Για να γίνουμε πιο έξυπνοι, λέει ο Oliver Burkeman, του Guardian και συγγραφέας του βιβλίου «The Antidote: Happiness for People Who Can’t Stand Positive Thinking» , αρχικά πρέπει να αποφασίσουμε τι σημαίνει αυτό. Ακούμε διάφορα για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να εξασκήσουμε τον εγκέφαλό μας όπως να λύνουμε σταυρόλεξα, να απομνημονεύουμε, να προσέχουμε τη διατροφή και τον ύπνο μας.
Τι μπορείτε να κάνετε για να γίνετε πιο έξυπνοι – και τι είναι έξυπνοι, τέλος πάντων;
Όλα κάνουν καλό αναμφισβήτητα. Δεν είναι όμως καθόλου σίγουρο ότι μας κάνουν και πιο έξυπνους. Στόχος μας είναι να ενισχύσουμε την ικανότητά μας να επεξεργαζόμαστε την πληροφορία, να λύνουμε προβλήματα και να γεννούμε ιδέες. Ίσως μπορούμε να το καταφέρουμε αυτό αν παίζουμε παιχνίδια όπως το dual n-back, που σκοπός του είναι να δυσκολέψει τον εγκέφαλό μας και τελικά να τον εκπαιδεύσει, να βελτιώσει τη λειτουργική μνήμη και να βοηθήσει ώστε να λύσετε γρηγορότερα προβλήματα. Είναι επίσης και διασκεδαστικό.
Ένας διασκεδαστικός τρόπος για να καταλήξουμε να γίνουμε νευροεπιστήμονας είναι να προσποιούμαστε ότι πιστεύουμε τη δημοφιλή αντίληψη ότι χρησιμοποιούμε μόνο το 10% του εγκεφάλου μας.
Αυτός ο μύθος είναι η προϋπόθεση της ταινίας Lucy, με πρωταγωνίστρια τη Scarlett Johansson ως μια γυναίκα που παίρνει μία υπερβολική δόση σε ένα νέο φάρμακο που υπερφορτώνει τη νοημοσύνη της. Το ποσοστό του 10%, όπως αναγνωρίζει ευτυχώς ο σκηνοθέτης Μπέσον, είναι απόλυτα λίγο. Επιμένει, όχι επειδή είναι αλήθεια, αλλά επειδή αποτυπώνει μια ενοχλητική αίσθηση ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε πολύ περισσότερα με το μυαλό μας, αν ξέραμε πώς.
Οι ιδέες σε αυτό το άρθρο δεν θα αλλάξουν το ποσοστό του εγκεφάλου σας που χρησιμοποιείτε, αλλά μπορεί να βελτιώσουν τις γνωστικές σας δεξιότητες, ενώ παράλληλα προσφέρουν την ευχάριστη αίσθηση του να γίνετε πιο έξυπνοι. Το κλειδί δεν είναι το πόσο από τη νοητική σας ικανότητα χρησιμοποιείτε: είναι για τι το χρησιμοποιείτε.
Σύμφωνα λοιπόν με τους γνωστικούς ψυχολόγους, η λύση για να γίνουμε πιο οξυδερκείς είναι να καταπιανόμαστε με πράγματα που μας δυσκολεύουν. Θα μπορούσαμε να λύνουμε σταυρόλεξα ή sudoku για να περνάμε την ώρα μας, αλλά αν θέλουμε να γίνουμε πολύστροφοι, θα πρέπει να προσπαθούμε να κάνουμε πράγματα στα οποία δεν είμαστε καλοί, ώστε να βελτιώσουμε τις νοητικές επιδόσεις μας.
Δεν κερδίζουμε όσα νομίζετε όταν περιπλανιόμαστε από τη μια σελίδα στην άλλη με το σερφάρισμα στο Internet. Κάθε φορά πρέπει να εστιάζουμε σε ένα θέμα και να εμβαθύνουμε όσο περισσότερο μπορούμε. Όπως είπε κι ο Αϊνστάιν, «δεν ωφελεί να κυνηγάμε στόχους που μπορούμε να τους κατακτήσουμε εύκολα, αλλά μόνον αυτούς που χρειάζονται το μέγιστο της προσπάθειάς μας».
Παράλληλα, μπορούμε να βάλουμε στόχο να διαβάζουμε ένα βιβλίο την εβδομάδα. Πάντα, στη διάρκεια της εβδομάδας, μπορούμε να βρίσκουμε χρόνο για διάβασμα- είτε στις στιγμές χαλάρωσης μας, είτε ενώ περιμένουμε σε κάποια ουρά. Στο διαδίκτυο υπάρχουν και κοινότητες αναγνωστών όπως το Goodreads, που θα μας επιτρέπουν να κρατάμε έναν «λογαριασμό» των όσων έχουμε διαβάσει και να βρισκόμαστε σε επικοινωνία με άλλους αναγνώστες. Τα βιβλία μυθοπλασίας βοηθούν στην κατανόηση χαρακτήρων και την εμβάθυνση σε άλλους τρόπους σκέψης, ενώ τα μη μυθοπλαστικά βιβλία μας εισάγουν σε άλλα θέματα, επιστημών ή γενικών γνώσεων.
Τέλος, εάν βρείτε κάποιον με τον οποίον μπορείτε να μοιραστείτε τις γνώσεις σας και, ακόμη καλύτερα, να συγκρίνετε τις απόψεις σας, είναι σίγουρο πως από την διαδικασία αυτή και οι δύο θα βγείτε κερδισμένοι. Επίσης, όταν βρίσκεστε σε σημείο να μπορείτε να εξηγήσετε σε ικανοποιητικό βαθμό τις ιδέες σας σε κάποιον άλλον, πάνω σε κάποιο θέμα, σημαίνει πως έχετε πλήρη κατανόηση του περί τίνος πρόκειται. Μπορείτε να μοιραστείτε τις γνώσεις, τις απόψεις και τις ανησυχίες σας ακόμη και με έμμεσο τρόπο, μέσω Διαδικτύου, με άτομα που βρίσκονται σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Με αυτό τον τρόπο, έρχεστε σε επικοινωνία με άλλους και θέτετε ζητήματα στα οποία οι άνθρωποι θα αλληλεπιδράσουν.
