Αυτογνωσία σημαίνει, εκτός των άλλων, βαθιά κατανόηση του χαρακτήρα μας, που συνήθως συνδέεται με ισχυρά και ασθενή χαρακτηριστικά, δυνατότητες και αδυναμίες. Με βάση τον χαρακτήρα μας αποφασίζουμε, συμπεριφερόμαστε και πράττουμε.

Στοχεύοντας προς την αυτογνωσία, πρέπει να μάθουμε να εντοπίζουμε πιο μέρος του εαυτού μας υποκινεί την κάθε πράξη μας. Μέσω της παρατήρησης μπορούμε να αντιληφθούμε ότι η συμπεριφορά μας συνδέεται με τα βιώματα μας, καθώς μέσα από αυτά έχουν παγιωθεί τρόποι για να αντιλαμβανόμαστε και να αντιδρούμε στα διάφορα ερεθίσματα.

O Γάλλος συγγραφέας Νicolas Chamfort με τη φράση του Η τύχη, για να φτάσει σε εμάς, περνά μέσα από συνθήκες που δημιουργεί ο χαρακτήρας μας, επισημαίνει πως αυτά που μας συμβαίνουν («η τύχη») εξαρτώνται από τις συνθήκες που δημιουργούμε και καθορίζονται από τον χαρακτήρα μας.

Συνεπώς η κατανόηση του χαρακτήρα μας επιτρέπει να αξιοποιούμε τις δυνατότητές μας και να αντιμετωπίζουμε τις αδυναμίες μας, και έτσι να γινόμαστε πιο αποτελεσματικοί.

Άλλωστε ο Αμερικανός ψυχίατρος & συγγραφέας Gordon Livingston το προσδιόρισε πλήρως: Είμαστε αυτό που κάνουμε και όχι αυτό που λέμε η σκεφτόμαστε ή αισθανόμαστε.