πρόσωπα φιλοσοφίας

Σκεπτικισμός για τον σκεπτικισμό

Όλοι οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι είχαν να προτείνουν μια θεωρία για την προέλευση του κόσμου και αυτή η θεωρία μιλούσε για κάποιο στοιχείο (νερό, φωτιά ή αέρα) ή και το σύνολο των στοιχείων σε αλληλεπίδραση. Αυτό σημαίνει ότι πίστευαν ότι κόσμος είναι κατανοητός από τον άνθρωπο όπως δήλωσε εμφατικά ο Παρμενίδης ότι «το όν είναι νοούμενο από τον άνθρωπο». Πρόκειται για μια θέση την οποία αποδέχονται και οι ορθολογιστές και οι εμπειριστές, ήδη από την εποχή της κλασικής και ελληνιστικής Ελλάδας με μια μικρή διαφοροποίηση μεταξύ τους. [...]

Τζωρτζ Όργουελ: ο συγγραφέας που διέβλεψε προφητικά τις εφιαλτικές συνθήκες της σύγχρονης κοινωνίας (χειραγώγηση, άμβλυνση κρίσης, διαρκής επιτήρηση)

Ο διάσημος Άγγλος συγγραφέας George Orwell (1903 – 1950) υπήρξε ανυποχώρητος πολέμιος κάθε τυραννικού καθεστώτος, ένας ρηξικέλευθος– ανατρεπτικός-αλληγορικός μυθιστοριογράφος που αμφισβήτησε ευθέως κάθε ολοκληρωτική ουτοπία του 20ου αιώνα (αποικιοκρατία των Βρετανών, φασισμό των Φράνκο, Χίτλερ, Μουσολίνι, γραφειοκρατικό σταλινισμό της πρώην Σοβιετικής Ένωσης). Πολύ εύστοχα ονομάσθηκε «υαλοκαθαριστήρας της ελευθερίας», και μάλιστα χωρίς να διαθέτει το λογοτεχνικό διαμέτρημα μεγάλων ονομάτων της Βρετανικής κουλτούρας (Γκρ. Γκριν, Αλντ. Χάξλευ, Λόρενς, Τζόις, Β. Γουλφ) είναι πιο γνωστός από πολλούς Ευρωπαίους ομότεχνους. [...]

Έριχ Φρομ: ο συγγραφέας της Τέχνης της Αγάπης

Ο Erich Fromm γεννήθηκε στη Φρανκφούρτη το 1900 και πέθανε στην Ελβετία το 1980. Ήταν ψυχαναλυτής και κοινωνικός φιλόσοφος που διερεύνησε την αλληλεπίδραση μεταξύ ψυχολογίας και κοινωνίας. Εφαρμόζοντας ψυχαναλυτικές αρχές στην θεραπεία των πολιτιστικών ασθενειών, ο Φρομ πίστευε, ότι η ανθρωπότητα θα ανέπτυσσε μια ψυχολογικά ισορροπημένη, «υγιή κοινωνία». [...]

Όταν έχεις να κάνεις με παλιανθρώπους, σκέψου αυτούς τους εννέα κανόνες

ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΑΝΤΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΙΔΙΟΣΥΓΚΡΑΣΙΑ και τις υποχρεώσεις του Μάρκου Αυρήλιου, το μεγάλο πρόβλημα είναι οι σχέσεις με τους συνανθρώπους του. Εδώ, αν οι αντιλήψεις του είναι στωικές, η πρακτική του είναι περισσότερο χριστιανική. Όταν έχεις να κάνεις με παλιανθρώπους, σκέψου: [...]

Καρλ Μαρξ: ο ιδρυτής του ιστορικού υλισμού

Ο Καρλ Μαρξ γεννήθηκε το 1818 στην πόλη Τρηρ της Γερμανίας από αστική οικογένεια μεγαλοδικηγόρου. Οι πρόγονοι του μπορεί να ακολουθούσαν το εβραϊκό θρήσκευμα ακόμα και σαν ραβίνοι, όμως από το 1824 η οικογένεια του προσχώρησε το 1824 στον Προτεσταντισμό για να έχει μια καλύτερη επαγγελματική εξέλιξη. Μετά από μια ταραχώδη ζωή πέθανε ήρεμα καθισμένος στην πολυθρόνα του το Μάρτιο του 1883 στο Λονδίνο σαν εξόριστος. [...]

Ο Υπαρξισμός του Ζαν Πωλ Σαρτρ

Όπως ο Νίτσε, έτσι κι ο Σαρτρ, με το δικό του τρόπο σκέψης και έκφρασης, προέτρεψε τον άνθρωπο να αναζητήσει το ηθικό χρέος του πέρα από τις ηθικές αρχές που έχουν καθιερωθεί παραδοσιακά. [...]

Άνταμ Σμιθ, πρωτοπόρος της πολιτικής οικονομίας

Ο Άνταμ Σμιθ (1723-1790) ήταν ένας Σκότος οικονομολόγος αλλά και ηθικός φιλόσοφος. Θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους της πολιτικής οικονομίας και θεμελιωτής της σχολής των κλασικών οικονομικών. Ένας από τους κύριους εκπροσώπους του Σκωτσέζικου Διαφωτισμού, ο Σμιθ είναι συγγραφέας των έργων «Θεωρία των ηθικών συναισθημάτων» και «Μια έρευνα της φύσης και των αιτιών του πλούτου των εθνών», με το δεύτερο να αναφέρεται συνήθως απλά ως Ο Πλούτος των Εθνών και να θεωρείται ως το κύριο έργο του Σμιθ και η πρώτη νεωτερική εργασία πάνω στα οικονομικά. [...]

Φρήντριχ Χέγκελ: ο φιλόσοφος της διαλεκτικής λογικής (θέση-αντίθεση-σύνθεση)

Ο Γκέοργκ Βίλχελμ Φρήντριχ Χέγκελ (Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Στουτγκάρδη 27 Αυγούστου 1770 – Βερολίνο 13 Νοεμβρίου 1831) ή Έγελος (όπως απαντάται κάποτε στην ελληνική βιβλιογραφία) υπήρξε σημαντικός Γερμανός φιλόσοφος και κύριος εκπρόσωπος του γερμανικού ιδεαλισμού. Επηρέασε βαθιά τη δυτική φιλοσοφία και έγινε γνωστός για τη διαλεκτική θεωρία του [...]

O Φρειδερίκος Νίτσε του μηδενισμού και του υπεράνθρωπου

Ο Φρειδερίκος Νίτσε (Friedrich Nietzsche) γεννήθηκε το 1844 στο Ρένκεν κοντά στη Λειψία και πέθανε στη Βαϊμάρη το 1900, ήταν δε από τους πιο σημαντικούς Γερμανούς φιλοσόφους αλλά και σπουδαίος φιλόλογος. Αναφέρεται δε συχνά ως ένας από τους πρώτους «υπαρξιστές» φιλοσόφους. Σπούδασε κλασική φιλολογία στη Βόννη και τη Λειψία και καταγόταν από μια βαθιά θρησκευόμενη οικογένεια και προοριζόταν για την επιστήμη της Θεολογίας. Ωστόσο, η πορεία του άλλαξε κατά τα μετεφηβικά του χρόνια με αποτέλεσμα να στραφεί στον χώρο της φιλοσοφίας. [...]

Η Ηθική στον Σενέκα

Τα φιλοσοφικά έργα του Σενέκα (Διάλογοι ή Επιστολές) είναι προσανατολισμένα στη στωική φιλοσοφία, η οποία εξακολουθούσε να διδάσκεται στον αρχαίο κόσμο (Αρχαία, Μέση και Νεότερη Στοά) για 600 συνεχόμενα χρόνια. Οι Στωικοί ήταν οι Έλληνες φιλόσοφοι της μεταγενέστερης αρχαιότητας, που έδωσαν υψηλό ηθικό τόνο στη διδασκαλία τους και έβλεπαν τον άνθρωπο, πάνω από όλα, ως ένα λογικό ον. Στα φιλοσοφικά του έργα, ο Σενέκας, δεν ασχολείται με τη βελτίωση της θεωρίας αλλά με την προσαρμογή της ελληνικής στωικής φιλοσοφίας στη ρωμαϊκή εποχή. Ο ίδιος προσπάθησε να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ φιλοσοφίας και πρακτικής ζωής. Με την προσπάθειά του αυτή ήθελε να τοποθετήσει την επίτευξη του φιλοσοφικού ιδεώδους μέσα στα όρια των δυνατοτήτων του μέσου ανθρώπου, να το καταστήσει ζωντανή δύναμη προσπελάσιμη στα άτομα μέσα στην κοινωνία προκρίνοντας από τα διάφορα ηθικά δόγματα των Στωικών εκείνα, που θεωρούσε ορθότερα και πιο ωφέλιμα, για να βασίζεται σε αυτά η ζωή. [...]

Οι καλύτερες ατάκες του Όσκαρ Ουάιλντ

Ποιητής, συγγραφέας, κριτικός, δανδής της Βικτωριανής εποχής, γνωστός για την πολυτάραχη ερωτική ζωή του, την καταδίκη του σε διετή φυλάκιση για ομοφυλοφιλία – στην Βικτωριανή Αγγλία βεβαίως -, το βιτριολικό του χιούμορ και τις ατάκες του. [...]