επιστήμες

Πώς να κάνετε τον εγκέφαλό σας να αγαπήσει μια καινούρια συνήθεια

Έχοντας διανύσει ήδη τα 3/4 της χρονιάς, ο Σεπτέμβρης μας δίνει μια τελευταία ευκαιρία να βάλουμε επιτέλους σε προτεραιότητα τις υποσχέσεις που δώσαμε στον εαυτό μας τον Ιανουάριο γεμάτοι ενθουσιασμό και αισιοδοξία – και που καταπατήσαμε ξανά και ξανά χρησιμοποιώντας ως άλλοθι κάθε πιθανή (και απίθανη) δικαιολογία [...]

Η μωρία των ανοήτων –Η λογική της εξαπάτησης και της αυτοεξαπάτησης στην ανθρώπινη ζωή

Είναι ο τίτλος του βιβλίου ενός εξέχοντος καθηγητή, του Ρόμπερτ Τράιβερς (Robert Trivers), που θεωρείται κορυφαίος στον κλάδο της εξελικτικής βιολογίας και το 2007 τιμήθηκε για το έργο του από την Βασιλική Ακαδημία Επιστημών της Σουηδίας με το Βραβείο Crafoord –το οποίο απονέμεται σε πεδία που δεν καλύπτονται από το Βραβείο Νόμπελ. [...]

Το σύμπαν είναι μια ψευδαίσθηση;

Το 1982 μια ερευνητική ομάδα του πανεπιστημίου του Παρισιού υπό την διεύθυνση του φυσικού Alain Aspect, πραγματοποίησε ίσως το σπουδαιότερο πείραμα του 20ου αιώνα. Οι παραπάνω ερευνητές ανακάλυψαν ότι υπό κατάλληλες συνθήκες υποατομικά σωμάτια όπως τα ηλεκτρόνια, μπορούν να επικοινωνούν ακαριαία με άλλα υποατομικά σωμάτια ανεξάρτητα από την απόσταση που τα χωρίζει τόσο αν πρόκειται για απόσταση 5 εκατοστών ή για απόσταση 100 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, ως να ήξερε κάθε ανεξάρτητο σωμάτιο ακριβώς τι κάνουν τα άλλα. [...]

Περιοχές στον εγκέφαλο, όταν καταστρέφονται, οδηγούν σε αυξημένη πνευματικότητα

Νευροεπιστήμονες εντόπισαν εγκεφαλικές περιοχές, οι οποίες, όταν υποστούν ζημιά λόγω κακώσεων, όγκου κλπ., προκαλούν αυξημένη πνευματική δραστηριότητα και ιδίως το αίσθημα της εσωτερικής γαλήνης και υπερβατικότητας ή αυτο-υπέρβασης, δηλαδή το αίσθημα κάποιου ότι ξεπερνά τον εαυτό του και αποτελεί οργανικό μέρος του σύμπαντος. [...]

Ο ρόλος του επιστήμονα και του πολιτικού στην ευθύνη ως προς την κοινωνία

Το χειµώνα του 1918 o Βέμπερ έδωσε στους φοιτητές του Πανεπιστηµίου του Μονάχου δύο διαλέξεις µε τίτλους, «Η επιστήµη ως επάγγελµα» και «Η πολιτική ως επάγγελµα», επιχειρώντας να αναδείξει την κεφαλαιώδη σηµασία της επιστήµης και της πολιτικής στη ζωή του ανθρώπου. Αφορμή ήταν η νέα εποχή που µόλις είχε ανατείλει -τη χαρακτήριζε η «αποµάγευση του κόσµου» (Entzauberung der Welt)- από την υποχώρηση της θρησκείας ως κύριας νοηµατοδότριας του ανθρωπίνου βίου. [...]

Νταν Γκίλμπερτ: Η εκπληκτική επιστήμη της ευτυχίας

Ο Daniel Gilbert (1957) αμφισβητεί την ιδέα ότι θα είμαστε δυστυχισμένοι εάν δεν πάρουμε αυτό που θέλουμε. Το “ψυχολογικό μας ανοσοποιητικό σύστημα” μας επιτρέπει να νιώθουμε πραγματικά ευτυχισμένοι ακόμη και όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως έχουν προγραμματιστεί. [...]

Το επίπεδο μόρφωσης εξαρτάται και από τα γονίδια

Τα γονίδια εν μέρει επιδρούν στις νοητικές ικανότητες ενός ανθρώπου και σε ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του, όπως η επιμονή, τα οποία, με τη σειρά τους, επηρεάζουν τον αριθμό των ετών της εκπαίδευσης. [...]

Ορισμοί για την επιστήμη

Ο όρος «επιστήμη» και «επιστήμονας» είναι εντυπωσιακό ότι αποτελούν σύγχρονες επινοήσεις. Στην πραγματικότητα, ο όρος «επιστήμονας» προτάθηκε από το βικτοριανό πολυμαθή Ουίλιαμ Ουέγουελ, ο οποίος τον χρησιμοποίησε στο περιοδικό Quarterly Review το Μάρτιο του 1834. Σχεδόν αμέσως ο όρος υιοθετήθηκε από τους Αμερικανούς, και προς το τέλος του 19ου αιώνα ήταν ήδη δημοφιλής στη Βρετανία. [...]

Επαγωγική μέθοδος

Επαγωγή ή επαγωγικός λογισμός, και συχνά επαγωγική λογική, είναι η κίνηση από το επιμέρους προς το γενικό, από το παρατηρημένο στο μη παρατηρούμενο, από το γνωστό στο άγνωστο, μία γενίκευση από την εμπειρία. Δηλαδή βγάζουμε συμπέρασμα από κάποιες εικασίες ή υποθέσεις ή παρατηρήσεις ενός γεγονότος, που όμως δεν είναι κατοχυρωμένο. [...]

Τι είναι επιστήμη

Ενδεικτικός αυτού του νοήματος είναι ο πρώτος ορισμός που γνωρίζουμε. Διατυπώθηκε ως τελική προσπάθεια (προσέγγισης της γνώσης) από τον Πλάτωνα στο γνωστό διάλογο “Θεαίτητος” (§ 202), όπου συμπερασματικά ένας από τους συνομιλητές καταλήγει: «Έστιν ουν επιστήμη δόξα αληθής μετά λόγου» (Επιστήμη λοιπόν, δηλαδή γνώση βεβαιωμένη, είναι η γνώμη που έχουμε για την πραγματικότητα, εφόσον επαληθευτεί με λογικά θεμελιωμένα επιχειρήματα [...]

Τα «πάντα» είναι στο μυαλό μας

Ο εγκέφαλος μας μπορεί να εφεύρει θεωρίες, να κατασκευάσει διαστημόπλοια, να ισορροπήσει σε τεντωμένο σχοινί, να συνθέσει μουσική. Είναι «αυτός» που μας δίνει τη συνείδηση του ποιοι είμαστε. ο ανθρώπινος εγκέφαλος συνιστά ο,τι πιο πολύπλοκο υπάρχει στο σύμπαν και, ταυτόχρονα, τη μεγαλύτερη πρόκληση για να τον γνωρίσουμε. [...]