αποτελέσματα της μελέτης βρίσκονται μάλιστα σε συμφωνία με προηγούμενη μελέτη, η οποία είχε δείξει το 2006 ότι τα ποντίκια που φέρουν τη μετάλλαξη είναι γενικά πιο αγχώδη από το κανονικό.

Οι ερευνητές διευκρινίζουν ότι η μελέτη σε καμία περίπτωση δεν συμπληρώνει το γενετικό παζλ της φοβίας και των διαταραχών άγχους, θεωρούν όμως ότι η μετάλλαξη του BDNF «πράγματι επηρεάζει τους μηχανισμούς που βοηθούν τις αποκρίσεις στο στρες».

Μορφίνη για την PTSD

Μια δεύτερη μελέτη, την οποία υπογράφουν ερευνητές του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού, δείχνει ότι η χορήγηση μορφίνης αμέσως μετά τον τραυματισμό ενός στρατιώτη στο πεδίο της μάχης μειώνει στο μισό τον κίνδυνο εμφάνισης διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD).

«Ήταν εκπληκτικό το πόσο έντονη ήταν η επίδραση της μορφίνης» σχολίασε η Δρ Τρόι Λίσα Χόλμπρουκ, επικεφαλής της μελέτης, η οποία εξέτασε τις περιπτώσεις 696 στρατιωτών που γύρισαν τραυματισμένοι από το Ιράκ.

Ο μηχανισμός του φαινομένου παραμένει άγνωστος, ωστόσο τα ευρήματα αναμένεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω μελέτες.

Πηγές: Βήμα, Science, Τhe New England Journal of Medicine