Το grooming (αποπλάνηση ανηλίκου) είναι η διαδικασία κατά την οποία, παιδόφιλοι, προσποιούμενοι ότι είναι έφηβοι, χρησιμοποιούν τα δωμάτια ανοιχτής επικοινωνίας (chat rooms), τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης και άλλους χώρους διαδικτυακής επικοινωνίας για να προσελκύσουν παιδιά με σκοπό να τα κακοποιήσουν.

Συχνά τέτοιου είδους ιστοχώροι θεωρούνται από τα παιδιά ασφαλείς τόποι συνομιλίας στο Διαδίκτυο, τόσο εξαιτίας της δημόσιας φύσης της συζήτησης, αλλά και της λανθασμένης εκτίμησης των παιδιών ότι διατηρείται η ανωνυμία τους.

Οι παιδόφιλοι ξεκινούν συζητήσεις με τα πιθανά θύματα με σκοπό να αναπτύξουν φιλική σχέση με αυτά και να αποσπάσουν όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τόπο διαμονής τους, τα ενδιαφέροντα, τα χόμπι και τις σεξουαλικές τους εμπειρίες. Οι συζητήσεις μπορεί να διαρκέσουν ημέρες, εβδομάδες, ακόμη και μήνες, μέχρι ο παιδόφιλος να αποκτήσει την εμπιστοσύνη του παιδιού.

Μέσα από την σχέση αυτή προκαλούν σιγά σιγά συζητήσεις σεξουαλικής φύσεως και πολλές φορές οι παιδόφιλοι στέλνουν στα υποψήφια θύματα φωτογραφίες παιδικής πορνογραφίας αλλά και πορνογραφίας ενηλίκων για να δώσουν την αίσθηση ότι αυτό είναι κάτι το αποδεκτό και φυσιολογικό. Η τακτική αυτή χρησιμοποιείται για να υπονομεύσει την απροθυμία των παιδιών στο να λάβουν μέρος σε σεξουαλική επαφή. Χρησιμοποιείται επίσης για να αποτρέψει το θύμα από το να ζητήσει προστασία από τους γονείς και τους δασκάλους του, αφού καταλήγει να νιώθει ένοχο που έχει ανταλλάξει τέτοιου είδους φωτογραφίες.

Ποιοι απειλούνται περισσότερο;

Οι έφηβοι εμφανίζονται ως η πιο ευάλωτη ηλικιακή ομάδα σε ότι αφορά το φαινόμενο του grooming. Σύμφωνα με έρευνα του περιοδικού «Journal of Adolescent Health», το 76% των ατόμων που υπέστησαν σεξουαλική παρενόχληση η οποία ξεκίνησε μέσω διαδικτυακής επικοινωνίας ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 13 έως 15 ετών. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών είναι κορίτσια.

Κατά την περίοδο της εφηβείας τα νεαρά άτομα εξερευνούν τη σεξουαλικότητά τους και προσπαθούν να ανεξαρτητοποιηθούν, κάνοντας την «προσωπική τους επανάσταση». Αυτή η στάση ανεξαρτησίας και η αναζήτηση νέων γνωριμιών μέσω Διαδικτύου, ως αγαπητού μέσου επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης, καθιστούν τους εφήβους την πιο ευαίσθητη ομάδα στο ζήτημα της πορνογραφίας αλλά και της σεξουαλικής παρενόχλησης.

Τι πρέπει να κάνετε:

• Συζητήστε με το παιδί το γεγονός ότι στο Διαδίκτυο μπορούν να υπάρχουν και άνθρωποι που να επιθυμούν να το βλάψουν. Παροτρύνετέ το να είναι επιφυλακτικό με τις ηλεκτρονικές του γνωριμίες καθώς δεν μπορεί ποτέ να είναι σίγουρο για την πραγματική ταυτότητα των εικονικών φίλων.

• Ρωτήστε το παιδί ποιους ιστοχώρους ηλεκτρονικής επικοινωνίας χρησιμοποιεί. Ελέγξτε αν οι χώροι αυτοί είναι κατάλληλοι για τα παιδιά και αν υπάρχει επίβλεψη (moderation). Ερευνήστε στο Διαδίκτυο και προτείνετε στο παιδί chat rooms με αυστηρό έλεγχο σε ιστοχώρους που εμπιστεύεστε.

• Υποδείξετε στο παιδί πώς μπορεί να κρατά αντίγραφο των συνομιλιών του στα chat rooms.  Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για να μπορέσετε να κάνετε κάποια καταγγελία στην περίπτωση που κάποιος προσπαθεί να παρενοχλήσει το παιδί.

• Τονίστε στο παιδί την αξία των προσωπικών δεδομένων, κυρίως αυτών που βοηθούν στον εντοπισμό του στο φυσικό κόσμο ενημερώνοντας το ότι δεν είναι ασφαλές να δίνει τα προσωπικά στοιχεία επικοινωνίας σε ένα chat room. Άλλωστε, αν κάποιος επιτήδειος γνωρίζει το (κινητό) τηλέφωνο, τη διεύθυνση κατοικίας ή το σχολείο του παιδιού, μπορεί εύκολα να το εντοπίσει στο φυσικό κόσμο, ακόμη και αν το παιδί αποφασίσει να αποφύγει τη διαδικτυακή επικοινωνία.

• Τονίστε στο παιδί ότι δεν πρέπει να κανονίζει συναντήσεις με άτομα που γνωρίζει μόνο μέσω Διαδικτύου. Εάν όμως επιμένει να γνωρίσει κάποιο διαδικτυακό του φίλο, τότε η συνάντηση θα λάβει χώρα μόνο σε δημόσιο χώρο και μόνο υπό τη δική σας συνοδεία ή τη συνοδεία ατόμου της απολύτου εμπιστοσύνης σας.

Από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου