Ασφαλώς δεν μπορεί κανείς θυμηθεί τι έκανε στην κοιλιά της μαμάς του, όμως μια νέα ολλανδική επιστημονική μελέτη έκανε τον πρωτοφανή –και επίμαχο- ισχυρισμό ότι βραχυ-πρόθεσμη μνήμη είναι δυνατό να υπάρχει ακόμα και σε έμβρυα ηλικίας 30 εβδομάδων.
Στο παρελθόν το έμβρυο αντιμετωπιζόταν σαν ένα είδος «μαύρου κουτιού». Όμως διάφορες έρευνες, τα τελευταία χρόνια, έχουν αρχίσει να φέρνουν στο φως όλο και περισσότερα στοιχεία για την πιο πρώιμη νευρολογική και εγκεφαλική ανάπτυξη των ανθρώπων, πριν καν γεννηθούν.
Ένα από τα πιο επίμαχα ζητήματα είναι πότε ακριβώς ξεκινά η εμφάνιση της μνήμης και πόσο διαρκεί. Η νέα έρευνα, υπό τον δρα Jqn Nijhuis, γυναικολόγο στο Ιατρικό Κέντρο του πανεπιστημίου του Μάαστριχτ της Ολλανδίας, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Child Development» (Ανάπτυξη του Παιδιού), σύμφωνα με το Live Science, μελέτησε μέσω υπερήχων πώς περίπου 100 έμβρυα έγκυων γυναικών αντιδρούσαν σε ένα «δονητικο-ακουστικό» ερέθισμα, δηλαδή σε έναν πολύ χαμηλό ήχο, που ταυτόχρονα παρήγαγε μια δόνηση.
Όπως παρατηρήθηκε, στην αρχή το έμβρυο εμφανίζεται να αιφνιδιάζεται, όμως μετά από μισό λεπτό συνηθίζει τον ήχο-δόνηση και δεν αντιδρά καθόλου. Το μέσο έμβρυο ηλικίας 30-34 εβδομάδων σταματά να αντιδρά μετά από 13 –14 απανωτά ερεθίσματα.
Η σταδιακή εξάλειψη κάθε αντίδρασης αποκαλείται εθισμός του εμβρύου στο ερέθισμα, μια διαδικασία πολύ γνωστή και στους ενήλικες, όταν π.χ. στην αρχή ακούνε κάποιον ήχο κοντά τους (π.χ. από το κλιματιστικό του δωματίου τους), αλλά λίγο μετά μπορεί να μην το ακούνε καθόλου πια. Σύμφωνα με τους ολλανδούς ερευνητές, αυτή η διαδικασία του εθισμού ουσιαστικά αποτελεί μια μορφή μάθησης και μνήμης που, όπως αποδεικνύεται, είναι ήδη παρούσα σε ένα έμβρυο πριν καν γεννηθεί.
Τα πειράματά τους έδειξαν ότι η «μνήμη» αυτή είναι βραχυπρόθεσμη, καθώς κρατά κατά μέσο όρο γύρω στα δέκα λεπτά. Τα έμβρυα που άκουσαν ένα δεύτερο γύρο ηχο-δονητικών ερεθισμάτων δέκα λεπτά με το αρχικό τεστ, φάνηκε ότι είχαν ξεχάσει τον εθισμό στο πρώτο ερέθισμα, και άρχισαν ξανά να αντιδρούν σε αυτό. Όμως στο δεύτερο γύρο, εθίστηκαν πιο γρήγορα στο νέο ερέθισμα και σταμάτησαν να αντιδρούν μετά από λιγότερα διαδοχικά ερεθίσματα, σε σχέση με τα 13-14 του πρώτου γύρου.
Επιπλέον οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι έμβρυα 34 εβδομάδων μπορούσαν «να αποθηκεύουν πληροφορίες και να τις ανακαλούν μετά από τέσσερις εβδομάδες το αργότερο».
Έμβρυα μικρότερα των 30 εβδομάδων δεν φαίνεται να μπορούν να εθίζονται σε ήχους (δηλαδή να τους θυμούνται), αν και οι επιστήμονες δεν απέκλεισαν αυτό να οφείλεται απλώς στο ότι δεν εφάρμοσαν το σωστό είδος ερεθίσματος. Τα έμβρυα με αναπτυξιακά προβλήματα κάνουν περισσότερο χρόνο να εθιστούν (θυμηθούν) σε σχέση με τα φυσιολογικά.
Πάντως, σύμφωνα με το Live Science, θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τον όρο «μνήμη» με την έννοια της εθισμένης αντίδρασης σε ένα ερέθισμα, δηλαδή πολύ διαφορετικά απο ό,τι ο μέσος άνθρωπος.
Είναι μάλιστα αμφίβολο κατά πόσο είναι θεμιτό όντως να χρησιμοποιείται ο όρος «μνήμη» σε αυτή την αντίδραση ενός εμβρύου. Μερικοί ενήλικοι, κατά καιρούς, έχουν ισχυριστεί ότι έχουν αναμνήσεις από την εποχή που ήσαν μέσα στην κοιλιά της μητέρας τους, όμως δεν έχουν υπάρξει επιστημονικές αποδείξεις ότι αυτό δεν είναι στην πραγματικότητα κάτι παραπάνω από μια φαντασίωση.
Πηγή: Ελευθεροτυπία
