Το 2010 αυτοκτόνησαν 377 Έλληνες, ενώ το 2011 3.200 άνθρωποι στην χώρα μας κάλεσαν για βοήθεια, σκεπτόμενοι την αυτοκτονία, ενώ παγκοσμίως γίνεται μία απόπειρα αυτοχειρίας κάθε 40 δευτερόλεπτα. Θα λέγαμε πως ένας άνεργος είναι 2 ως 3 φορές πιθανότερο να αυτοκτονήσει, και πως η εργασιακή ανασφάλεια που βιώνει ο σύγχρονος εργαζόμενος στην Ελλάδα της ύφεσης αυξάνει κατά 33% την πιθανότητα εμφάνισης ψυχικής διαταραχής.

Οι ειδικοί της Γραμμής Παρέμβασης για την Αυτοκτονία της Κλίμακας (1018), αντιμετωπίζουν κάθε κλήση που λαμβάνουν όχι ως μια επιβεβαίωση των στατιστικών, αλλά ως μία ανθρώπινη ψυχή που μπορεί να σωθεί.

Όλοι μας έχουμε νιώσει κάποιες φορές θλιμμένοι, θυμωμένοι, απογοητευμένοι, μόνοι. Αυτά τα συναισθήματα μπορεί να περάσουν με το πέρασμα του χρόνου, υπάρχουν ωστόσο φορές που μας οδηγούν σε βαθιά απόγνωση και απελπισία. Ίσως τότε νιώσουμε ότι είμαστε παγιδευμένοι μέσα στα προβλήματά μας κι ότι δεν υπάρχει κανένας τρόπος να τα αντιμετωπίσουμε και να ξεφύγουμε από αυτά.

Όταν ένας άνθρωπος αισθάνεται ότι βρίσκεται σε αδιέξοδο, ότι είναι αβοήθητος κι απελπισμένος, σταματά να βρίσκει νόημα στη ζωή του. Χάνει τη δυνατότητα να δει τις καλές της πλευρές, μαζί με το κουράγιο και τη δύναμη να δει τις πιθανές λύσεις στα προβλήματά του και να τις εφαρμόσει. Το πιο πιθανό είναι να κλειστεί στον εαυτό του, να απομακρυνθεί από τους δικούς του ανθρώπους, έχοντας την πεποίθηση ότι κανείς δεν μπορεί να τον καταλάβει και να τον βοηθήσει. Όταν κάποιος βρεθεί σ αυτή την κατάσταση είναι πιθανό να σκεφτεί να βάλει ο ίδιος τέλος στη ζωή του.

Ίσως είσαι κι εσύ ένας άνθρωπος απογοητευμένος από τη ζωή που σκέφτεται ότι θα ήταν καλύτερα να δώσει ένα τέλος. Υπάρχουν δεκάδες επιχειρήματα που θα μπορούσε να επικαλεστεί κανείς για να σε πείσει ότι η απόφασή σου είναι λάθος. Ωστόσο ο σκοπός μας δεν είναι να διαφωνήσουμε μαζί σου, ούτε να σε πιέσουμε να ζήσεις μια ζωή που σου είναι αβάσταχτη.

Γνωρίζουμε πολλούς ανθρώπους που θέλουν να αυτοκτονήσουν κι έτσι μπορούμε να ξέρουμε ότι η αυτοκτονία δεν είναι μοιραία ούτε αναπόφευκτη. Είναι η ακραία κίνηση  ενός ανθρώπου που αισθάνεται ότι δεν έχει άλλη διέξοδο. Πριν όμως φτάσεις ως εκεί, θα θέλαμε να σου ζητήσουμε να περιμένεις λίγο ακόμη. Πολλές φορές στη ζωή τα πράγματα εξελίσσονται με τρόπους που δεν μπορούμε να φανταστούμε ούτε να προβλέψουμε.

Προειδοποιητικά Σημάδια στη συμπεριφορά ενός ανθρώπου που σκέφτεται να αυτοκτονήσει

• Είναι πολύ θλιμμένος, ανήσυχος ή βρίσκεται σε πανικό

• Κλείνεται στον εαυτό του, απομονώνεται

• Δυσκολεύεται στις σχέσεις του με την οικογένεια και τους φίλους του

• Χάνει το ενδιαφέρον του για δραστηριότητες που πριν τον ευχαριστούσαν

• Πέφτει η απόδοσή του στη δουλειά ή το σχολείο

• Αλλάζει η συμπεριφορά του (γίνεται απαισιόδοξος, ευερέθιστος, απαθής ή εμφανίζει οποιαδήποτε ξαφνική αλλαγή στη συμπεριφορά)

• Μιλά για το θάνατο ή για την αυτοκτονία

• Αναζητά θανατηφόρα μέσα (όπλα, χάπια κλπ)

• Αλλάζουν οι διατροφικές του συνήθειες (έχει αυξημένη όρεξη για φαγητό ή αντίθετα έχει μειωμένη όρεξη και χάνει βάρος)

• Αλλάζουν οι συνήθειες του ύπνου του (έχει αϋπνία ή υπνηλία)

• Αισθάνεται ενοχή, ντροπή, αναξιότητα

• Αισθάνεται απελπισμένος

• Αισθάνεται αβοήθητος

• Αισθάνεται παγιδευμένος, ότι βρίσκεται σε αδιέξοδο

• Έχει την ξαφνική επιθυμία να τακτοποιήσει προσωπικές υποθέσεις (π.χ. συντάσσει τη διαθήκη του)

• Χαρίζει προσωπικά του αντικείμενα

Κάποιος που σκέφτεται να αυτοκτονήσει συνήθως εμφανίζει ένα ή περισσότερα από αυτά τα σημάδια στη συμπεριφορά του. Σε περίπτωση που παρατηρήσουμε αυτά τα σημάδια στη συμπεριφορά ενός δικού μας ανθρώπου πρέπει να απευθυνθούμε το συντομότερο δυνατό σε κάποιον ειδικό (ψυχολόγο ή ψυχίατρο).

Ωστόσο, αξίζει να αναφερθεί ότι τα σημάδια αυτά δεν εμφανίζονται σε κάθε άνθρωπο που σκέφτεται να κάνει κακό στον εαυτό του. Είναι πιθανό ένας άνθρωπος να σκέφτεται να αυτοκτονήσει χωρίς να αλλάξει η συμπεριφορά του.

Η Κλίμακα της ζωής

Ο Μη Κυβερνητικός Οργανισμός της Κλίμακας ιδρύθηκε το 2000 με στόχο την διάθεση υπηρεσιών ψυχικής υγείας και την κοινωνική ενσωμάτωση ευάλωτων ομάδων πληθυσμού. Η Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία «1018», η πρώτη και μοναδική στην χώρα μας τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης για την κρίση και την πρόληψη αυτοκτονιών εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 2007.

Επανδρωμένη με ειδικευμένους ψυχολόγους και ψυχιάτρους, η γραμμή λειτουργεί εικοσιτέσσερις ώρες το 24ωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα και προσφέρει με αστική χρέωση τις εξής υπηρεσίες:

-Συμβουλευτική παρέμβαση σε κατάσταση κρίσης για  την αποφυγή της αυτοκτονίας

-Υποστήριξη σε άτομα που βιώνουν την απώλεια αγαπημένου προσώπου από αυτοκτονία ή ανησυχούν για κάποιο αγαπημένο τους πρόσωπο

-Παραπομπή  στην Κλίμακα και σε άλλες υπηρεσίες  ψυχικής υγείας για παρακολούθηση από ειδικό θεραπευτή

-Ενημέρωση  για ζητήματα ψυχικής υγείας

Η «ψυχρή» αλήθεια της αυτοκτονίας

»Οι περισσότεροι άνθρωποι που σκέφτονται την αυτοκτονία είναι αμφιθυμικοί- δηλαδή αμφιταλαντεύονται ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν διατρέχουν κίνδυνο αυτοκτονίας», λένε οι ειδικοί, εξηγώντας αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως «παράδοξο», το γεγονός δηλαδή πως κάποιος που θέλει να δώσει τέλος στη ζωή του, καλεί για βοήθεια.

Τα «σημάδια» της αυτοχειρίας

Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε για έναν δικό μας άνθρωπο; Υπάρχουν ενδείξεις για πιθανή διάθεση αυτοχειρίας, και πώς μπορούμε να επέμβουμε χωρίς να κάνουμε τα πράγματα χειρότερα;

Έτσι, οι άνθρωποι που σκέφτονται ν αυτοκτονήσουν εμφανίζουν αλλαγές στη συμπεριφορά (είναι μελαγχολικοί, αποσυρμένοι, ανήσυχοι, ή ευερέθιστοι), αλλαγές στον ύπνο και στην όρεξη, δεν βρίσκουν ευχαρίστηση ακόμα και σε πράγματα που πριν τους ευχαριστούσαν, δυσκολεύονται στην επικοινωνία τους με τους άλλους, μπορεί να μιλούν για το θάνατο και την αυτοκτονία και να χαρίζουν προσωπικά τους αντικείμενα.

«Οι συγγενείς ή οι φίλοι συνήθως διστάζουν να μιλήσουν ανοιχτά σε ένα δικό τους άνθρωπο ακόμα κι όταν ανησυχούν. Ωστόσο δεν υπάρχει περίπτωση να δώσουμε σε κάποιον την ιδέα νa αυτοκτονήσει απλά και μόνο ρωτώντας τον, αν σκέφτεται να το κάνει. Αντίθετα, είναι ο μόνος τρόπος να τον παροτρύνουμε να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό», λένε οι ειδικοί στην Κλίμακα.

Είναι ένα τηλεφώνημα αρκετό;

Μια κλήση για βοήθεια που υποδηλώνει ότι κάποιος σκέφτεται την αυτοκτονία είναι σίγουρα η κορυφή του παγόβουνου, στο οποίο έχει προσκρούσει η ψυχική κατάστασή του.

Μπορεί ένα απλό τηλεφώνημα να λύσει τα προβλήματά του;

Ο στόχος του τηλεφωνήματος είναι η διαχείριση του επείγοντος, της κρίσης που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος και τον οδηγεί να μας καλέσει εκείνη τη στιγμή. Ωστόσο, ένα μόνο τηλεφώνημα δεν φτάνει για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα που οδηγεί τον συγκεκριμένο άνθρωπο στην αυτοκτονία. Η αυτοκτονία είναι πολυπαραγοντική αιτία – παίζουν ρόλο παράγοντες που έχουν να κάνουν με το φύλο, την ηλικία, την οικονομική και οικογενειακή κατάσταση, την ψυχική υγεία κλπ). Πολύ συχνά υπάρχει κάποια κατάθλιψη που χρειάζεται αντιμετώπιση.

Πληροφορίες: http://www.suicide-help.gr/

Αν αισθάνεται κάποιος μόνος κι ότι δεν έχει υποστήριξη από κανέναν, μπορεί να μοιραστεί τις σκέψεις του καλώντας το νούμερο 1018 ή να στείλει e-mail στη διεύθυνση help@suicide-help.gr

Μπορεί να καλέσει αυτό το τηλέφωνο 24 ώρες την ημέρα, 7 μέρες την εβδομάδα, από όποιο μέρος της Ελλάδας και αν βρίσκεται. Θα μπορέσει να μιλήσει για όσα τον απασχολούν χωρίς να χρειαστεί να πει το όνομά του ή τα προσωπικά του στοιχεία.