Οι ψυχολογικές διεργασίες που απαιτούνται τη στιγμή που ένα άτομο αποφασίζει να επιλέξει ένα άλλο άτομο προκειμένου να αποτελέσουν οικογένεια είναι σύνθετες και πολυσήμαντες. Ο γάμος σαν επιλογή απαιτεί τον επαναπροσδιορισμό του ατόμου με τέτοιο τρόπο που να περιλαμβάνει και το νέο πρόσωπο με το οποίο επιθυμεί να συνδεθεί.
Είναι σύνηθες φαινόμενο το παντρεμένο ζευγάρι να απασχολείται κυρίως από πρακτικά ζητήματα του γάμου και της καθημερινής συμβίωσης χωρίς ωστόσο να δίνει τη δέουσα προσοχή στους ψυχολογικούς παράγοντες που θέλουν προετοιμασία και συνεχή προσπάθεια. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (APA) και βάσει ερευνών η καλή λειτουργία ενός γάμου εξαρτάται από εννέα ψυχολογικούς παράγοντες που το ζευγάρι καλείται να εφαρμόσει.
• Η συναισθηματική «αποκόλληση» από την πατρική οικογένεια που εστιάζει στην ανάπτυξη ενός ανεξάρτητου ατόμου, με τη δική του ταυτότητα χωρίς να εξαρτάται συναισθηματικά από γονείς και αδέρφια.
• Η δημιουργία μιας ενιαίας συνύπαρξης με το άλλο άτομο που να απορρέει συνεργασία και μοίρασμα, χωρίς, ωστόσο, ο καθένας ξεχωριστά να χάσει την αυτονομία του.
• Υγιής προσωπική και σεξουαλική ζωή του ζευγαριού που να διατηρείται ακέραιη παράλληλα με τις οικογενειακές και επαγγελματικές υποχρεώσεις.
• Διατήρηση της αυτονομίας του ζευγαριού ακόμη και μετά τον ερχομό ενός παιδιού, καθώς για το παιδί σημασία έχει η υγιής σχέση των γονέων και όχι η παρουσία δύο ανθρώπων που απλώς το φροντίζουν.
• Η ζωή έχει αναπόφευκτες δυσκολίες και κρίσεις, για το λόγο αυτό, η προετοιμασία για τον έλεγχο των δύσκολων καταστάσεων καθίσταται αναγκαία.
• Η έκφραση και εκδήλωση των αρνητικών συναισθημάτων, των διαφορών και των συγκρούσεων μεταξύ του ζευγαριού είναι απαραίτητη και δεν χρειάζεται να την αποφεύγουμε, καθώς έτσι δημιουργείται μια ασφαλής βάση της σχέσης όπου όλα εκδηλώνονται αλλά και επιλύονται.
• Οι εκδηλώσεις θετικών συναισθημάτων, χαράς και χιούμορ ηρεμούν, κατευνάζουν και ισορροπούν τη σχέση.
• Η υποστήριξη, η ικανοποίηση των αναγκών του ενός για τον άλλον αλλά και η ενίσχυση της ανεξαρτησίας στη διάρκεια της συμβίωσης διατηρούν τη σταθερότητα της σχέσης και τον σεβασμό της προσωπικότητας του καθενός.
• Η ενίσχυση της καθημερινότητας με πράξεις αγάπης.
Είναι σαφές ότι η δημιουργία οικογένειας χρειάζεται να είναι μια συνειδητή απόφαση που χρειάζεται συντονισμένη διαχείριση από το ζευγάρι, μια σταθερή συναισθηματική βάση και ευελιξία στις αλλαγές και τις δυσκολίες που ενδέχεται να προκύψουν. Καθοριστικός, ωστόσο, είναι ο παράγοντας της αυτονομίας του κάθε ατόμου που βασίζεται στις προσωπικές του δυνάμεις και την δομημένη προσωπικότητά του.
Δέσποινα Χατζηγρηγοριάδου, Ψυχολόγου Α.Π.Θ, ειδίκευση στη Σχολική Ψυχολογία
