Όπως αναφέρει ο Massimo Pigliucci (στο βιβλίο του «How To Be A Stoic», 2017), ο Στωικισμός συχνά θεωρείται μια παθητική φιλοσοφία, όπου παραμένεις ασυγκίνητος (απαθής) σε όλες τις καταστάσεις και δεν επηρεάζεσαι από εξωτερικούς παράγοντες. Ωστόσο, στην πραγματικότητα ο Στωικισμός έχει να κάνει εξ ολοκλήρου με το συναίσθημα [...]

Οι καιροί αλλάζουν συνεχώς. Οικολογική κρίση, πόλεμοι, μεταναστευτικό, τεχνητή νοημοσύνη, πανδημίες είναι ζητήματα που αφορούν ολόκληρο τον πλανήτη. Ποια είναι, όμως, η θέση του σημερινού ανθρώπου μέσα στον κόσμο; Τι σημαίνει να χάνει κάποιος την «κανονικότητά» του και πώς μπορεί να κρατηθεί ήρεμος και ατάραχος; Ο Στωικισμός έχει τις απαντήσεις (σε αυτό οφείλεται άλλωστε και η αναβίωσή του τα τελευταία χρόνια) για όποιον μπορεί να ακολουθήσει τις συμβουλές του: [...]

Μερικές πρακτικές συμβουλές των Στωικών για να διαχειρίζεστε αποτελεσματικότερα αυτό το σκοτεινό βύθισμα στο θυμό, που σάς κάνει να χάνετε το δίκιο σας. Οι άνθρωποι εκνευρίζονται για πολλούς λόγους, από τους πιο απλούς, μέχρι τους πραγματικά σοβαρούς (οι άνθρωποι συνεχίζουν να πεθαίνουν στη Συρία και κανείς δεν κάνει τίποτα γι’ αυτό). Συνήθως όμως η αιτιολογία του θυμού είναι απλή, γι’ αυτό η Αμερικανική Ψυχολογική Ένωση έχει στο site της μια ενότητα αφιερωμένη στη διαχείριση του θυμού. [...]

Συναισθηματικός. Κατεσπαρμένος. Παράλογος: τρία επίθετα που μπορούν να χαρακτηρίσουν τον πολιτικό διάλογο του 21ου αιώνα. Oι πολιτικές συζητήσεις έχουν υποχωρήσει από την εποικοδομητική κριτική και την αμοιβαία κατανόηση στους προσωπικούς χαρακτηρισμούς, την αποδόμηση και τον αναχωρητισμό σε αίθουσες ηχούς. Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για μια πλουραλιστική κοινωνία. [...]

Ο Στωικισμός αποτελεί μία σημαντική φιλοσοφική σχολή των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων (300 π.Χ. – περίπου 250 μ.Χ.), η οποία ιδρύθηκε στην Αθήνα από τον Ζήνωνα τον Κιτιέα με κέντρο την «Ποικίλη Στοά» από όπου και πήρε το όνομά της η Σχολή. Κατά τους Στωικούς, η ανθρώπινη φύση είναι τμήμα της παγκόσμιας φύσης, η οποία καθοδηγείται και κυβερνάται από τον συμπαντικό νόμο της Λογικής. Ο άνθρωπος, ως έλλογο ον, συγγενεύει όχι μόνο με τα άλογα ζώα αλλά και με τους Θεούς και πέραν του ενστίκτου διαθέτει και ηθική αίσθηση. Κύριο ζητούμενο του βίου είναι συνεπώς το να ζει κάποιος σύμφωνα με την φύση του, η οποία για τον άνθρωπο, μέσω της λογικότητάς του (στα λατινικά ratio), ωθεί προς την Αρετή, άρα το «κατά Φύσιν ζην» σημαίνει «κατ’ Αρετήν ζην». Η Αρετή είναι το μόνο αγαθό και μόνο από αυτήν εξαρτάται η ευημερία. Όλα τα υπόλοιπα πράγματα, ευχάριστα ή δυσάρεστα, στερούνται αξίας, είναι «αδιάφορα». [...]

zenon Καταγόταν από την πόλη Κίτιο της Κύπρου, απ` όπου έλαβε και την προσωνυμία `Κιτιεύς`, είναι δε ο ιδρυτής και αρχηγός της Στωικής Σχολής των Ελλήνων φιλοσόφων. Αρχικά ήταν έμπορος, αλλά το καράβι, με το οποίο μετέφερε τα εμπορεύματά του, καθοδόν ναυάγησε, με αποτέλεσμα να χάσει όλη την περιουσία του και να καταλήξει στην Αθήνα, όπου και άρχισε αργότερα να καταγίνεται με τη φιλοσοφία. [...]

marcus_aureliusΟ Μάρκος Αυρήλιος (121 – 180 μ.Χ) ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας. Ήταν ο τελευταίος από τους τελευταίους πέντε καλούς Αυτοκράτορες (Νέρβας, Τραϊανός, Αδριανός, Αντωνίνος, Μάρκος Αυρήλιος) και θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς στωικούς φιλοσόφους. Η βασιλεία του χαρακτηρίζεται από πολέμους στην Ασία απέναντι στην επανακάμπτουσα Παρθική Αυτοκρατορία και με τις γερμανικές φυλές στη Γαλατία και τον Δούναβη, ενώ σημειώθηκε και μία στάση εναντίον του, στην Ανατολή, από τον Αβίδιο Κάσσιο, η οποία απέτυχε. [...]

Για τους Στωικούς ήδη από τον Ζήνωνα, ιδρυτή της Στοάς, ύλη και πνεύμα αποτελούν δύο εκφάνσεις μιας και της αυτής ουσίας, που στην [...]

Σε γενικές γραμμές στον τομέα της ηθικής οι στωικοί απέρριπταν τον ηδονισμό, εκτιμούσαν την κοινωνική ζωή και συνιστούσαν ανάμειξη στην πολιτική. Σύμφωνα με την Αρχαία Στοά η ευτυχία βρίσκεται μέσα στην αρετή, όπου φτάνει όποιος ζει σύμφωνα με τη φύση. Ο Χρύσιππος δίδασκε ότι το οικειότερο πράγμα για κάθε ζώο είναι η σύστασή του και η επίγνωσή της. Οι τέλειες αρετές, δηλαδή η φρόνηση, η δικαιοσύνη, η ανδρεία, η σωφροσύνη, και όσες άλλες υπάγονται σε αυτές αποτελούν μορφές γνώσης. Ο ευδαίμων βίος είναι μία σειρά πράξεων ενάρετα επιτελεσμένων και σύμφωνα με τη φύση. Κάθε τι το ωφέλιμο είναι αγαθό μόνον όταν χρησιμοποιείται σωστά, και σύμφωνα με αυτή την έννοια η αρετή αποτελεί το μοναδικό αγαθό. [...]

Η στωική θεωρία για τον κόσμο, τη ζωή και την ανθρωπινή προσωπικότητα, ιδιαίτερα όμως η στωική ηθική με τη διδασκαλία της περί των καθηκόντων βρήκε τεράστια απήχηση στη ρωμαϊκή κοινωνία, ορισμένα από τα πλέον εξέχοντα μέλη της οποίας, όπως ο Οράτιος, ο Κακέρωνας, ο Μάρκος Αυρήλιος και ο Σενεκας, όχι μόνο ασπάστηκαν τη στωική θεωρία αλλά και φρόντισαν για την ευρεία διάδοσή της στον’ τότε γνωστό κόσμο. [...]

Κοινός παρανομαστής όλων των ελληνιστικών σχολών – συμπεριλαμβανομένης και της αριστοτελικής – είναι η αναγνώριση της επίγειας προσωπικής ευδαιμονίας ως υπέρτατου αγαθού ή τέλους (τέλος = ο σκοπός για τον όποιον κάθε τι άλλο αποτελεί μέσον). [...]