Σε κάθε σχέση δέσμευσης υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο συντρόφων καθώς κανείς δεν είναι ίδιος με τον άλλον και ούτε φυσικά αυτό χρειάζεται να είναι το ζητούμενο. Ο στόχος δεν είναι να ελαχιστοποιήσουμε τις διαφορές (οι οποίες δεν αποτελούν ένδειξη ότι η σχέση έχει πρόβλημα), αλλά να αναπτύξουμε τεχνικές στο πλαίσιο της εποικοδομητικής διαφωνίας. Παρακάτω θα εξετάσουμε συγκεκριμένες συχνές επιβλαβείς στάσεις και συμπεριφορές που παρατηρούνται σε ορισμένα ζευγάρια και μπορούν να οδηγήσουν στο χωρισμό ή σε τοξική σχέση δίνοντας όμως και τα αντίδοτα που θα σε βοηθήσουν να τις αποφύγεις.
Κριτική
Εκφράζεις συχνά τα παράπονα προς το σύντροφό σου με ένα τρόπο που υποδηλώνει ότι έχει πολλά ελαττώματα; Για παράδειγμα με την έκφραση «Μόνο τον εαυτό σου σκέφτεσαι» ο σύντροφος αυτομάτως νιώθει απειλή από τις κατηγορίες και ενδέχεται να αμυνθεί με έντονο τρόπο.
Αντίδοτο
Ξεκίνα με μια ευγενική εισαγωγή στην οποία θα εξηγήσεις τα συναισθήματά σου και θα εκφράσεις μια ανάγκη σου. Για παράδειγμα, μπορείς να πεις «Όταν γυρνάς σπίτι το βράδυ και μιλάς μόνο για τη δική σου μέρα, νιώθω ότι δεν σε νοιάζει για μένα. Θα μου άρεσε να με ρωτάς πώς πήγε και η δική μου ημέρα». Όταν έχουμε ένα παράπονο, εμπεριέχεται μια ευχή μέσα σ’αυτό. Εκφράζοντας την ευχή δίνουμε την δυνατότητα στο σύντροφό μας να την εκπληρώσει.
Αμυντικότητα
Όταν διαφωνείς με τον σύντροφό σου, μήπως νιώθεις σαν να σου επιτίθεται ή βλέπεις τον εαυτό σου σαν ανυπεράσπιστο θύμα; Χρησιμοποιείς εκφράσεις όπως «Να το, το κάνεις πάλι, μου γκρινιάζεις», «Δεν καταλαβαίνεις πόσο κουρασμένος είμαι μετά από μια τόση δύσκολη εβδομάδα;» κ.τλ. Αυτή η προσέγγιση όμως εγκαθιστά την επικοινωνία αρνητική.
Αντίδοτο
Ανάλαβε την ευθύνη για την συμπεριφορά σου. Δείξε ότι μπορείς να καταλάβεις και την πλευρά του άλλου. Για παράδειγμα «Παρατηρώ ότι σήμερα αισθάνεσαι σαν να μη νοιάζομαι καθόλου για σένα». Να θυμάσαι ότι είναι σημαντικό να ενισχύεται η κατανόηση ανάμεσα στο ζευγάρι.
Περιφρόνηση
Εκφράζεται μέσω λεκτικής ή μη λεκτικής επικοινωνίας (ματιές, κινήσεις, μορφασμοί). Είναι ίσως η πιο επικίνδυνη κακή τακτική σ’ένα ζευγάρι, καθώς κάνει τους συντρόφους να νιώθουν ανασφαλείς και προσβεβλημένοι.
Αντίδοτο
Έκφρασε την εκτίμηση προς τον σύντροφό σου και παράλληλα προσπάθησε να εκφράσεις τα συναισθήματα και τις ανάγκες σου (το ένα δεν αναιρεί το άλλο). Να θυμάσαι ότι ακόμα και στη μέση μιας διαφωνίας, μπορείς να πεις «σε καταλαβαίνω» ή «σ’αγαπώ».
Κωλυσιεργία
Εκφράζεται μέσω της προσπάθειας να ξεφύγει ο ένας από τους δύο από τη συζήτηση (φεύγει από το δωμάτιο ή γυρνάει την πλάτη του κ.τλ.). Μέσω αυτής της τακτικής, ο σύντροφος προσπαθεί να ηρεμήσει τον εαυτό του, να πάρει το χρόνο του, ωστόσο μοιάζει σαν να μην ενδιαφέρεται για τη σχέση του. Από την άλλη ο σύντροφος που δέχεται αυτή τη συμπεριφορά νιώθει την πίεση να αυξάνει και μιλά πιο πολύ, με αποτέλεσμα να εντείνεται η αποφυγή της συζήτησης από τον άλλον. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος.
Αντίδοτο
Αναγνωρίζοντας πότε νιώθεις συναισθηματική υπερφόρτωση, καλό είναι να συμφωνήσεις με το σύντροφό σου να συζητήσετε μόλις ηρεμήσεις. Ωστόσο, καλό είναι να μην αναβάλεις τη συζήτηση πάνω από μια ημέρα, γιατί δίνεις λανθασμένο μήνυμα επιτρέποντας στον σύντροφό σου να σκεφτεί ότι τον αποφεύγεις.
Όποια από τις παραπάνω συμπεριφορές θεωρείς ότι σε αφορά, μην επιτρέπεις να παγιωθεί. Τα αντίδοτα αποτελούν τρόπους να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου και στο σύντροφό σου ότι είστε μια ομάδα και μαζί παλεύετε για το καλό της σχέσης σας.
Γεωργία-Πουλημενέα, Κλινική Ψυχολόγος και Συστημική-Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια
