Ποια είναι τα προσωπικά προβλήματα; Φυσικά είναι αυτά που αφορούν την προσωπικότητά μας, το σύνολο δηλαδή των φυσιολογικών, ζωτικών, συναισθηματικών και νοητικών μας εκφράσεων. Χωρίς να υποτιμάμε τον πόνο μιας ασθένειας ή μιας, λίγο-πολύ συνεχόμενης φυσικής αδυναμίας, οι συναισθηματικές περιστάσεις είναι οι πιο αποφασιστικές, αφού χρωματίζουν τις σκέψεις και επηρεάζουν ακόμη και τη φυσική μας διάθεση. 
Είναι γνωστό ότι πολλές φορές μια στενοχώρια καθρεπτίζεται αμέσως, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, στο σώμα ενώ συγχρόνως μπλοκάρει το νου για κάθε λογικό και συνετό συλλογισμό.
Γιατί έχουμε αυτά τα προσωπικά, βασικά συναισθηματικά, προβλήματα; Επειδή αγνοούμε τα δικά μας συναισθηματικά ελατήρια και, επομένως αδυνατούμε να λύσουμε τις προβληματικές καταστάσεις που μας παρουσιάζονται.
Σε όλους εμάς που ζούμε σ’ αυτόν τον κόσμο, για τον έναν ή τον άλλον λόγο, μας παρουσιάζονται δυσκολίες. Αυτό είναι λογικό, αν συμφωνήσουμε με τους κλασικούς φιλοσόφους ότι η ζωή αναλαμβάνει να μας μάθει να ζούμε. Και δεν πρόκειται για λογοπαίγνιο. Μπορούμε να μάθουμε από τις εμπειρίες και από τις συμβουλές των άλλων, μπορούμε να είμαστε προετοιμασμένοι για τις διάφορες περιστάσεις της ύπαρξης, αλλά τίποτα δεν συγκρίνεται με τη βιωματική πρακτική των όσων έχουμε μάθει. Η ζωή μας διδάσκει μέρα με τη μέρα, και είναι καλό να τη δεχόμαστε περισσότερο ως δασκάλα παρά ως εχθρό.
Ως δασκάλα μας βοηθάει να ενεργοποιήσουμε τις καλύτερες δυνατότητές μας. Ως εχθρός, θα αποτελέσει μόνο ένα μακρύ δρόμο προβλημάτων, κυρίως προσωπικών προβλημάτων.
Πώς διδάσκει η ζωή; Με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο απ’ όλα τ’ άλλα συστήματα. Διδάσκει με τρόπο άμεσο, κτυπώντας εκεί που πονάει περισσότερο για να μας αναγκάσει να στοχαστούμε ακόμα πιο πολύ. Όλα τα συναισθηματικά, πονούν. Αν και μερικές στιγμές τα συναισθήματα μπορεί να γίνουν αφορμή για χαρά και ευτυχία, τις περισσότερες οδηγούν σε φόβο, απελπισία, δυστυχία, αναποφασιστικότητα, ανικανότητα…
Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε μια ανεξάντλητη λίστα προβλημάτων, αλλά αρκούν μερικά που όλοι γνωρίζουμε. Υπάρχουν τα φυσιολογικά προβλήματα που αφορούν την επιβίωση, τον αγώνα για τα απαραίτητα προς το ζην, μ’ έναν λίγο-πολύ αξιοπρεπή τρόπο, και σύμφωνα με τις κλίσεις και τις διαθέσεις μας, τις σπουδές και την κατάρτισή μας. Υπάρχουν προβλήματα σπουδών και κατάρτισης, γιατί δεν υπάρχει πάντα δυνατότητα πρόσβασης σε αυτές. Ή ονειρεύεται κανείς να σπουδάσει για να φτιάξει οικονομικές βάσεις, και μετά από χρόνια ανακαλύπτει ότι δεν ήταν τόσο εύκολο, όσο φανταζόταν.
Υπάρχουν τα οικογενειακά προβλήματα, γιατί αρκετές φορές δεν υπάρχει ξεκάθαρη συνεννόηση ανάμεσα στους ανθρώπους που αποτελούν τον οικογενειακό πυρήνα.
Υπάρχουν τα υπαρξιακά προβλήματα, αφού μερικούς τους απασχολούν θέματα σχετικά με το πεπρωμένο, τον εσωτερικό εαυτό, το σύμπαν, στο οποίο ζούμε, και χιλιάδες άλλα ≪γιατί≫ σχετικά με τη θέση μας ατομικά και ομαδικά στον κόσμο.
Και, κυρίως, υπάρχουν τα συναισθηματικά προβλήματα, όταν δεν υπάρχει μια καλή σχέση με άλλα πρόσωπα και όταν δεν παρουσιάζονται ικανοποιητικές αγάπες και φιλίες.
Ξέρω ότι θα μπορούσαμε να αναφέρουμε περισσότερα παραδείγματα, αλλά ξεκινώντας απ’ οποιοδήποτε απ’ αυτά, άπαξ και εμφανιστεί, το πιο πιθανόν είναι ότι θα μας οδηγήσει σε μια κατάσταση παράλυσης.
Συνήθως, η στάση μπροστά στο πρόβλημα είναι να αναζητάμε εύκολες και γρήγορες λύσεις που να μη δεσμεύσουν τη δική μας βούληση. Καταφεύγουμε σε γνωστούς, ζητάμε βοήθεια από δω κι από κει… Το πρόβλημα μπλοκάρει όποιον αναζητά τη λύση έξω από τον εαυτό του και, κυρίως, όποιον θεωρεί ότι είναι η αδικία της ζωής που τον ταλαιπωρεί με τέτοιες αναποδιές.
Το αρνητικό συναίσθημα κερδίζει έδαφος, οι ιδέες γίνονται όλο και πιο συγκεχυμένες, ο φυσικός οργανισμός αρχίζει και αντανακλά το άγχος και τότε το πρόβλημα αποκτά τη διάσταση ενός αξεπέραστου βουνού. Μένει μόνο ο πόνος, η απελπισία, η ευθιξία, η επίθεση στους άλλους για το μερίδιο ευθύνης που μπορεί να είχαν… Εν τέλει, ένα απύθμενο πηγάδι που γίνεται όλο και πιο βαθύ και από το οποίο είναι όλο και πιο δύσκολο να βγούμε.
Κάτω από αυτήν την ψυχολογική κατάρρευση, δεν μπορεί κανείς να δει το φως. Αναμασάει τον πόνο του κάθε λεπτό και δεν υπάρχει πια τίποτα παρά μόνο αυτό το μανιασμένο πάθος.
Τότε είναι που πρέπει να έρθουν οι λύσεις, λογικά από πάνω. Χρειάζεται να ανυψωθούμε πάνω από το πρόβλημα και τη θλίψη για να βρούμε την απάντηση.
Αν ξέρουμε ότι η ρίζα της δυσκολίας βρίσκεται στο συναισθηματικό επίπεδο, τότε χρειάζεται να δουλέψουμε με τη νοητική ενέργεια, ώστε να ξεπεράσουμε την αρνητική συναισθηματική ατμόσφαιρα. Στην αρχή μπορεί να φανεί δύσκολο, αλλά όλα είναι δύσκολα, όταν τα δοκιμάζουμε για πρώτη φορά. Πρέπει να κάνουμε τον κόπο να ανεβούμε ένα σκαλοπάτι, να περάσουμε πάνω από τα σύννεφα και να φτάσουμε στη διαύγεια της δικής μας γνήσιας νόησης.
Δεν είμαστε όλοι σοφοί, είναι αλήθεια, αλλά όλοι έχουμε ένα σύνολο λίγο-πολύ σημαντικών εμπειριών, ώστε να ψάχνουμε πρακτικές λύσεις για τα προβλήματα που μας απασχολούν. Χρειάζεται να μπορούμε να φτάσουμε μέχρι τη δική μας κρυφή ≪γωνία των λύσεων≫. Μερικές λύσεις θα φανούν άχρηστες, άλλες διακριτικά αξιόλογες και δεν θα λείψουν κι αυτές που είναι πραγματικά καλές. Δοκιμάζοντας από δω και από κει, με καλή διάθεση και χωρίς το άγχος της παραμορφωμένης συναισθηματικότητας, αποκτάμε νέες εμπειρίες που θα είναι χρήσιμες στις επόμενες καταστάσεις.
Εσύ δεν είσαι μονάχα ένας σωρός από πάθη ή συναισθήματα. Διαθέτεις και νόηση και εξυπνάδα για να παρατηρείς τον εαυτό σου ≪απ’ έξω≫ και να χαράζεις πιο σωστά το δικό σου δρόμο.
