ορθολογισμός

Ψέματα, μια τέχνη με θύτες και θύματα. Γιατί πιστεύουμε στα ψέματα και πώς αποκαλύπτεται η αλήθεια;

Κάθε μέρα, χρόνια τώρα ζούμε ένα μεγάλο ψέμα και παρόλο που είναι κραυγαλέο τελικά το πιστεύουμε. Αγόμαστε και συμπεριφερόμαστε από αυτό και ας θέλουμε να δούμε την αλήθεια. Το κακό είναι ότι την παθαίνουμε το καταλαβαίνουμε αλλά κάποιο άλλο ψέμα αντικαθιστά το προηγούμενο και πάλι την ξαναπατάμε. Τι άραγε φταίει; Εμείς που δεν βλέπουμε την αλήθεια ή ο ψεύτης που ξέρει να την κρύβει και να κάνει έτσι την δουλειά του; [...]

Ορθολογισμός

Το να σκέπτεται και να κρίνει κανείς σύμφωνα με τις επιταγές τού ορθού λόγου. Στη φιλοσοφία είναι μια γνωσιολογική θεωρία και μέθοδος έρευνας που θεωρεί τον λόγο ως κύρια πηγή και έλεγχο της γνώσης, τείνει να μη λαμβάνει υπ’ όψιν της την κατ’ αίσθηση εμπειρία, σε αντιδιαστολή με την εμπειριοκρατία, και υποστηρίζει ότι υπάρχουν αλήθειες τις οποίες ο νους μπορεί να συλλάβει άμεσα, γιατί είναι αφ’ εαυτών προφανείς και πρόδηλες. Δηλαδή είναι κάθε φιλοσοφική θεωρία που πιστεύει ότι η δομή της πραγματικότητας είναι απόλυτα λογική, τέτοια δηλαδή που να μπορεί να την αντιληφθεί ολοκληρωτικά το λογικό του ανθρώπου. [...]

Σκεπτικισμός για τον σκεπτικισμό

Όλοι οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι είχαν να προτείνουν μια θεωρία για την προέλευση του κόσμου και αυτή η θεωρία μιλούσε για κάποιο στοιχείο (νερό, φωτιά ή αέρα) ή και το σύνολο των στοιχείων σε αλληλεπίδραση. Αυτό σημαίνει ότι πίστευαν ότι κόσμος είναι κατανοητός από τον άνθρωπο όπως δήλωσε εμφατικά ο Παρμενίδης ότι «το όν είναι νοούμενο από τον άνθρωπο». Πρόκειται για μια θέση την οποία αποδέχονται και οι ορθολογιστές και οι εμπειριστές, ήδη από την εποχή της κλασικής και ελληνιστικής Ελλάδας με μια μικρή διαφοροποίηση μεταξύ τους. [...]

Κλασικός ορθολογισμός

Ορθολογισμός ή ρασιοναλισμός είναι η φιλοσοφική θέση που διδάσκει ότι η αληθινή φύση της πραγματικότητας μπορεί να γίνει γνωστή αποκλειστικά μέσω του ορθού λόγου, της recta ratio, σύμφωνα με τη λατινική έκφραση των φιλοσόφων της εποχής. Αν ο ορθολογισμός ασχολείται κυρίως με τη γνώση, την προέλευσή της και την κατάκτησή της από τον άνθρωπο, ωστόσο δεν περιορίζεται μόνο στο γνωσιοθεωρητικό πεδίο, αλλά επεκτείνεται στον χώρο της μεταφυσικής και της οντολογίας. [...]