Έλλη Λαμπέτη: Ένα μαγικό πλάσμα της 7ης τέχνης

Σαν σήμερα 13 Απριλίου 1926, πριν 92 χρόνια, γεννήθηκε η κορυφαία ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου μας Έλλη Λαμπέτη. Φαίνεται πως η Έλλη Λαμπέτη έδωσε ραντεβού στον κόσμο αυτό μαζί με την Μέριλιν Μονρόε, που γεννήθηκε και αυτή το 1926 στην απέναντι ακτή του Ατλαντικού. Αυτά τα δύο μαγικά πλάσματα ήταν γραφτό να χαράξουν ανεξίτηλα τα σημάδια τους στον κόσμο αυτό.

Γεννήθηκε στα Βίλια Αττικής και το πραγματικό της όνομα ήταν Έλλη Λούκου. Πατέρας της ήταν ο Κώστας Λούκος, ιδιοκτήτης ταβέρνας, και μητέρα της η Αναστασία Σταμάτη. Ο παππούς της, γνωστός ως Καπετάν-Σταμάτης, είχε πολεμήσει στο πλευρό του Κολοκοτρώνη, κατά την επανάσταση του 1821.

Η γέννησή της ήταν το ίδιο παράλογη όπως και ο θάνατός της. Για μια ώρα η ζωή της κρεμόταν από έναν αόρατο ιστό. Πρώτα είχε βγει ο Τάκης, ο δίδυμος αδερφός της. Ένα υγιέστατο μωρό που ζύγιζε τέσσερα κιλά, θα έγραφε η ίδια η Έλλη σ’ ένα ιδιόχειρο σημείωμά της, λίγες μέρες πριν πεθάνει, στο «Όρος Σινά» της Νέας Υόρκης. Και μετά από μιάν ώρα βγήκα εγώ. Ένα λυμφατικό πιθηκάκι! Το λυμφατικό πιθηκάκι φαινόταν αναποφάσιστο να ζήσει, σαν να ’ξερε τους αμείλικτους κανόνες του παιχνιδιού που θα ’πρεπε να παίξει στα επόμενα πενήντα εφτά χρόνια. Σχεδόν δεν ανέπνεε.

“Θα πεθάνει”, ψιθύρισε η νοσοκόμα που στεκόταν δίπλα στο γιατρό…

Η μητέρα της Έλλης, η Αναστασία Λούκου, κοίταζε τον γιατρό με το κεφάλι ελαφρά ανασηκωμένο απ’ το μαξιλάρι. Είχε ακούσει το κλάμα του ενός απ’ τα μωρά της, πριν από μια ώρα, αλλά το άλλο, το λυμφατικό πιθηκάκι, δεν είχε ακόμα ανοίξει το στόμα του.

«Θα ζήσει», της χαμογέλασε ο γιατρός.

Το 1928 η οικογένειά της μετακόμισε στην Αθήνα. Δεκατρία χρόνια αργότερα, η Έλλη έδωσε εξετάσεις στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, αλλά απορρίφθηκε. Ωστόσο, το ταλέντο της αναγνωρίστηκε από τη Μαρίκα Κοτοπούλη, που την πήρε κοντά της και σύντομα έγινε η αγαπημένη της μαθήτρια. Μάλιστα, της είχε τόση εμπιστοσύνη, ώστε της επέτρεψε να διαβάσει ακόμη και τις ερωτικές επιστολές που είχε λάβει από τον Ίωνα Δραγούμη, στις αρχές του 20ου αιώνα. Εκείνη τη χρονιά απέκτησε και το νέο της επώνυμο, το οποίο το επέλεξε από το βιβλίο «Αστραπόγιανος» του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη.

Πολύ σύντομα, το 1942, έκανε την πρώτη επίσημη θεατρική της εμφάνιση, στο έργο «Η Χάννελε πάει στον Παράδεισο» του Χάουπτμαν. Τέσσερα χρόνια αργότερα καθιερώθηκε ως ηθοποιός εξαιρετικής εσωτερικότητας, με τον «Γυάλινο Κόσμο» στο Θέατρο Τέχνης του Κάρουλου Κουν. Την ίδια χρονιά έκανε και το κινηματογραφικό της ντεμπούτο, στην ταινία «Αδούλωτοι Σκλάβοι». Από το 1948 συνεργάστηκε με τον σκηνοθέτη Κώστα Μουσούρη, τον μεγάλο αντίπαλο του Κουν.

Δεν τις άρεσαν τα μέτρια πράγματα και στη ζωή της είχε πάντα θυελλώδεις σχέσεις. «Το ότι αγαπήθηκα πολύ, είναι κάτι. Επίσης, το ότι αγάπησα τόσο. Έδωσα και πήρα- it’s a fair game» είχε πει η ίδια μιλώντας για τους έρωτες της ζωής της.

Το 1948 γνωρίστηκε με τον Αλέκο Αλεξανδράκη, τον πρώτο μεγάλο της έρωτα που όμως προτίμησε για σύντροφο του τη μεγάλη ηθοποιό μας Κατερίνα. Το 1950 παντρεύτηκε με τον Μάριο Πλωρίτη. Ο γάμος τους, όμως, δεν άντεξε για πολύ… Χώρισαν τρία χρόνια αργότερα, όταν η Έλλη γνώρισε τον Δημήτρη Χορν. Μαζί έγραψαν μία από τις πιο αστραφτερές σελίδες στην υποκριτική τέχνη. Συγκρότησαν δικό τους θίασο, μαζί με τον Γιώργο Παππά, ανεβάζοντας έργα όπως: «Ο βροχοποιός», «Νυφικό Κρεβάτι», «Το παιχνίδι της Μοναξιάς», κ.α. Στη μεγάλη οθόνη, υπήρξαν συμπρωταγωνιστές στην «Κάλπικη Λίρα» (1956) του Γιώργου Τζαβέλα. Άλλες κινηματογραφικές επιτυχίες της Έλλης Λαμπέτη, αυτής της περιόδου, είναι το «Κυριακάτικο Ξύπνημα» (1954), «Το κορίτσι με τα μαύρα» (1956) και «Το τελευταίο ψέμα» (1957) του Μιχάλη Κακογιάννη.

Παρότι η Έλλη Λαμπέτη και ο Δημήτρης Χορν υπήρξαν αγαπημένο ζευγάρι στη ζωή και στο σανίδι, η σχέση τους έφτασε στο τέλος της το 1959. Δήλωσαν ότι θα ξανασυνεργαστούν σύντομα, κάτι όμως που δεν έγινε ποτέ. Έως τότε η Έλλη είχε χάσει τη μητέρα της, τρία αδέρφια κι ένα μωρό που θα αποκτούσε με τον Χορν. Η μόνη αχτίδα σ’ αυτά τα τραγικά χρόνια ήταν η γνωριμία της με τον αμερικανό συγγραφέα Γουέικμαν, ο οποίος υπήρξε ο επόμενος σύζυγός της έως το 1976. Τον γνώρισε το 1958 από τον Μιχάλη Κακογιάννη. Παντρεύτηκαν μετά από ένα χρόνο ο γάμος τους διήρκεσε 16 χρόνια.

Στην Γλυκιά Ίρμα

Σημαντική γνωριμία στη ζωή της στάθηκε ο ηθοποιός Κώστας Καρράς, με τον οποίο έπαιξαν μαζί στο “Θυμήσου τον Σεπτέμβρη”. Ήθελε να τον παντρευτεί αλλά δεν γνώριζε ότι εκείνος ήταν ήδη παντρεμένος.

Η δεκαετία του ’70 ήταν εξίσου σκληρή για την Έλλη Λαμπέτη. Εξαιτίας της λαχτάρας της για την απόκτηση ενός παιδιού, ενεπλάκη σε μία δικαστική περιπέτεια, που κράτησε τέσσερα χρόνια. Οι φυσικοί γονείς τής μικρής Ελίζας, που είχε υιοθετήσει, διεκδίκησαν και πήραν την κηδεμονία του παιδιού το 1974.

Τα επόμενα χρόνια ήταν μία μάχη με την επάρατο νόσο, από την οποία είχε προσβληθεί από το 1969. Αρρώστησε με καρκίνο του μαστού, μια αρρώστια που της στέρησε τις αγαπημένες της αδερφές, τις οποίες έχασε όλες (εκτός από την Αντιγόνη). Υποβλήθηκε σε ολική μαστεκτομή στις ΗΠΑ και επέστρεψε στην Ελλάδα.

Ο καρκίνος έκανε την επανεμφάνισή του μετά από 11 χρόνια, το 1980. Οι μεταστάσεις ήταν συνεχείς. Οι χημειοθεραπείες στις οποίες υποβλήθηκε έπληξαν τις φωνητικές της χορδές, με αποτέλεσμα σταδιακά να χάσει και τη φωνή της.

Δεν το έβαλε κάτω και συνέχισε να παίζει στο θέατρο, αποσπώντας εντυπωσιακές κριτικές. Η τελευταία της εμφάνιση ήταν το 1981, στο έργο «Σάρα – Τα παιδιά ενός κατώτερου θεού», όπου έπαιξε θαυμαστά το ρόλο της κωφάλαλης Σάρας. Λίγο αργότερα, η υγεία της επιδεινώθηκε. Έχασε τη φωνή της και τελικά άφησε την τελευταίας της πνοή στις 3 Σεπτεμβρίου του 1983, στο αμερικάνικο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν.

Η ζωή της γράφτηκε σε βιβλίο από τον καλό της φίλο Φρέντυ Γερμανό κι έγινε μπεστ σέλερ, 13 χρόνια μετά το θάνατό της.

«Το ότι αγαπήθηκα πολύ, είναι κάτι. Επίσης, το ότι αγάπησα τόσο. Έδωσα και πήρα- it’s a fair game (σ.σ. ένα τίμιο παιχνίδι). Δεν αγαπήθηκα χωρίς λόγο. Έδωσα ό,τι καλύτερο μπορούσα».

«Δεν ζηλεύω ποτέ έναν καλό καλλιτέχνη. Το αντίθετο μάλιστα: τον λατρεύω. Μισώ, όμως, τον κακό καλλιτέχνη».

«Ο χρόνος με βοήθησε να γνωρίσω τον εαυτό μου. Γι’ αυτό δεν με τρομάζει».

«Το θέατρο δεν πρέπει να το μετράμε ανάλογα με το ταμείο».

«Πιστεύω πως γεννήθηκα με πολύ ταλέντο και το σκόρπισα έτσι άθλια».

Μερικές από τις δηλώσεις της θρυλικής ελληνίδας ηθοποιού που γεννήθηκε σαν σήμερα πριν από 90 χρόνια.

Η Λαμπέτη τραγουδά Θυμήσου τον Σεπτέμβρη https://www.youtube.com/watch?v=qc5mi6VDk30

και εδώ μαζί με τον Χορν Πες μου μια λέξη https://www.youtube.com/watch?v=WJPjne1ccYk