φιλοσοφία

Σκέψη, αργή και γρήγορη

Παραδόξως το Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών 2002 απονεμήθηκε σε έναν ψυχολόγο, τον Daniel Kahneman, ο οποίος, με τον συνεργάτη του Amos Tversky, κατέρριψε το περιβόητο αξίωμα της οικονομικής επιστήμης, ότι τα «οικονομικά όντα» είναι ορθολογικά. [...]

Κριτική σκέψη: Ορισμός, παραδείγματα και τρόπος βελτίωσης

Η κριτική σκέψη είναι η πράξη της ανάλυσης των γεγονότων για την πλήρη κατανόηση ενός προβλήματος ή θέματος. Η διαδικασία τώρα της κριτικής σκέψης περιλαμβάνει συνήθως βήματα όπως η συλλογή πληροφοριών και δεδομένων, η υποβολή προσεκτικών ερωτήσεων και η ανάλυση πιθανών λύσεων. [...]

12 λογικές πλάνες και το σόφισμα της κόκκινης ρέγγας

Εξ ορισμού, τα λογικά λάθη ή πλάνες (logical fallacies) είναι αυτά που αποδυναμώνουν το επιχείρημά σας ή οδηγούν σε άκυρο συμπέρασμα. Μπορεί να διαπράττονται ακούσια ή να χρησιμοποιούνται σκόπιμα σε μια προσπάθεια να επηρεάσουν τη σκέψη, τις απόψεις και τις ενέργειες κάποιου. Οι πλάνες είναι συνηθισμένες σε μια μεγάλη ποικιλία καταστάσεων: στην πολιτική, τη διαφήμιση, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, καθώς και στις καθημερινές μας συζητήσεις, είτε στο διαδίκτυο σε κοινωνικά μέσα είτε αυτοπροσώπως με τους γείτονές μας. [...]

Η κριτική σκέψη και η διδασκαλία της

Η κριτική σκέψη είναι η ανάλυση των γεγονότων για τη διαμόρφωση μιας κρίσης πάνω σε ένα ζήτημα. Μία λειτουργία κατά την οποία το άτομο αξιολογεί την αξιοπιστία των πληροφοριών και αποφασίζει τι να σκεφτεί ή τι να κάνει μέσω συλλογισμών που γίνονται με βάση όλα τα δυνατά στοιχεία που μπορεί να έχει στη διάθεσή του. Πάνω από όλα κριτική σκέψη σημαίνει σκεπτικιστική θεώρηση και προσεκτική εξέταση οποιουδήποτε ισχυρισμού καθώς και απόρριψη οποιουδήποτε είδους προκαταλήψεων. [...]

Μινιμαλιστική ζωή: λιγότερη περίπλοκη και με περισσότερο νόημα

Η βασική ιδέα του μινιμαλισμού είναι να απαλλαγείτε από αυτό που δεν προσθέτει αξία στη ζωή σας για να κάνετε χώρο για αυτό που την αυξάνει, όπως και την εξάλειψη ακαταστασίας, ανθυγιεινών σχέσεων, και έτσι να επιτρέψει περισσότερο χώρο για τα πράγματα που είναι απαραίτητα για την ευημερία μας, όπως την δημιουργικότητα, την αγάπη και το παιχνίδι. [...]

Τι προσφέρει η φιλοσοφία σήμερα;

Η φιλοσοφία είναι μια εξαιρετικά σημαντική επιστήμη και εδώ θα εστιάσουμε στη σημασία της, στη σύνδεσή της με το σήμερα και σε άξονες που συνδέονται μαζί της μέσα από τα μάτια σπουδαίων αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων που τη σημάδεψαν. [...]

Ο πραγματικός σκοπός της ζωής ενός ανθρώπου

Εάν ο άμεσος και πραγματικός σκοπός της ζωής ενός ανθρώπου δεν είναι να υποφέρει τα δεινά του κόσμου, τότε η ύπαρξή του δεν έχει επ’ ουδενί προσαρμοστεί στον προορισμό της. Θα ήταν παράλογο να υποθέσουμε πως τα ατελείωτα δεινά που πλήττουν τους ανθρώπους και που προκύπτουν από ανάγκες και συμφορές συνυφασμένες ουσιαστικά με την ίδια τη ζωή, είναι άσκοπα και καθαρά συμπτωματικά. [...]

Ο Επίκουρος, ο Λουκρήτιος και ο φιλοσοφικός διαφωτισμός των ανθρώπων

O Επίκουρος, ο Αθηναίος φιλόσοφος που έζησε στην αρχή της Ελληνιστικής εποχής περί το 300 π.Χ. κατανόησε την φύση του ανθρώπου και του σύμπαντος και έδειξε τον δρόμο προς την ευδαιμονική ζωή. Υπήρξε ο πρώτος ανθρωπιστής φιλόσοφος επειδή ενδιαφέρθηκε για την ευτυχία όλων των ανθρώπων. Σε μια εποχή που η Πλατωνική Ακαδημία και το Αριστοτελικό Λύκειο δίδασκαν μόνο πλούσιους άνδρες, στην σχολή του,τον Κήπο, δίδαξε ισότιμα πλούσιους και φτωχούς, άνδρες και γυναίκες, εταίρες και δούλους. [...]

Ο στωικισμός σήμερα

Οι καιροί αλλάζουν συνεχώς. Οικολογική κρίση, πόλεμοι, μεταναστευτικό, τεχνητή νοημοσύνη, πανδημίες είναι ζητήματα που αφορούν ολόκληρο τον πλανήτη. Ποια είναι, όμως, η θέση του σημερινού ανθρώπου μέσα στον κόσμο; Τι σημαίνει να χάνει κάποιος την «κανονικότητά» του και πώς μπορεί να κρατηθεί ήρεμος και ατάραχος; Ο Στωικισμός έχει τις απαντήσεις (σε αυτό οφείλεται άλλωστε και η αναβίωσή του τα τελευταία χρόνια) για όποιον μπορεί να ακολουθήσει τις συμβουλές του: [...]

Τα τρία είδη φιλίας κατά τον Αριστοτέλη

«Η φιλία είναι ένα είδος αρετής ή τουλάχιστον συνυφασμένη με την αρετή. Εκτός όμως απ΄ αυτό, η φιλία είναι και πράγμα πάρα πολύ αναγκαίο στη ζωή του ανθρώπου, γιατί κανείς δεν θα προτιμούσε να ζει χωρίς φίλους, έστω κι αν έχει στην κατοχή του όλα τα άλλα αγαθά. Γι΄ αυτό ακόμα και οι πλούσιοι και εκείνοι που κατέχουν αξιώματα και πολιτική εξουσία, πιστεύουν ότι η παρουσία φίλων είναι πολύ μεγάλη ανάγκη. Εξάλλου οι άνθρωποι στη φτώχεια και στις άλλες δυστυχίες τους, πιστεύουν ότι το μόνο καταφύγιο είναι οι φίλοι. Επιπλέον, οι φίλοι συνδράμουν τους νέους, ώστε να τους αποτρέψουν από τα λάθη, και, προκειμένου, για τους μεγάλους στην ηλικία, τους φροντίζουν και αναπληρώνουν τις δυνάμεις που τους λείπουν. Δύο πηγαίνουν μαζί, διότι και οι δυο είναι πιο ικανοί να κατανοήσουν από κοινού και να ενεργήσουν», είχε πει ο Αριστοτέλης. [...]

Η συνολική διαχείριση του στρες

Ο Αριστοτέλης θεωρούσε ότι ο άνθρωπος απαρτίζεται από τρία συστατικά, τη «Φύσι», το «Εθος», και τον «Λόγο», δηλ. τη Γενετική, το Περιβάλλον και τη Λογική, ενώ κατά τον Πλούταρχο ίσχυε το «κράτιστον δη προς αλυπίαν φάρμακον ο λόγος και η διά τούτου παρασκευή προς πάσας του βίου μεταβολάς». [...]