Είναι όταν νιώθουμε ότι όλοι μας προσέχουν και μας επικρίνουν. Οι άνθρωποι τότε πιστεύουν ότι γίνονται αντιληπτοί περισσότερο από ό,τι συμβαίνει στην πραγματικότητα.

Συμβαίνει συνέχεια: Μισούμε μια φωτογραφία μας που όλοι οι άλλοι επιμένουν ότι είναι ωραία ή προσέχουμε έναν λεκέ στο ρούχο μας που όμως ο φίλος μας ούτε καν είχε παρατηρήσει ή έχουμε εμμονή με το πώς φαίνεται το προφίλ μας στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, για πληροφορίες που πιθανότατα ποτέ κανείς να μην έχει προσέξει. Ή εάν κάποιος πει κάτι λάθος κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας ή ομιλίας, τότε το φαινόμενο του προβολέα τον κάνει να σκεφτεί «Τώρα όλοι πρέπει να μιλούν για το πόσο ανόητος είμαι». Ή πολλοί νιώθουν άσχημα αν δεν έχουν βαμμένα τα νύχια τους κλπ.

Όλες αυτές οι σκέψεις έχουν κάτι κοινό: πολλοί άνθρωποι ενοχλούνται πολύ από την ιδέα ότι οι άλλοι μπορεί να προσέχουν μια ατέλεια πάνω σε αυτούς.

Όμως, μια πιο ισορροπημένη σκέψη μπορεί να λέει κάτι σαν αυτό: «Ορισμένοι μπορεί να έχουν προσέξει το λάθος μου, αλλά μάλλον δεν το σκέφτηκαν και πολύ μετά».

Το φαινόμενο του προβολέα κάνει την εμφάνισή του όταν η κοινωνική μας επίγνωση ξεφεύγει από τα φυσιολογικά της επίπεδα. Αυτό συνήθως ξεκινά από νεαρή ηλικία. Πυροδοτείται από το φόβο ότι δεν είμαστε αρκετά καλοί ή ότι συνεχώς κινδυνεύουμε να ντροπιαστούμε μπροστά σε άλλους ξανά· έτσι προσέχουμε υπερβολικά πολύ πριν να κάνουμε οποιαδήποτε δημόσια κίνηση. Αν δεν αναγνωρίζετε αυτό το μοτίβο πάνω σας, είναι επειδή διαιωνίζεται και στην ενήλικη ζωή και το έχουμε συνηθίσει.

Ακόμα και οι πιο άνετοι με τον εαυτό τους άνθρωποι έχουν πέσει θύμα του φαινομένου του προβολέα, επειδή δεν έχει να κάνει τόσο με τον εγωκεντρισμό, όσο με την ανασφάλεια και κάθε ένας από εμάς νιώθει ακόμα και λίγο ανασφαλής κάποια στιγμή στη ζωή του. Βέβαια, το φαινόμενο του προβολέα έχει φτάσει σε επίπεδα επιδημίας μέσα από στο νέο κόσμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Το φαινόμενο του του προβολέα έχει γίνει γνωστό εδώ και πολλά χρόνια και έχει χρησιμοποιηθεί ως διαφημιστικό στοιχείο και για εμπορικούς σκοπούς. Η ανησυχία να καλύψουμε κάτι που θεωρούμε ελάττωμα ή να τραβήξουμε την προσοχή είναι κάτι που χρησιμοποιείται από τις μάρκες για να δημιουργήσει περισσότερες πωλήσεις. Προφανή παραδείγματα είναι οι διαφημίσεις για ορισμένες μάρκες ρούχων, καλλυντικών, αυτοκινήτων, ρολογιών ή αποσμητικών. Η υποτιθέμενη εστίαση των άλλων πάνω μας χρησιμοποιείται στα προϊόντα που χρησιμοποιούμε για να δείξουμε μια πιο θετική εικόνα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι άλλοι δεν δίνουν προσοχή σε αυτό που κάνουμε και οπωσδήποτε η εικόνα είναι σημαντική σήμερα. Αλλά η αλήθεια είναι ότι αυτό το φαινόμενο μας κάνει να υπερεκτιμούμε τη σημασία των συγκεκριμένων λεπτομερειών και να δίνουμε αξία σε πράγματα που δεν έχουν και τόση αξία.