Η εφηβεία είναι η περίοδος κατά την οποία το παιδί απομακρύνεται από την οικογένεια και προσπαθεί να αυτονομηθεί. Για πολλούς γονείς η εφηβεία είναι μια περίοδος με ιδιαίτερο άγχος καθώς το παιδί που ήταν υπάκουο και συνεργάσιμο, έχει γίνει τώρα ένας νέος άνθρωπος που διεκδικεί ιδιωτικότητα και αυτονομία.

Ο ρόλος του γονέα σε αυτή την περίοδο, είναι πολύπλοκος. Από τη μια επαναπροσδιορίζονται οι ελευθερίες του εφήβου, από την άλλη όμως ο ρόλος παραμένει σημαντικός και ουσιαστικός προσφέροντας στον έφηβο συνεχή υποστήριξη στα νέα του τολμήματα.

Οι παρακάτω 10 προτάσεις αποσκοπούν στην καλύτερη διαχείριση των συγκρούσεων με τους εφήβους.

• Γεφύρωση των διαφορών με ενδιαφέρον.

Οι διαφορές στα ενδιαφέροντα ανάμεσα στον έφηβο και στον γονιό είναι αρκετές. Ένας τρόπος για να έρθει ο γονιός πιο κοντά στον έφηβο είναι να ενδιαφερθεί πραγματικά για όλα αυτά που αρέσουν στο παιδί του. Ζητήστε από τον έφηβο να σας εξηγήσει το παιχνίδι που παίζει στον υπολογιστή, γιατί του αρέσει η μουσική που ακούει. Αφήστε τον να σας διδάξει κάτι νέο. Είναι κάτι που αρέσει πολύ στους εφήβους και τους δείχνει ότι πραγματικά ενδιαφέρεστε για αυτούς.

• Διορθώστε τις πράξεις όχι τον έφηβο.

Στην εφηβεία τα παιδιά θέλουν να δοκιμάσουν πολλά πράγματα, σε λίγο χρονικό διάστημα και συνήθως χωρίς πλήρη επίγνωση των δυνατοτήτων τους. Έτσι γίνονται λάθη. Όταν ο γονιός κρίνει με αυστηρότητα το ίδιο το παιδί η κατάσταση οδηγείται σε ένταση και απομάκρυνση. Αντίθετα όταν κρίνει την πράξη βοηθά το παιδί να διαφοροποιηθεί και να γίνει υπεύθυνο. Αντί λοιπόν να λέμε: «Είσαι ανώριμος και αν συνεχίσεις έτσι θα καταστρέψεις τη ζωή σου», μπορούμε να πούμε : «Διαφωνούμε με αυτήν την επιλογή που κάνεις, αλλά έτσι έμαθες μόνος σου από το λάθος σου».

• Συγκεκριμένα θέματα.

Η αποφυγή γενικών χαρακτηρισμών δεν βοηθά στην επαφή με τον έφηβο, όπως «Είσαι τεμπέλης, ακατάστατος, θρασύς κλπ»  απομακρύνει τον έφηβο από τη σχέση με τον γονέα. Είναι προτιμότερο να συζητάμε συγκεκριμένα θέματα που προκύπτουν, με μια πιο αντικειμενική ματιά. Ποιος είναι ο σκοπός που συζητάμε; Τι θέλουμε να βελτιώσουμε; Τη συγκεκριμένη συμπεριφορά που προκαλεί πρόβλημα ή το χαρακτήρα του παιδιού;

• Ο καυγάς ως μέσο επικοινωνίας.

Οι εντάσεις, οι φωνές και οι καυγάδες είναι κάτι συνηθισμένο σε ένα σπίτι με εφήβους. Ο έφηβος χρησιμοποιεί τον καυγά ως μέσο επικοινωνίας. Κατά τη διάρκεια της έντονης διαφωνίας ο έφηβος αποκαλύπτει πράγματα για τον εαυτό του τα οποία θέλει να τα μάθουν οι γονείς του. Βλέποντας τη θετική πλευρά του καυγά, ο γονιός μπορεί να τον χρησιμοποιήσει για να μάθει τις ανάγκες του εφήβου και να έρθουν έτσι πιο κοντά. Μια καλή ερώτηση που μπορούν να κάνουν οι γονείς είναι: «θέλω έναν έφηβο που δεν μιλάει καθόλου ή έναν έφηβο που μιλάει και λέει την άποψή του;»

• Αποδοχή στους φίλους του.

Οι φίλοι των εφήβων είναι ένα συχνό θέμα για εντάσεις. Οι γονείς κρίνουν ανάρμοστους τους φίλους του παιδιού τους και νιώθουν ότι είναι ο εχθρός που μεταμορφώνει το παιδί τους. Οι φίλοι είναι μέρος της διαδικασίας ωρίμανσης και διαμόρφωσης ταυτότητας. Όταν οι γονείς απορρίπτουν τους φίλους του παιδιού ταυτόχρονα απορρίπτουν τα ίδια τους τα παιδιά και τις επιλογές τους. Επίσης, καλλιεργούν φόβους στα παιδιά για τους άλλους ανθρώπους. Αν αποδεχθεί ο γονιός τους φίλους του εφήβου οι αποστάσεις μειώνονται.

• Σταθερές οικογενειακές αξίες.

Όσο και αν δείχνουν οι έφηβοι ότι θέλουν να καταρρίψουν τις αξίες της οικογένειας, η αλήθεια είναι ότι έχουν ανάγκη από αυτές. Όταν η οικογένεια έχει σταθερή δομή ο έφηβος νιώθει ασφάλεια. Τα όρια που έχει κάθε οικογενειακό σύστημα είναι αυτά με τα οποία ο έφηβος θα διαπραγματευτεί ώστε να δημιουργήσει την δική του ταυτότητα.

• Ενεργητική ακρόαση.

Η συζήτηση φέρνει την επικοινωνία ανάμεσα στο γονιό και στον έφηβο. Συνήθως όταν ο γονιός θέλει να συζητήσει με τον έφηβο εκείνος δεν θέλει και το αντίστροφο. Καλό είναι να αποφεύγει ο γονιός να πιέζει τον έφηβο για συζήτηση και να είναι διαθέσιμος να ακούσει και να μιλήσει όταν ο έφηβος το ζητήσει.

• Έκφραση εκτίμησης.

Συνήθως οι γονείς αναφέρονται σε όσα ο έφηβος δεν κάνει καλά ή δεν κάνει καθόλου. Αυτό απομακρύνει τον έφηβο, ο οποίος σκέφτεται ότι δεν αναγνωρίζουν οι γονείς όσα καλά κάνει. Μια καλή συνήθεια από τη μεριά των γονέων είναι να ενισχύουν τις θετικές πράξεις και επιλογές του παιδιού. «Εκτιμώ ότι διαβάζεις τα μαθήματά σου χωρίς να στο ζητήσω». «Εκτιμώ που δεν ακολούθησες την παρέα σου σε κάτι που δεν σου άρεσε». Οι έφηβοι δεν κάνουν μόνο άσχημα πράγματα που δυσαρεστούν τους γονείς. Τονίζοντας την εκτίμηση στα θετικά, μειώνουμε την απόσταση.

• Επαφή με ενήλικους.

Η αγωνία των εφήβων είναι να μεγαλώσουν γρήγορα και να ενταχθούν στον κόσμο των ενηλίκων. Σαφώς οι πιο σημαντικοί ενήλικες είναι οι γονείς, αλλά αυτό ταυτόχρονα προκαλεί και την κόντρα. Ένας ενήλικας που θα είναι κοντά στο παιδί μπορεί να βοηθήσει αρκετά στην πορεία προς την ενηλικίωση. Ένας δάσκαλος στο σχολείο, ή σε κάποια δραστηριότητα, ένας συγγενής, ένας φίλος των γονέων μπορεί να είναι πρότυπο για τον έφηβο και η γνώμη του να τύχει καλύτερης αποδοχής.

• Δημιουργούμε θετικές στιγμές.

Οι έφηβοι παραπονιούνται συχνά ότι με τους γονείς δεν περνούν καλά. Όντως, πολλοί γονείς επηρεάζονται από τις εντάσεις της εφηβείας και τις αλλαγές στη ζωή του παιδιού τους που απομακρύνονται και αυτοί με η σειρά τους από τη σχέση με τον έφηβο. Η προσφορά ευχάριστων στιγμών είναι κάτι που φέρει πιο κοντά τον έφηβο με τους γονείς. Είναι καλό ο γονιός να επιμένει σε προτάσεις για κοινή διασκέδαση ακόμα και αν αυτές συχνά απορρίπτονται από τον έφηβο.

Η επαφή με τον έφηβο είναι κάτι που θέλει αρκετή υπομονή και επιμονή από τη μεριά των γονέων, ωστόσο τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο.

Πηγή