Σαν σήμερα 7 Σεπτεμβρίου του 1909 γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη ο Ηλίας Καζάν. Σκηνοθέτης και ηθοποιός, με σημαντική καριέρα στο Χόλιγουντ που το πραγματικό όνομά του ήταν Ηλίας Καζαντζόγλου. Ο πατέρας ήταν έμπορος χαλιών, Ρωμιός της ακμάζουσας ακόμα τότε ελληνικής παροικίας, που δεν έπαυε να ανησυχεί για το μέλλον της οικογένειας του ζώντας σε ένα εχθρικό περιβάλλον. Φοβούμενος τα χειρότερα και ακολουθώντας τον έναν του αδελφό ο οποίος πρώτος ξενιτεύτηκε στην Αμερική, πήρε τη γυναίκα του και τα δύο του παιδιά και εγκαταστάθηκαν στη Νέα Υόρκη. Ο Ηλίας ήταν τεσσάρων χρονών. 
Ταινίες του Ηλία Καζάν
Ίσως να μην υπάρχει άλλη περίπτωση καλλιτέχνη τόσο αμφιλεγόμενη όσο αυτή του Ηλία Καζάν. Ενός ανθρώπου που συνδέθηκε άρρηκτα με μερικά από τα σημαντικότερα θεατρικά έργα της μεταπολεμικής Αμερικής, της δραματουργίας που ξεπήδησε ως απόρροια του οικονομικού κραχ του ΄29, κι αμέσως μετά τη μεγάλη περιπέτεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και του ψυχρού πολέμου που ακολούθησε λίγο αργότερα.
Σε αυτόν οφείλει το αμερικανικό θέατρο τα ιστορικά πρώτα ανεβάσματα κλασικών αριστουργημάτων των κορυφαίων Αμερικανών συγγραφέων όπως του Θόρτον Γουάιλντερ, του Άρθουρ Μίλλερ και του Τέννεσσυ Γουίλιαμς.
Ταινίες του Ηλία Καζάν
Με μια παράλληλη δραστηριότητα σε εξίσου σημαντικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα στον κινηματογράφου που δειλά αλλά σταθερά αποκτούσε όλο και μεγαλύτερη υπόσταση και καλλιτεχνική αναγνώριση τις δεκαετίες του ’50 και του ‘60. Ο δεύτερης γενιάς Έλληνας, πιο Αμερικάνος από τους Αμερικάνους, μέγας κριτής της κοινωνίας της αφθονίας, έμελλε να τον αλώσει ολοκληρωτικά! Επιβάλλοντας μερικούς από τους σημαντικότερους ηθοποιούς της εποχής του, θρύλους του Χόλυγουντ σήμερα.
Ταινίες του Ηλία Καζάν
Αποφοίτησε από το τμήμα υποκριτικής του πανεπιστημίου Γέιλ και συνέχισε τις σπουδές του στο Γκρουπ Θίατερ του Λι Στράσμπεργκ. Η πλούσια καριέρα του άρχισε στη δεκαετία του ’30 και το αστέρι του έλαμψε με μεγάλα θεατρικά έργα στο Μπρόντγουεϊ και κινηματογραφικές επιτυχίες στο Χόλιγουντ.
Το 1937, έπειτα από μία ήδη επιτυχημένη πορεία ως ηθοποιός, πέρασε και πίσω από τις κάμερες, ως σκηνοθέτης. Βραβεύθηκε με Όσκαρ για τη «Συμφωνία Κυρίων» (1947) και «Το Λιμάνι της Αγωνίας» (1954), ενώ το 1999 τιμήθηκε για το σύνολο της προσφοράς του στην 7η Τέχνη (1999).
Λεωφορείον ο Πόθος (1951)
Στις μεγάλες επιτυχίες του περιλαμβάνονται, επίσης, οι ταινίες «Λεωφορείον ο Πόθος» (1951), «Ανατολικά της Εδέμ» (1955) και «Αμέρικα, Αμέρικα» (1963).
America, America (1963)
Στην ιστορία της τέχνης καταγράφονται, ακόμα, οι σκηνοθετικές του προσεγγίσεις στο θεατρικό σανίδι, σε έργα όπως «Λεωφορείον ο Πόθος», «Ο θάνατος του Εμποράκου» και «Λυσσασμένη Γάτα».
Ανατολικά της Εδέμ (1955)
Το 1948 υπήρξε συνιδρυτής του περίφημου «Actor’s Studio» στη Νέα Υόρκη, ενός πρότυπου εργαστηρίου για νέους ηθοποιούς, που κατά καιρούς φιλοξένησε πολλά ανερχόμενα αστέρια κι έγινε πνευματικό λίκνο του θεατρικού κόσμου στην Αμερική.
Ωστόσο, ο Ελία Καζάν αμαύρωσε την εικόνα του, όταν το 1952 κατέθεσε στην Επιτροπή Αντιαμερικανικών Υποθέσεων του Γερουσιαστή ΜακΚάρθι, όπου κατονόμασε καλλιτέχνες (και όχι μόνο), που πίστευε ότι ήταν μέλη του Αμερικανικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Κατέδωσε οκτώ από τους πρώην συντρόφους και στενούς του φίλους από το Group Theater. Αυτό κάποιοι δεν του το συγχώρεσαν ποτέ, συμπεριλαμβανομένων και του Μίλερ αλλά και του Μπράντο.
Πέθανε στις 28 Σεπτεμβρίου του 2003, στη Νέα Υόρκη.
