φιλοσοφία

Επικουρισμός και Πλάτων

Ως ‘επικουρισμός’ εννοείται γενικά το συνεπές σύστημα φιλοσοφικών θέσεων στους τομείς της φυσικής/μεταφυσικής, γνωσιοθεωρίας και ηθικής που παρήγαγε πρωτίστως ο φιλόσοφος της ελληνιστικής εποχής Επίκουρος (341-270 π.Χ.). Ο επικουρισμός πέτυχε σημαντική διάδοση κατά την ελληνιστική περίοδο, η δε επιρροή του ανιχνεύεται μέχρι και τους χρόνους της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Αν και υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να θεωρούμε ότι ο Επίκουρος αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της πνευματικής του ενέργειας σε θέματα φυσικής/μεταφυσικής και γνωσιοθεωρίας, ο ‘επικουρισμός’ συναρτάται σήμερα κυρίως με τις απόψεις του Επίκουρου στον χώρο της ηθικής. [...]

Αριστοτέλης: Φιλοσοφία και σοφία … για ποιο σκοπό;

Για τον Αριστοτέλη ή φιλοσοφία σημαίνει μια ριζική διάνοιξη τού κόσμου η τού Είναι και, σαν αναγκαίο αντίβαρο, σημαίνει και την αντοχή των εμφανιζόμενων διαστάσεων. Γιατί και ή φιλοσοφία του δεν είναι φτωχή σε διαστάσεις:… [...]

Ηλιθιότητα και Εξουσία

Όπως όλα τα ανθρώπινα όντα, έτσι και οι ηλίθιοι άνθρωποι παρουσιάζουν τεράστιες διακυμάνσεις αναφορικά με τη δυνατότητά τους να επηρεάζουν τους συνανθρώπους τους. Ορισμένοι ηλίθιοι άνθρωποι υπό φυσιολογικές συνθήκες προκαλούν μόνο περιορισμένες ζημίες, ενώ άλλοι καταφανώς επιτυγχάνουν να προκαλούν ανείπωτες και εκτεταμένες καταστροφές όχι απλά σε ένα ή δύο άτομα αλλά σε ολόκληρες κοινότητες ή κοινωνίες. [...]

Ο υπαρξισμός στην εποχή μας

Με τον όρο Υπαρξισμός αναφέρονται οι διάφορες φιλοσοφικές θεωρίες (από το 1930 περίπου) που έχουν ως κοινό σημείο τους μιαν ερμηνεία της ανθρώπινης ύπαρξης στον κόσμο, που τονίζει τον συγκεκριμένο και προβληματικό χαρακτήρα της. [...]

Η επιρροή του Πλάτωνα στον επικούρεια ηθική

Όπως θα περίμενε κανείς, οι απόψεις του Πλάτωνα στον χώρο της ηθικής απέχουν πολύ από τις αντίστοιχες του Επίκουρου, αν και είναι σαφές, χωρίς να έχει επαρκώς τονιστεί, ότι η ηθική αποτελεί τον τομέα εκείνο στον οποίο ο Επίκουρος έχει τις περισσότερες οφειλές στην πλατωνική σκέψη. Οι κύριες έννοιες εδώ είναι: η ευχαρίστηση/χαρά/ηδονή (ἡδονή), η λύπη/οδύνη/στενοχώρια (λύπη) και ο ηδονισμός. [...]

Αριστοτέλης και Πλάτωνας Οι διαφορές των δύο φιλοσόφων

Μελετώντας την πορεία της Φιλοσοφίας στον Ελληνικό κόσμο, συναντάμε μεγάλες προσωπικότητες που με τη σκέψη και το έργο τους χάραξαν βαθιά την Ιστορία του Πολιτισμού και επέδρασαν στη διαμόρφωσή του χιλιάδες χρόνια μετά την εποχή τους. Ανάμεσα σ’ αυτούς συγκαταλέγονται ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, δύο πραγματικοί γίγαντες της διανόησης και του πνεύματος, που συνδέθηκαν στενά μεταξύ τους, δίδαξαν μεγάλες αλήθειες, αναγνωρίστηκαν και τιμήθηκαν από τις μεταγενέστερες γενιές μέχρι και σήμερα για την προσφορά τους. [...]

Ο μύθος της σπηλιάς – από την Πολιτεία του Πλάτωνα

Πόσο αληθινός είναι ο κόσμος μας; Πόσο αυθεντικοί είμαστε εμείς σαν άνθρωποι; Είμαστε άραγε αυτοί που νομίζουμε; Φιλόσοφοι αλλά και επιστήμονες έχουν επισημάνει εδώ και αιώνες την απατηλότητα αυτού του κόσμου, το κατά πόσον είμαστε αυτοί που νομίζουμε και πιο ποσοστό ελευθερίας έχει ο άνθρωπος για να αναδείξει τον «πραγματικό» του εαυτό. [...]

Η επικαιρότητα του Διαφωτισμού

Ο Διαφωτισμός ένα μεγάλο πνευματικό κίνημα στην ιστορία του Ευρωπαϊκού πολιτισμού διαμορφώθηκε κυρίως το 18ο αιώνα στη Γαλλία, την Αγγλία, τη Σκωτία και τη Γερμανία αλλά είχε σημαντική επιρροή και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (Ισπανία, Ιταλία, Ρωσία, Ελλάδα), καθώς και στις τότε πρωτοεμφανιζόμενες Η.Π.Α. [...]

Σκεπτικισμός για τον σκεπτικισμό

Όλοι οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι είχαν να προτείνουν μια θεωρία για την προέλευση του κόσμου και αυτή η θεωρία μιλούσε για κάποιο στοιχείο (νερό, φωτιά ή αέρα) ή και το σύνολο των στοιχείων σε αλληλεπίδραση. Αυτό σημαίνει ότι πίστευαν ότι κόσμος είναι κατανοητός από τον άνθρωπο όπως δήλωσε εμφατικά ο Παρμενίδης ότι «το όν είναι νοούμενο από τον άνθρωπο». Πρόκειται για μια θέση την οποία αποδέχονται και οι ορθολογιστές και οι εμπειριστές, ήδη από την εποχή της κλασικής και ελληνιστικής Ελλάδας με μια μικρή διαφοροποίηση μεταξύ τους. [...]