Στις 10 Δεκεμβρίου τιμάται κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα Ανθρώπινων Δικαιωμάτων· σαν σήμερα, το 1948, υπογράφηκε η Παγκόσμια Διακήρυξη των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων από τη γενική συνέλευση του Ο.Η.Ε., που ερχόταν να κλείσει οριστικά το θλιβερό κεφάλαιο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στο τέλος του οποίου εκατομμύρια άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους, εκατομμύρια άλλοι ήταν άστεγοι ή λιμοκτονούσαν, ενώ πόλεις ολόκληρες είχαν ισοπεδωθεί. Στον Ειρηνικό, οι πεζοναύτες των Η.Π.Α. πολεμούσαν ακόμη με τους Ιάπωνες, ενώ τα ρωσικά στρατεύματα περικύκλωναν τη βομβαρδισμένη πρωτεύουσα της Γερμανίας, το Βερολίνο.
Τον Απρίλιο του 1945, στο Σαν Φρανσίσκο, πραγματοποιήθηκε η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών, με σκοπό ο διεθνής αυτός οργανισμός να προωθήσει την παγκόσμια ειρήνη και να αποτρέψει μελλοντικές πολεμικές συρράξεις, όπως διατυπώθηκε στο προοίμιο του προτεινόμενου χάρτη του νεοϊδρυθέντος Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών: «Εμείς, οι λαοί των Ηνωμένων Εθνών, είμαστε αποφασισμένοι να σώσουμε τις μελλοντικές γενιές από τη μάστιγα του πολέμου, η οποία δύο φορές στο διάστημα της ζωής μας επέφερε ανείπωτη θλίψη στο ανθρώπινο γένος».
Ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών τέθηκε σε ισχύ στις 24 Οκτωβρίου 1945 — ημερομηνία που έκτοτε γιορτάζεται κάθε χρόνο ως η Ημέρα των Ηνωμένων Εθνών— και καθιέρωσε έξι βασικούς οργανισμούς, μεταξύ των οποίων η Γενική Συνέλευση, το Συμβούλιο Ασφαλείας, το Διεθνές Δικαστήριο και, σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο (ECOSOC). Ο Ο.Η.Ε. εξουσιοδότησε το ECOSOC να ιδρύσει την Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, η οποία, υπό την προεδρία της Έλινορ Ρούσβελτ, χήρας του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Φρανκλίνου Ρούζβελτ, υπέρμαχου των ανθρώπινων δικαιωμάτων και αντιπροσώπου των Η.Π.Α. στον Ο.Η.Ε., επέβλεψε την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων.
Η Έλινορ Ρούσβελτ διαβάζει τη Διακήρυξη (1948)
Η Διακήρυξη —την οποία η Ρούσβελτ αποκάλεσε «Μάγκνα Κάρτα της Ανθρωπότητας»— συντάχθηκε από εκπροσώπους όλων των περιφερειών του κόσμου που φρόντισαν να περιληφθούν όλες οι νομικές παραδόσεις. Εγκρίθηκε επισήμως από τα Ηνωμένα Έθνη στις 10 Δεκεμβρίου του 1948· στο οικουμενικό αυτό έγγραφο οριοθετούνται τα τριάντα θεμελιώδη δικαιώματα που αποτελούν τη βάση μιας δημοκρατικής κοινωνίας.
Μετά την ιστορική αυτή πράξη, η Γενική Συνέλευση ζήτησε από όλα τα κράτη-μέλη να δηµοσιεύσουν το κείµενο της Διακήρυξης και να «προκαλέσουν τη διάδοσή του, την έκθεση, την ανάγνωση και την υιοθέτησή του σε σχολεία και άλλους εκπαιδευτικούς οργανισµούς, αδιακρίτως της πολιτικής κατάστασης στις διάφορες χώρες και εδάφη». Τα κράτη-μέλη του Ο.Η.Ε. δεσμεύτηκαν, λοιπόν, να συνεργαστούν για την προώθηση των τριάντα αυτών άρθρων που, για πρώτη φορά στην ιστορία, συγκεντρώθηκαν και κωδικοποιήθηκαν σε ένα και μόνο έγγραφο. Μάλιστα, πολλά από αυτά τα δικαιώματα, αποτελούν πλέον συνταγματικούς νόμους των δημοκρατικών χωρών.
Σήμερα, σύμφωνα με το Βιβλίο Guinness, η Διακήρυξη είναι το πιο μεταφρασμένο κείμενο του κόσμου. Στο Άρθρο 1, η Διακήρυξη δηλώνει κατηγορηματικά τα εγγενή δικαιώματα όλων: «Η παραβίαση και η περιφρόνηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου οδήγησαν σε πράξεις βαρβαρότητας, που εξεγείρουν την ανθρώπινη συνείδηση και η προοπτική ενός κόσμου όπου οι άνθρωποι θα είναι ελεύθεροι να μιλούν και να πιστεύουν, λυτρωμένοι από τον τρόμο και την αθλιότητα, έχει διακηρυχθεί ως η πιο υψηλή ανθρώπινη επιδίωξη… Όλα τα ανθρώπινα πλάσματα έχουν γεννηθεί ελεύθερα και ίσα στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα».
