Η ψευδαίσθηση της ελεύθερης βούλησης

Πρόσφατα επιστημονικά πειράματα αποδεικνύουν  πως ο εγκέφαλος μας παίρνει την απόφαση για δράση  λίγα δευτερόλεπτα  πριν αντιληφθούμε καν  ότι … πήραμε απόφαση.  Αυτό σαν ιδέα είναι λίγο περίεργη. Βασικά σημαίνει πως το να νομίζουμε πως η συμπεριφορά μας οφείλεται στην θέλησή μας είναι λάθος. Στην πραγματικότητα, ο εγκέφαλος μας είναι αυτός που αποφασίζει και  η συνειδητή μας απόφαση (που ακολουθεί) είναι απλά μια ψευδαίσθηση που δημιουργείται από τον εγκέφαλό μας.

freewillΣε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Nature Neuroscience, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν σαρωτές εγκεφάλου και μπόρεσαν να προβλέψουν αποφάσεις ανθρώπων επτά ολόκληρα δευτερόλεπτα πριν οι άνθρωποι αντιληφθούν καν ότι πήραν αυτές τις αποφάσεις.

Οι εν λόγω αποφάσεις που προβλέφθηκαν  ήταν κατά βάση πάρα πολύ απλές και του τύπου να πατηθεί ένα κουμπί είτε με το αριστερό είτε με το δεξί χέρι. Αυτές οι ενέργειες σίγουρα και δεν είναι αντιπροσωπευτικές των σύνθετων επιλογών που κάνουμε συνεχώς. Τα ευρήματα  όμως αυτά θέτουν κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την αληθινή έννοια του «εαυτού» και της «αυτοδιάθεσης».

main_free_willΠόσο ελεύθερη είναι  πραγματικά  η βούλησή μας; Υπάρχει περίπτωση οι συνειδητές μας επιλογές να είναι απλά ψευδαισθήσεις και τίποτα άλλο;

Η απάντηση, λέει ο  νευροφυσιολόγος John Dylan Haynes του Ινστιτούτου  Max Planck , είναι ότι οι όποιες αποφάσεις μας προετοιμάζονται υποσυνείδητα από  εγκεφαλικές μας διεργασίες.  Η περισσότερη λοιπόν δουλειά έχει ήδη γίνει όταν μπαίνει στην εν λόγω  διαδικασία και η συνείδησή μας….