φιλοσοφία

Balthasar Thomass, O Σπινόζα και η τέχνη της ευτυχίας

positivus
Ο συγγραφέας του βιβλίου Balthasar Thomass, που γεννήθηκε το 1967 στο Βερολίνο και είναι καθηγητής φιλοσοφίας, προσφέρει μία “εύπεπτη” ανάγνωση βασικών σημείων της θεωρίας ενός φιλοσόφου που δεν είναι πολύ γνωστός στο ευρύ κοινό. Γράφει μεταξύ των άλλων στο βιβλίο του. Ο Σπινόζα θεωρείται συνεχιστής των ιδεών του Ντεκάρτ και από τους κυριότερους εκπροσώπους του φιλοσοφικού ρεύματος του ορθολογισμού (ρασιοναλισμού) στην Ευρώπη του 17ου αιώνα που προετοίμασε το δρόμο για την εμφάνιση του Διαφωτισμού. [...]

Ο διαφωτισμός και η εποχή του

positivus
Σημαντικό πανευρωπαϊκό πνευματικό κίνημα του συναρπαστικού 18ου αιώνα (τον οποίο οι εκ Γαλλίας «διαφωτιστές» απεκάλεσαν «Siècle des Lumières», «Αιώνα των Φώτων»), που κήρυξε την εμπιστοσύνη στον Ορθό Λόγο και την επαγωγική μέθοδο, τον ανθρωπισμό και την έννοια της «προόδου», και για πρώτη φορά στην μεταχριστιανική ανθρωπότητα απαίτησε την εναρμόνιση της αίσθησης με τον λόγο και του «δέοντος» με το «είναι», καθώς επίσης και την έμπρακτη εφαρμογή των φιλοσοφικών, ηθικών και κοινωνικοπολιτικών ιδεών του στην πραγματική ζωή των πραγματικών ανθρώπων. [...]

Ο Κάντ και ο Διαφωτισμός

positivus
Ο Διαφωτισμός, τα Φώτα, ξεκινώντας από τα μέσα του 17ου αι. και καταλήγοντας στις παρυφές του 19ου αι. αποτελούν μία πνευματική επανάσταση του ανθρωπίνου πνεύματος δίχως προηγούμενο. Είναι η κατάληξη της μεγάλης διεργασίας, που άρχισε με την Αναγέννηση και ολοκληρώνει την συνολική ιδεολογική και πολιτιστική μεταρρύθμιση του κοινωνικού συστήματος. [...]

Ανθρωπισμός ή Ουμανισμός

positivus
Είναι η πνευματική κίνηση που εκδηλώθηκε στη δυτική Ευρώπη, κατά το τέλος του Ύστερου Μεσαίωνα, συγκεκριμένα από το 1400 έως και το 1650, με την αρχή της περιόδου της Αναγέννησης. Είναι ρεύμα πνευματικό, που στόχευε στην πολιτιστική και εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του θεοφοβικού μοντέλου που επικρατούσε ως τότε. Χαρακτηρίζεται από την επιστροφή στα αρχαία κείμενα, ως ένα μοντέλο ζωής, γραφής και σκέψης. Γενικότερα ο όρος Ανθρωπισμός νοείται ως ο πολιτισμός που ολοκληρώνοντας τις φυσικές ιδιότητες του ανθρώπου, τον κάνει άξιο του ονόματός του. [...]

Η ηθική φιλοσοφία των Κυνικών και οι 10 αρχές τους

positivus
Οι κυνικοί ήταν φιλόσοφοι της αρχαιότητας που περιφρονούσαν την κοινωνική συμβατικότητα. Υπήρξαν μία από τις μακροβιότερες Φιλοσοφικές Σχολές. Η αποστολική και διδακτική συμπεριφορά τους γέννησε μια ολόκληρη φιλολογική παράδοση (διάλογοι, σάτιρα, παραινέσεις κλπ.) και κορυφώθηκε στο τυπικό είδος της διατριβής σε θέματα ηθικής. Οι ασκητικές συνήθειες των κυνικών εμπόδισαν την κίνησή τους να συγκροτηθεί σε οργανωμένη σχολή, ενώ ευνόησαν την επιβίωσή της παράλληλα προς τον στωικισμό. [...]

Οι κυρηναϊκοί φιλόσοφοι και η ευτυχία

positivus
Φιλόσοφοι της αποκαλούμενης Κυρηναϊκής σχολής ή Ηδονιστικής Σχολής, της οποίας την ίδρυση η αρχαία παράδοση αποδίδει –γεγονός που σήμερα αμφισβητείται– στον Αρίστιππο (5ος –4ος αι.π.Χ.), μία από τις επιφανέστερες προσωπικότητες που είχαν συνδεθεί με τον Σωκράτη. Πίστευαν ότι η αλήθεια είναι μία εγγενής προσωπική κατάσταση, και κανείς δεν μπορεί να βιώσει τον κόσμο όπως ένας άλλος βιώνει. Πίστευαν, επίσης, ότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τίποτα σχετικά με τα πράγματα και τους ανθρώπους γύρω μας, υπάρχει μόνο αυτό που αισθανόμαστε για τον εαυτό μας. [...]

Μοϊσμός: η κινέζικη φιλοσοφία της αμερόληπτης φροντίδας

positivus
Mohism (Σχολείο της Λογικής) είναι μια αρχαία κινεζική φιλοσοφία της λογικής, της ορθολογικής σκέψης και της επιστήμης, που αναπτύχθηκε από τον αρχαίο Κινέζο φιλόσοφο Mozi (470 π.Χ.-391 π.Χ.). Εξελίχθηκε περίπου την ίδια στιγμή με τον Κομφουκιανισμό , Ταοϊσμό και Νομικισμό , και ήταν μία από τις τέσσερις κύριες φιλοσοφικές σχολές από το 770 π.Χ. έως το 221 π.Χ. Κατά την περίοδο αυτή, ο Mohism θεωρήθηκε ως ένας σημαντικός ανταγωνιστής στον Κομφουκιανισμό. Αργότερα η διδασκαλία της σχολής Mohism απορροφήθηκε από τον κινέζικο Νομικισμό και τα βιβλία της αργότερα συγχωνεύθηκαν με τον Ταοϊσμό, κι έτσι εξαφανίζεται ως ανεξάρτητη σχολή σκέψης. [...]

Η Αλήθεια

positivus
Για χρόνια και χρόνια ένας γέρος δάσκαλος μυούσε στην πνευματικότητα ένα νεαρό υποψήφιο για την υπέρτατη σοφία. Όταν και οι δύο νόμισαν πως ο στόχος τους είχε επιτευχθεί, όρισαν μια τελευταία συνάντηση πριν χωρίσουν οριστικά. Προτού τελειώσει κι αυτή, ο μαθητής θέλησε να υποβάλει στον μυητή του μια ακόμα ερώτηση, αρχέγονη και τελική. [...]

Η απάντηση του Θαλή του Μιλήσιου όταν τον πρόσβαλαν ότι ήταν φτωχός

positivus
Ο Θαλής, απασχολημένος καθώς ήταν συνεχώς με την επιστημονική του έρευνα, δεν είχε φροντίσει να αποκτήσει χρήματα. Η απόκτηση χρημάτων δεν τον ενδιέφερε άλλωστε και ιδιαίτερα, αφού πίστευε ότι η πιο πολύτιμη αλλά και η πιο σταθερή περιουσία που μπορεί να αποκτήσει ο άνθρωπος στη ζωή του είναι η γνώση. «Ο πλούτος είναι κάτι το αβέβαιο», συνήθιζε να λέει ο Θαλής, όπως και όλοι οι σοφοί άνθρωποι του καιρού του, «όμως η γνώση, από τη στιγμή που την αποκτάς, είναι για πάντα δική σου και κανείς ποτέ δεν μπορεί να σου τη στερήσει». [...]