Η αποκάλυψη της συζυγικής απιστίας συνοδεύεται κατά κανόνα από έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις και επαναλαμβανόμενες κρίσεις.

Στις περισσότερες περιπτώσεις και οι δύο σύζυγοι βιώνουν μια σειρά από αρνητικές ψυχολογικές καταστάσεις.

Σε αυτές περιλαμβάνονται:

1. Σκέψεις αυτοκτονίας
2. Έντονο αίσθημα απώλειας μετά την αρχική αποκάλυψη της απιστίας
3. Άγχος
4. Σύντριψη αντιλήψεων που υπήρχαν
5. Επίμονες και βασανιστικές σκέψεις για τις λεπτομέρειες της ερωτικής σχέσης
6. Υποψίες και αναζήτηση περαιτέρω σημείων απιστίας και προδοσίας της σχέσης
7. Υπερένταση με αναδρομές στο παρελθόν και παρείσφρηση παραστάσεων στο μυαλό
8. Μετατραυματικό σύνδρομο στρες
9. Μεγαλύτερο ψυχικό τραυματικό σύνδρομο σε αυτούς που έδειχναν τη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη και ήταν το περισσότερο ανυποψίαστοι
10. Ο σύζυγος που διέπραξε την απιστία μπορεί να φοβάται μόνιμες συνέπειες και τιμωρία ενώ παράλληλα πιθανόν να πενθεί για τα χαμένα που σχετίζονται με την εξωσυζυγική σχέση που διατηρούσε

Η αντιμετώπιση και η θεραπεία της συζυγικής απιστίας

Το πρώτο ζήτημα που πρέπει να τεθεί για τη θεραπεία και αντιμετώπιση του προβλήματος της συζυγικής απιστίας, είναι η διευκρίνιση των στόχων. Οι στόχοι μπορεί να είναι οι ακόλουθοι:

1. Επανόρθωση και νέο ξεκίνημα της συζυγικής σχέσης και ζωής
2. Ξεκαθάρισμα αμφισβητούμενων καταστάσεων για το εάν οι δύο σύζυγοι θα παραμείνουν ή όχι παντρεμένοι
3. Χωρισμός με εποικοδομητικό τρόπο

Υπάρχουν περιπτώσεις που ο ένας από τους δύο επιθυμεί τη συμφιλίωση ενώ ο άλλος ακόμη δεν αποφάσισε το τι θέλει ή πήρε την απόφαση να φύγει. Πολύ συχνά οι θεραπευτές σε προβλήματα ζευγαριών και οικογένειας, βλέπουν αρχικά και τους δύο συζύγους μαζί. Ωστόσο, χρειάζεται κάποτε να γίνονται ξεχωριστές θεραπευτικές συναντήσεις όταν ο ένας σύζυγος δεν ξέρει ακόμη τι θέλει ή όταν είναι σοβαρά ταραγμένος και επηρεασμένος, πάσχοντας από το πρόβλημα της απιστίας.

Μια από τις συνήθεις μεθόδους που χρησιμοποιούνται από τους θεραπευτές για να βοηθούν τα ζευγάρια για να ξανακτίσουν τη συζυγική και οικογενειακή τους ζωή, είναι πρώτα η διαδικασία της επούλωσης των ψυχικών τραυμάτων (ανάκαμψη) και στη συνέχεια το στάδιο της συγχώρεσης.

Μετά την αποκάλυψη, το πρώτο στάδιο της διαδικασίας της ανάκαμψης έχει στόχο να αποκαταστήσει το αίσθημα της ασφάλειας, να ανακουφίσει από τα οδυνηρά συναισθήματα και τα τραυματικά συμπτώματα. Η κατανόηση των λόγων που οδήγησαν στην απιστία και το ιστορικό της εξέλιξης της υπόθεσης, είναι το δεύτερο στάδιο. Τέλος η ένταξη της υπόθεσης στο παρόν και βλέποντας το τι μπορεί να γίνει για το μέλλον, αποτελούν το επόμενο στάδιο στην ανάκαμψη και στη συγχώρεση.

Συνήθως στις υποθέσεις συζυγικής απιστίας υπάρχει ένα παραπέτασμα μυστικότητας και απόκρυψης μεταξύ των δύο στο ζευγάρι. Αντίθετα μεταξύ αυτού που εξαπατάει και του τρίτου ατόμου του τριγώνου, υπάρχει μια φάση οικειότητας. Για να ξανακτιστεί η συζυγική σχέση πρέπει να αντιστραφούν οι όροι, δηλαδή να εγκατασταθεί η σχέση οικειότητας και εμπιστοσύνης μεταξύ των συζύγων και να υψωθεί ο τοίχος διαχωρισμού με το τρίτο άτομο που μπλέχτηκε στην απιστία.

Αποκατάσταση του αισθήματος ασφάλειας

Η ανάκαμψη της συζυγικής σχέσης δεν μπορεί να αρχίσει παρά μόνο όταν σταματήσει η επαφή με το τρίτο άτομο που εμπλέκεται στην απιστία. Η διακοπή της εξωσυζυγικής σχέσης, δεν σημαίνει μόνο σταμάτημα των σεξουαλικών σχέσεων. Κάθε μορφή επαφής όπως προσωπικές συζητήσεις, συναντήσεις για καφέ, ή τηλεφωνήματα, πρέπει να σταματήσουν.

Στις περιπτώσεις που το τρίτο άτομο είναι συνάδελφος στην εργασία τότε οι επαφές πρέπει να είναι αποκλειστικά επαγγελματικές. Εάν είναι αναγκαίο να γίνει οτιδήποτε άλλο ή εάν κάτι απρογραμμάτιστο συμβεί, είναι απαραίτητο το άλλο μέλος του ζεύγους να ενημερώνεται. Μόνο έτσι μπορεί να δημιουργηθεί ξανά η εμπιστοσύνη και το αίσθημα ασφάλειας.

Το ιστορικό της εξέλιξης της υπόθεσης

Η πληροφόρηση μπορεί να βοηθά στην επούλωση των ψυχικών τραυμάτων.  Όμως χρειάζεται προσοχή διότι μια καταστροφική διαδικασία ερωτήσεων και ανάκρισης οδηγεί σε θέση άμυνας που δεν προάγει την επούλωση και ανάκαμψη.

Οι αρχικές συζητήσεις συνήθως μοιάζουν με αυτές που κάνει ένας αστυνομικός ανακριτής με ένα εγκληματία. Υπάρχει αντιπαλότητα και ένταση. Στην αρχή είναι προτιμότερο να προσεγγίζονται απλά θέματα όπως ποιος είναι το τρίτο άτομο, πότε, που και πως άρχισε η εξωσυζυγική υπόθεση. Αυτό αφαιρεί μέρος της πίεσης που υπάρχει.

Σε δεύτερο μεταγενέστερο στάδιο, όταν η διαδικασία είναι περισσότερο επουλωτική,  έρχονται οι πιο πολύπλοκες ερωτήσεις που έχουν σχέση με τα κίνητρα και τις σαφείς εξηγήσεις για τη σεξουαλική οικειότητα. Η διαδικασία της αποκάλυψης εξελίσσεται κατά τη θεραπεία από μια κατάσταση ανάκρισης για την αναζήτηση της αλήθειας προς μια ουδέτερη, αποδεσμευμένη αναζήτηση πληροφόρησης όπως κάνει για παράδειγμα ένας δημοσιογράφος που παίρνει μια συνέντευξη.

Στο τέλος, το επιθυμητό είναι να δημιουργηθεί και στους δύο, ένα θετικό κλίμα αλληλοκατανόησης και αμοιβαίας αναζήτησης λύσεων.

Σημεία ίασης και ανάκαμψης

Τα σημεία που δείχνουν επιτυχία της θεραπείας περιλαμβάνουν:

1. Η συζυγική σχέση γίνεται σταδιακά πιο δυνατή. Οι δύο επικεντρώνονται περισσότερο στη δική τους σχέση περισσότερο από ότι στα παιδιά
2. Τα τρωτά σημεία της σχέσης τα οποία ήσαν η αιτία να αρχίσει η απιστία, γίνονται καλύτερα κατανοητά και λαμβάνονται μέτρα αντιμετώπισης τους
3. Οι δύο σύζυγοι αρχίζουν να αναπτύσσουν ξανά εμπιστοσύνη μεταξύ τους, ισχυροποιείται η δέσμευση τους, αναπτύσσεται η αμοιβαία αλληλοκατανόηση και συμμερίζονται τις ευθύνες για να πετύχουν τις αλλαγές που χρειάζονται   

Οι έρευνες δείχνουν ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων συζυγικής απιστίας, μπορεί να επιτευχθεί ανάκαμψη και διάσωση της συζυγικής σχέσης. Παρατηρούνται μάλιστα περιπτώσεις που μετά, οι δεσμοί μεταξύ των δύο γίνονται ισχυρότεροι. Χρειάζεται για αυτό μια ορθή θεραπευτική προσέγγιση στο σοβαρό αυτό πρόβλημα και οι εξειδικευμένοι στον τομέα αυτό επαγγελματίες της υγείας, μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες.