Εφηβεία, μια περίοδος στη ζωή του ατόμου, τόσο καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία του. Κάποιοι τη χαρακτηρίζουν και περίοδο «κρίσης», συχνά της δίνουμε αρνητικούς χαρακτηρισμούς. Κι όμως έχει τη δική της μαγεία & ομορφιά. Το παιδί προσπαθεί να γίνει ενήλικας, αναζητά, ανακαλύπτει, υιοθετεί, απορρίπτει, συγκρούεται, δοκιμάζει. Παλεύει να χτίσει μια κοινωνική ταυτότητα, να ξεχωρίσει, να αναγνωριστεί.
Είναι περίοδος έντονης κοινωνικοποίησης, κυρίως μέσα από τις παρέες των συνομηλίκων, της συμμετοχής , της επαφής, της ανταλλαγής ιδεών και απόψεων. Είναι εξαιρετικά σημαντικές οι διαπροσωπικές σχέσεις αυτό το διάστημα, η συμμετοχή σε κοινωνικούς σχηματισμούς, η αλληλεπίδραση.
Ο έφηβος σίγουρα αλληλεπιδρά μέσα από την χρήση της τεχνολογίας. Είναι δυνατό εργαλείο στα χέρια του, μπορεί να προσφέρει γνώση ,εμπειρία, ψυχαγωγία. Το ερώτημα όμως που προκύπτει είναι πόσο ορθολογική μπορεί να είναι η χρήση αυτών των μέσων σε αυτή την ηλικία, πόσο ελεγχόμενη ή επικίνδυνη πολλές φορές.
Οι πρόσφατες έρευνες σχετικά με τη συμμετοχή εφήβων σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης αποδεικνύουν πως μπορούμε να μιλάμε πλέον για «ηλεκτρονική κοινωνικοποίηση». Δεν είναι και πολύ ευχάριστο, αλλά ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός παιδιών και εφήβων προσπαθούν να δομήσουν την ταυτότητά τους και την προσωπικότητά τους μέσα από τα λεγόμενα social media. Εθισμός και απόσυρση από τον «έξω κόσμο» είναι κάποια από τα αποτελέσματα.
Το φαινόμενο αποτελεί μια κοινωνική πραγματικότητα. Οι σημερινοί έφηβοι αποτελούν μια ξεχωριστή γενιά. Γεννημένοι την εποχή της διαδικτυακής άνθησης και των νέων εφαρμογών, είναι «σημαδεμένοι» από αυτό που λέμε νέα τεχνολογία.
Προσωπικά πιστεύω πως η συζήτηση γύρω από την κοινωνική δικτύωση και τους νέους σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μας οδηγεί σε απαγορεύσεις. Όταν απαγορεύεις σε έναν νέο κάτι ενισχύεις την επιθυμία του για αυτό.
Οι δύο σημαντικοί φορείς κοινωνικοποίησης που αφορούν τους εφήβους, όπως η οικογένεια και η εκπαίδευση, οφείλουν να αποδεχτούν και να αντιμετωπίσουν την νέα πραγματικότητα. Να υποδείξουν το σωστό τρόπο χρήσης, να ενημερώνουν για ασφάλεια, σεβασμό σε κανόνες, προστασία της ιδιωτικότητας. Η γονική διαμεσολάβηση είναι σημαντική και πρωταρχική στην οριοθέτηση των παραπάνω. Η εκπαίδευση με τη σειρά της πρέπει άμεσα να προσαρμοστεί στα διαδικτυακά μέσα και να προσανατολίσει τους μαθητές μέσα από σχολικά προγράμματα περισσότερο ως προς τη χρήση τους σαν εκπαιδευτικά εργαλεία που θα διευκολύνουν τη μάθηση, την αναζήτηση γνώσης και πληροφόρησης.
Το πρόβλημα κατά τη γνώμη μου χρειάζεται παιδαγωγική και όχι «αστυνομική» αντιμετώπιση. Μπορεί σε κάποιες από τις παραπάνω διατυπώσεις και να ακούγομαι σαν να κάνω κήρυγμα, δεν είναι αυτός ο στόχος μου …προσωπικά ανήκω σε αυτούς που χρησιμοποιούν καθημερινά το Internet, για να ενημερωθώ για την επικαιρότητα, για να δουλέψω, να αναζητήσω κάθε είδους πληροφορία , να ψυχαγωγηθώ και πολλές φορές, γιατί όχι να μάθω νέα των φίλων μου… επιλέγω τι θέλω να δημοσιοποιήσω και ποιοι μπορούν να το δουν. Χαίρομαι που με τους περισσότερους είμαστε φίλοι από τα μαθητικά και φοιτητικά μας χρόνια ή γίναμε αργότερα στην επαγγελματική μας πορεία. Που παίξαμε μαζί, που γελάσαμε, κλάψαμε, μαλώσαμε, συνεργαστήκαμε, διαφωνήσαμε, αγγίξαμε ο ένας τον άλλον. Που η γνωριμία μας προϋπήρχε της διαδικτυακής ένωσης των σελίδων μας…και φυσικά, έκανα και νέους «ηλεκτρονικούς φίλους», χαίρομαι γι΄αυτό. Μαθαίνω για τη ζωή τους σε μακρινά μέρη που ίσως δεν καταφέρω να επισκεφθώ ποτέ…είναι κι αυτοί πολύτιμοι για μένα…
Όλοι εμείς που βιώσαμε τις παραπάνω εμπειρίες και συναισθήματα, ας τις μοιραστούμε με τις νεότερες γενιές που απελπισμένα προσπαθούν να φτιάξουν την ταυτότητά τους μέσα από το facebook και άλλες σελίδες. Που αγχωτικά μετράνε φίλους σε εκατοντάδες και χιλιάδες καθημερινά καθώς και τα like που θα συγκεντρώσουν τα σχόλια και οι φωτογραφίες τους. Που λανθασμένα πιστεύουν πως η κοινωνική τους οντότητα και ταυτότητα μορφοποιείται και αξιολογείται μέσα σε δικτυακούς τόπους μόνο . Τίποτε πιο όμορφο από τον κόσμο των αισθήσεων, από την ανθρώπινη ζεστασιά και αλληλεπίδραση! Ας τραβήξουμε τα παιδιά και πάλι στον «έξω κόσμο». Σε δραστηριότητες, δημιουργία, συμμετοχή, στη φύση, τις τέχνες, τον πολιτισμό… χωρίς όμως να τους στερήσουμε το αγαθό της τεχνολογίας κατηγορώντας την.
Έφης Καλλιμάνη – www.schooltime.gr
