Ο παρορμητισμός σημαίνει δυσκολία ανοχής απέναντι στο αίσθημα της ματαίωσης. Τα παρορμητικά άτομα δυσκολεύονται να αντισταθούν στις επιθυμίες τους και κατακλύζονται από θυμό όταν αυτές δεν υλοποιούνται στο «εδω και τώρα». Η άρση των αναστολών μεταμορφώνεται σε σχεδόν καθημερινό μέσο διαχείρισης εσωτερικών κενών και αρνητικών συναισθημάτων. Οι καταχρήσεις, όπως το αλκοόλ, το κάπνισμα, η υπερφαγία, ο τζόγος και ο καταναλωτισμός, είναι συχνές εκφάνσεις του παρορμητικού ψυχισμού.
Πρόκειται για άτομα που νιώθουν ότι ποτέ στην πραγματικότητα δεν έζησαν σε υγιή όρια. Μπορούν και παίρνουν αυτό που επιθυμούν, ενώ μέσα από αυτή την ικανότητα αισθάνονται σημαντικά και μοναδικά. Νιώθουν ότι οι φυσιολογικοί κανόνες και τα υγιή όρια καταπιεστικά περιορίζουν τον ασυγκράτητο χαρακτήρα τους. Η ενσυναίσθηση για τα συναισθήματα των άλλων είναι ένα από τα βασικότερα ελλείμματά τους. Ο εαυτός γίνεται το επίκεντρο της ύπαρξης, σαν μια ατέρμονη ομφαλοσκόπηση που αγγίζει τα όρια του ναρκισσισμού. Φαινομενικά, ο παρορμητικός άνθρωπος, όπως άλλωστε και ο νάρκισσος, δεν πάσχει ούτε υποφέρει.
Τα παρορμητικά άτομα έχουν δυσκολία να αναγνωρίζουν τις παρενέργειες του παρορμητισμού τους, με αποτέλεσμα να αντιστέκονται στη θεραπεία. Αν και δεν θα αναζητήσουν βοήθεια για τον παρορμητισμό τους, κάποια άλλη αφορμή, όπως η αυξομείωση του βάρους, οι παρενέργειες των καταχρήσεων, η αϋπνία, ένας πρόσφατος χωρισμός, μπορεί να γίνει το έναυσμα για να επισκεφθούν έναν ειδικό.
Η παρόρμηση δεν λειτουργεί όπως ο εθισμός. Αντίθετα εκδηλώνεται όπως όπως οι πνευματικές συνήθειες αλλά και ο τρόπος με τον οποίο αντιδράμε. Όταν είμαστε παρορμητικοί τις περισσότερες φορές σημαίνει ότι δεν μαθαίνουμε από τα λάθη του παρελθόντος και συνδέεται άμεσα με τα παιδαριώδη στοιχεία του εαυτού μας και όχι με την ωριμότητα του χαρακτήρα μας.
Ακολουθούν πέντε τρόποι με τους οποίους μπορούμε να διαχειριστούμε αποτελεσμάτικα τον παρορμητικό εαυτό μας:
1. H καθυστέρηση: H προσπάθεια που κάνουμε να καθυστερήσουμε όσο περισσότερο μπορούμε τις πρώτες σκέψεις αντίδρασης που μας έρχονται στο μυαλό. Αν καθυστερήσουμε 10 με 15 λεπτά να κάνουμε πράξη τη πρώτη σκέψη που μας έρχεται, ίσως και να αποφύγουμε να ενδώσουμε τελικά στην παρόρμηση.
2. Η απόδραση: Eίναι η απομάκρυνση με κάθε τρόπο από τις παρορμητικές σκέψεις που “πυροδοτούν” στη σκέψη μας. Είναι καλό να αποφεύγουμε καταστάσεις οι οποίες έχουν αποδειχθεί επιζήμιες για μας στο παρελθόν.
3. H απόσπαση: Eίναι πολύ σημαντικό να μπορέσουμε να πάρουμε τον έλεγχο της παρορμητικής σκέψης μας με το να απασχολήσουμε τον εαυτό μας με κάποια άλλη δραστηριότητα. Αποφεύγουμε π.χ να βγούμε έξω για πότο γιατί δεν κάνει να πίνουμε με το να απασχοληθούμε με κάποια μορφή τέχνης, αθλητική δραστηριότητα ή διαβάζοντας ένα βιβλίο κ.α
4. Υποκατάστατες συμπεριφορές: Mπορούμε να υποκαταστήσουμε τις παρορμητικές σκέψεις με άλλες σκέψεις οι οποίες θα μας κάνουν να ξεχάσουμε τις πρώτες. Για παράδειγμα όταν σκεφτόμαστε να εκφράσουμε θυμό στα άτομα γύρω μας, μπορούμε να βγουμε έξω για μια βόλτα και με αυτό τον τρόπο να το ξεχάσουμε. Αν σκεφτόμαστε να καπνίσουμε ένα τσιγάρο και πιεζόμαστε πολύ, μπορούμε να απασχολήσουμε το στόμα μας με κάτι όπως μια οδοντογλυφίδα ή να φάμε μια μπουκιά παραπάνω, αρκεί να μην καπνίσουμε.
