“Πέρνα εσύ στο πανεπιστήμιο και από μένα ό,τι θες!”, είναι μια κοινότοπη φράση πολλών γονέων. Η γκάμα των υπεσχημένων παροχών είναι πολύ ευρεία: από αυτοκίνητο, χρήματα ή υπερατλαντικά ταξίδια έως τα κλειδιά του εξοχικού για τους καλοκαιρινούς μήνες. Η νοοτροπία των ανταλλαγμάτων πηγάζει από την πάγια αντίληψη για την αξία της πανεπιστημιακής μόρφωσης.
Οικογένειες κάθε κοινωνικοοικονομικής προέλευσης, που έχουν βάλει πολύ βαθιά το χέρι στην τσέπη στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, δελεάζουν τους αγχωμένους εφήβους υποσχόμενοι ό,τι αυτοί ονειρεύονται.
Μάλιστα πάνω από το 40% των γονέων πέφτουν σε αυτή την παγίδα. Οι διακοπές με την παρέα το καλοκαίρι -με δημοφιλέστερους προορισμούς τη Μύκονο και την Πάρο- έχουν καθιερωθεί. Έτσι, τα «δώρα» είναι συνήθως αυτοκίνητα, ταξίδια στο εξωτερικό, πολυτελή πάρτι, εισιτήρια για αθλητικές διοργανώσεις στο εξωτερικό, αλλά και παροχή περισσότερων ελευθεριών, όπως η ενοικίαση γκαρσονιέρας στο κέντρο της Αθήνας, έστω κι αν μένουν οι γονείς σε ένα προάστιο.
Και οι ακρότητες δεν έχουν τέλος…
Ένας πατέρας λίγο πριν από τις Πανελλήνιες πήρε το καινούργιο αυτοκίνητο, το πάρκαρε έξω από το σπίτι, άφησε το κλειδί πάνω στο τραπέζι του σπιτιού και είπε: Αυτό θα είναι δικό σου, αφού περάσεις…», θυμάται μια ψυχολόγος.
Με το να φορτώνουν, όμως, οι γονείς το παιδί με υποσχέσεις, το αγχώνουν, υποτιμούν την αξία του και τη σημασία της προσπάθειας. Το διαπαιδαγωγούν έτσι, ώστε να λειτουργεί μόνο με υλικά ανταλλάγματα χωρίς να επιδιώκει τη δική του ικανοποίηση», υπογραμμίζει.
Είναι δε εντυπωσιακό, ότι είναι οι ίδιοι οι γονείς που επιμένουν στα δώρα και όχι τα παιδιά. Η διάθεση προσφοράς τις περισσότερες φορές προέρχεται από τον εγωισμό των γονέων, καθώς θεωρούν ότι η αποτυχία του παιδιού εκθέτει τους ίδιους. Ετσι, την ”εξαγοράζουν”.
Αρχίζει από νωρίς
Απ’ ό,τι φαίνεται μάλιστα η τακτική αυτή αρχίζει από νωρίς. Ήδη από το δημοτικό υπάρχουν «ταρίφες»: ρολόι, αν γίνεις σημαιοφόρος, Barbie αν πάρεις δεκάρια σε όλα τα μαθήματα.
Οι γονείς που τάζουν και υπόσχονται δεν ξεκινούν αυτή την τακτική στις Πανελλήνιες. Μεγαλώνουν τα παιδιά τους με το μοτίβο «“τι θα μου κάνεις, αν σου το κάνω;” με το οποίο διαιωνίζονται οι αμοιβαίοι εκβιασμοί».
Όσο, όμως, τα παιδιά μεγαλώνουν, παύουν να εντυπωσιάζονται εύκολα. Ήδη από την Γ΄ Γυμνασίου κάποιοι μαθητές έρχονται στο σχολείο με μηχανάκι!.
Το σύστημα του καρότου και του λαγού μερικές φορές είναι αποτελεσματικό. Συνήθως, αυτό γίνεται σε οικογένειες πολύ αδύναμων μαθητών, που χρησιμοποιούν το αντάλλαγμα ως έσχατη λύση, για να κινητοποιήσουν το παιδί.
Όμως, η εποχή των ισχνών αγελάδων διαφοροποιεί τα «έθιμα» της ελληνικής οικογένειας. Φέτος, λόγω της κρίσης, η αγορά αυτοκινήτου δεν συζητείται από τις οικογένειες. Ακόμα, τα περισσότερα παιδιά σχεδιάζουν διακοπές σε φιλικά σπίτια.
Εξάλλου, οι παροχές των γονιών είναι ανάλογες του τόπου διαμονής. Στην επαρχία τα παιδιά το καλοκαίρι βοηθούν τους γονείς τους στις ελιές ή τους ακολουθούν στην οικοδομή. Για τα παιδιά εκεί το μεγαλύτερο δώρο είναι η ίδια η επιτυχία σε ένα ΑΕΙ, που θα τους δώσει τη δυνατότητα να ζήσουν σε μια μεγαλύτερη πόλη και να διευρύνουν τους ορίζοντές τους.
Το λάθος της οικογένειας είναι ότι επιβραβεύει την επιτυχία και όχι την προσπάθεια, Και το καλύτερο δώρο για τα παιδιά θα ήταν να γίνει ένα αποχαιρετιστήριο πάρτι, όχι ως επιβράβευση ή αντάλλαγμα, αλλά για να «ξεδώσουν» μετά από το στρες μιας ολόκληρης χρονιάς και να έχουν μια όμορφη ανάμνηση από την αποφοίτησή τους.
