Οι σχέσεις δεν είναι στατικές αλλά δυναμικές. Αυτό σημαίνει ότι ελίσσονται και εξελίσσονται. Βασιζόμενοι σε προηγούμενες εμπειρίες μας αλλά και παρατηρώντας τον εαυτό μας και το σύντροφο μας μέσα στη σχέση μπορούμε να προβλέψουμε πώς θα διαμορφωθεί αυτή με την πάροδο του χρόνου αλλά και τι πιθανή έκβαση θα έχει. Γι’ αυτό το λόγο, μπορούμε να παρεμβαίνουμε όποτε νιώθουμε ότι απειλείται η σχέση μας (από συνήθεια, από την καθημερινότητα, από άλλες προτεραιότητες), και να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ανασύρουμε κάθε φορά τους κατάλληλους χειρισμούς.

Ας δούμε λοιπόν πως μπορούμε να λειτουργήσουμε και ο κάθε ένας ξεχωριστά αλλά και οι δύο ως ζευγάρι για να ενισχύσουμε το δυναμικό μας:

Λεκτική επικύρωση

Να εκφράζουμε λεκτικά την αγάπη μας και να μη θεωρούμε δεδομένο ότι επειδή είμαστε με το/τη σύντροφο μας αυτό αυτομάτως αποδεικνύει την αγάπη μας. Αυτό βοηθάει να νιώθουμε πιο κοντά ο ένας στον άλλο, αλλά και να ενισχύεται η ίδια η αγάπη. Δε χρειάζεται να υπάρχουν ειδικές επέτειοι να μας το θυμίζουν, αλλά σε ανύποπτα χρονικά διαστήματα να χρησιμοποιούμε μικρές εκφράσεις που να δηλώνουν την αγάπη και τον έρωτά μας για το σύντροφο μας.

Σωματική Διαθεσιμότητα

Επιπροσθέτως, είναι σπουδαίο να μπορούμε να εκφραζόμαστε σωματικά με αγκαλιές, φιλιά, αγγίγματα, αλλά ακόμη και με ενδείξεις τρυφερότητας όπως να μαγειρέψουμε κάτι ξεχωριστό στον άλλο, να τον φροντίζουμε όταν αρρωσταίνει, κλπ.

Σεξουαλική Αφύπνιση

Εκτός από αυτά, η σεξουαλική οικειότητα είναι εξίσου σημαντική. Αυτό δε σημαίνει ότι είναι η απόλυτη προτεραιότητα, αλλά ότι λειτουργεί συμπληρωματικά μαζί με όλα τα άλλα. Εξάλλου, αν όλα τα άλλα λειτουργούν φυσιολογικά, η σεξουαλική επιθυμία (και δη η σεξουαλική πράξη) θα προκύπτει από μόνη της. Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι ό,τι αφήνουμε μας αφήνει, οπότε να μην επιτρέπουμε στις συνθήκες να καθορίζουν τη σεξουαλική μας συμπεριφορά (φόρτος εργασίας, κούραση, γέννηση παιδιού). Πολλές φορές χρησιμοποιούμε κάποιους παράγοντες ως δικαιολογία αλλά είναι καλό να δούμε τι κρύβεται πίσω από αυτό. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι πάντα πρέπει να έχουμε όρεξη για σεξ, αλλά η σεξουαλική ανορεξία που κρατάει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.

Θαυμασμός και Εκτίμηση

Πολλά ζευγάρια που έχουν μείνει μαζί πολλά χρόνια δηλώνουν ότι εξακολουθούν να θαυμάζουν και να εκτιμούν ο ένας τον άλλο, και αυτό λειτουργεί σαν αφροδισιακό. Μας κάνει να βλέπουμε κάθε φορά μια νέα διάσταση στην προσωπικότητα στου άλλου, και να γοητευόμαστε ξανά από την αρχή. Εδώ γίνε­ται ένα μεγάλο λάθος από πολλά ζευγάρια (είναι πολύ πιο έ­ντονο στα παντρεμένα ζευγάρια): όταν είναι πολύ καιρό με κάποιον αγκιστρώνονται πάνω του ενώ παράλληλα τον θεω­ρούν δεδομένο. Έτσι, είναι σύνηθες το φαινόμενο να παίρ­νουν βάρος ή να παραμελούν την εμφάνιση τους, τα χόμπι και τα ενδιαφέροντά τους πιστεύοντας (σε ασυνείδητο επίπεδο) ότι αφού έχουν δέσει το γάϊδαρό τους δε χρειάζεται να δου­λέψουν πάνω στον εαυτό τους και στη σχέση τους. θεωρούν ότι καλύπτονται από την ίδια τη σχέση. Όμως, είναι σημαντικό να δούμε τι τράβηξε αρχικά τον σύντροφο μας σε εμάς και να προσπαθήσουμε να το διατηρήσουμε. Αν, για παράδειγμα, ο σύντροφος μας θαύμαζε την ικανότητά μας να ασχολούμαστε με πολλές δραστηριότητες παράλληλα και η μόνη μας δρα­στηριότητα είναι πλέον η τηλεόραση, τότε σίγουρα κινδυνεύ­ουμε να χάσουμε το θαυμασμό του και ό,τι συνεπάγεται αυτό.

Μοίρασμα Ψυχής

Οι ουσιαστικές σχέσεις εμπεριέχουν ένα αμοιβαίο μοίρα­σμα συναισθημάτων, σκέψεων, απόψεων όπου ο κάθε σύ­ντροφος μπορεί να ανοίγεται και να νιώθει ότι ακούγεται. Εξάλλου, ο σύντροφος μας είναι και φίλος μας κατά μία έννοια. Είναι ο δικός μας άνθρωπος που μπορούμε να του ανοίξουμε την ψυχή μας και να μας νιώσει. Και από την πλευρά μας είναι σημαντικό να είμαστε όχι μόνο σωματικά αλλά και συναισθηματικά παρόντες όταν μας ανοίγεται, και να προσπαθούμε να αφουγκραζόμαστε τι θέλει να μας πει χωρίς να τον διακόπτουμε ή να τον λογοκρίνουμε. Απλά να είμαστε εκεί με όλη μας την ψυχή.

Συναισθηματικό Αγκάλιασμα

Χρειάζεται να παρέχουμε στο σύντροφο μας ένα συναισθη­ματικό υποστηρικτικό σύστημα που να λειτουργεί σαν δίχτυ ασφαλείας από τις κακουχίες που κατά καιρούς θα προκύ­πτουν. Για παράδειγμα, σε μεγάλες κρίσεις όπως η απώλεια μιας δουλειάς, η απώλεια ενός μωρού, μία ασθένεια κλπ., εί­ναι σημαντικό να ξέρουμε ότι μπορεί να μας στηρίξει ο σύ­ντροφος μας και δε θα νιώσουμε μόνοι. Αλλά και σε πιο μικρά πράγματα, όπως το να έχουμε μια κακή μέρα ή να είμαστε εξα­ντλημένοι από την κούραση, η παρουσία του συντρόφου μας και η υποστήριξή του μας βοηθάει να μπορέσουμε να αναρ­ρώσουμε πιο γρήγορα, να γεμίσουμε τις μπαταρίες μας και να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση όσο πιο θετικά γίνεται.

Έμπρακτη Συνεισφορά

Συμπληρωματικά με τα παραπάνω είναι και η υλική και πρακτι­κή έκφραση αγάπης. Με λίγα λόγια, το να λέμε στο σύντροφο μας ότι τον αγαπάμε και να το νιώθουμε μπορεί να είναι σημα­ντικό αλλά πιο πολύ βοηθάει όταν του το δείχνουμε έμπρα­κτα. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι του παίρνουμε μικρά δωρά­κια χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένος λόγος, απλά με την α­φορμή ότι βρήκαμε κάτι που φανταστήκαμε ότι θα του άρεσε. Επίσης, όταν δεσμευόμαστε να τον ξεκουράσουμε μοιράζο­ντας τις δουλειές στο σπίτι. Έτσι, ο σύντροφος μας παίρνει το μήνυμα ότι τον αγαπάμε αλλά και νοιαζόμαστε γι’ αυτόν πέρα από ένα τυπικό επίπεδο.

Αποδοχή Ψεγαδιών

Το να αγαπάμε το σύντροφο μας δε αποκλείει ότι δε γνωρί­ζουμε ότι έχει ελαττώματα, απλά τα αποδεχόμαστε. Γιατί να το κάνουμε αυτό; Αν υποθέσουμε ότι ο σύντροφος μας είναι ένα κράμα από καλά και κακά στοιχεία και τα καλά του υπερισχύ­ουν, μαθαίνουμε να μην ενοχλούμαστε τόσο πολύ από κάποια ελαττώματά του. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν του έχουμε επιση­μάνει ότι μας ενοχλούν, αλλά αν δεν μπορεί να τα βελτιώσει στο επίπεδο που εμείς θέλουμε καλό θα είναι να βάλουμε νε­ρό στο κρασί μας. Εξάλλου, εμείς ερωτευτήκαμε όλο το πακέ­το με τα θετικά και τα αρνητικά του στοιχεία.

Συμπληρωματικά, κάτι που μπορεί να βοηθήσει σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να αντιμετωπίζουμε με χιούμορ (αντί με θυμό) τα μικρά ψεγάδια του συντρόφου μας.Έτσι, σπάει ο πάγος και χειριζό­μαστε το θέμα μέσα από μια άλλη διάσταση που πιθανό να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. 

Χρόνος με τον εαυτό μας και με το σύντροφο μας

Μία ισορροπημένη σχέση συνεπάγεται συν τοις άλλοις ότι βρί­σκουμε χρόνο να βρισκόμαστε μόνοι με το έτερον μας ήμισυ και να απολαμβάνουμε ο ένας τη συντροφιά του άλλου. Στην εποχή μας όπου οι έντονοι και γρήγοροι ρυθμοί μας αποδιορ­γανώνουν και μας αποξενώνουν είναι σημαντικό να μπορούμε να δημιουργούμε τις προϋποθέσεις να βρισκόμαστε και να αξιοποιούμε το χρόνο μας μαζί. Από την άλλη, αυτό δεν πρέ­πει να γίνεται πανάκεια ή να λειτουργεί εις βάρος των άλλων μας σχέσεων. Ο κάθε ένας έχει τη θέση του και είναι χρήσιμο όχι μόνο να μπορούμε να κάνουμε πράγματα από κοινού αλλά και ο καθένας ξεχωριστά. Αυτό βοηθάει να ανανεωθούμε αλ­λά και να φέρουμε τον αέρα της ανανέωσης στη σχέση μας.

Πνευματική Ανάπτυξη

Έχει ιδιαίτερη βαρύτητα να βοηθάει ο ένας την πνευματική ανάπτυξη και ωριμότητα του άλλου. Πολλές φορές από δική μας ανασφάλεια μη «χάσουμε» τον άλλο, δεν του «επιτρέπου­με» να ακολουθήσει δραστηριότητες που θα τον προωθήσουν πνευματικά εκφράζοντας φανερά ή συγκαλυμμένα τη δυσαρέσκειά μας. Αυτό, όμως, είναι άρρωστο και δυσλειτουργικό. Δεν θέλουμε έναν «ευνουχισμένο» άνθρωπο δίπλα μας αλλά ένα αυτόνομο και αυτόφωτο άτομο που να μπορεί να φέρει ευρωστία στη σχέση μας. Καλό θα είναι να κάνουμε το ίδιο και εμείς ώστε να μπορούμε να βρισκόμαστε σε μία ισορροπία. 

Προσωπική Ευθύνη

Τέλος, να μην περιμένουμε από τον σύντροφο μας να μας κά­νει ευτυχισμένους ή να διορθώσει τα λάθη του παρελθόντος. Εμείς είμαστε υπεύθυνοι για την ευτυχία μας και για ό,τι συμ­βαίνει στη ζωή μας. Μπορεί αρχικά ο σύντροφος μας να βρί­σκει γοητευτικό να μας φροντίζει και να καλύπτει όλες μας τις ανάγκες, αλλά στην πορεία εξαντλείται και δεν έχει πλέον α­ποθέματα να μας δώσει. Από την άλλη, ούτε εμείς πρέπει να βάζουμε τον εαυτό μας υπεύθυνο για την ευτυχία του άλλου, αλλιώς θα μας βγει θυμός ή ματαίωση αν νιώσουμε ότι ο σύ­ντροφος μας εισπράττει χωρίς να ανταποδίδει. Ας κοιτάξου­με να καλύψουμε πρώτα τις επιθυμίες και τις ανάγκες του ε­αυτού μας, και μετά ας βάλουμε όρια τι και μέχρι που μπορού­με να δίνουμε.

Τέλος, όταν εμείς είμαστε καλά με τον εαυτό μας, το καθρεφτίζουμε και στη σχέση μας.

Απόσπασμα από το βιβλίο της Αντιγόνης Κεμερλίογλου “Η Ψυχολογία της ερωτικής σχέσης” εκδ.ΠΟΡΦΥΡΑ